امکان سازگاری قانونمندی جامعه و تاریخ با آزادی انسان
چکیده:
مقاله حاضر تلاشی است در مسیر حل مسئله ارتباط قانونمندی جامعه و تاریخ با آزادی انسان. برخلاف دو نظریه جبرگرا و تاریخ‌نگر یا مخالفان قانونمندی حیات جمعی، این دو امر نه تنها هیچ‌گونه تعارضی با یکدیگر ندارند بلکه ارتباط دو سویه با هم دارند. به منظور اثبات این ادعا پس از بررسی مفاهیم تحقیق، مفهوم قانونمندی جامعه و تاریخ بررسی شده است، سپس نسبت آزادی با قانونمندی تاریخ، ذیل قوانین تکوینی و قواعد اجتماعی، مورد تحلیل قرار گرفته و تصویر دقیقی از رابطه فوق بیان شده است.
در این نوشتار به محدودیت‌های اجتماعی در مسیر اعمال آزادی مانند خصلت مشروعیت اخلاقی، شی‌وارگی و درونی شدن اشاره شده است. علاوه بر آن به روش های اثرگذاری فرد بر جامعه و تاریخ نیز پرداخته شده که در این مورد به دو مسیر تغییر در «ایده‌آل‌ها و اهداف» و «کنش و پیامدهای آن» پرداخته شده است.
کلید واژه: جامعه، تاریخ، قانون، آزادی، اختیار، جبر، سنت و علت.