در حوزه هوش مصنوعی باید هدفگذاری الهی را در نظر بگیریم

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، دکتر عاملی در این نشست به بیان نکاتی درباره حکمرانی اسلامی ایرانی مولد با بهره گیری از هوش مصنوعی فازی مولد_ روندها و فرایندهای نظام مند پرداخت که در ادامه می خوانید:

عنوان صحبتم “هوش مصنوعی مولد و حکمرانی مولد اسلامی” است. فهم فناوری های جدید، نیازمند خرد ارتباطی است. خرد ارتباطی هم محصول درگیر شدن با سوژه است. از روزی که فناوری پدید آمد تا امروز همچنان دعوا و اختلاف بر سر این بخش در کشور ما زیاد است. از جمله اینکه برخی تکنوفوبیا‌ دارند و عده ای عاشق فناوری هستند و در این میان کسی که بتواند فناوری را با ظرفیت بهینه نگاه کند، کم است.

هر چند برخی فناوری ها اهمیت بیشتری دارند و باعث نقطه عطف می شوند و یا باعث زیست بوم هایی شوند.
۶۰ سال پیش مک کوئیل یک تعریفی از هوش مصنوعی ارائه داد و هوش مصنوعی را ادامه یک زنجیره از فناوری ها دانست که یکی پس از دیگری آمده و امروز ظرفیتی را درست کرده که هوش مصنوعی در تلاش برای رقابت با هوش بشری است.
در تعریف این هوش آمده؛ که وقتی دستگاه خوب عمل می کند و مثل یک انسان هوشمند عمل می کند به آن هوش مصنوعی می گویند. نخبگانی عمل کردن دستگاه را هوش مصنوعی می گویند.

آیا هوش مصنوعی می تواند به خواهش اندیشه اسلامی دربیاید؟ قطعا می تواند. هوش مصنوعی به دلیل ماهیت الگوریتمی که دارد، عملکرد انسانی دارد. دارای فرایند و بازخورد است.

ماهیت هوش مصنوعی چیست؟ اولین ویژگی و ماهیت هوش مصنوعی رقومی و داده محوری آن است. خصوصیت دوم آن، این فناوری ماژولار است. خصوصیت سوم هوش مصنوعی این است که این فناوری قابلیت تقسیم بندی دارد و صدها و میلیارد داده در آن می تواند شکل بگیرد.

خصیصه دیگر این فناوری این است که ما با یک محیط یکپارچه روبرو هستیم و دانش یکپارچه می تواند همه متغیرها را با هم ببیند و می تواند نظام واره ببیند و دارای سیستم است.

خصوصیت دیگری هوش مصنوعی این است که این فناوری، قابلیت تراکم داه ای را دارد. خصیصه دیگر آن جنبه کاربردی هوش مصنوعی است.

هوش مصنوعی به دلیل دانش های جدیدی که روی هم تلنبار شده، تابع منطق فازی شده است. تابع منطق فازی، منطق ایجاد تردید است. تردید را می تواند تامین کند، یعنی دیگر صفر و یک نیست و بین صفر و یک می تواند میلیاردها جزئیات دیگری باشد.

وقتی از هوش مصنوعی صحبت می کنیم، هوش مصنوعی در یک فضای داده ای با منطق فضای داده ای و با منطق الگوریتم های هوشمند رفتار می کنند. هوش مصنوعی مولد هوش مصنوعی است که منطق فازی حرکت می کند. یعنی قدرت و توان این را دارد که نیازمند شناسه ایجاد کردن برای هر گره نیست و خودش می تواند داده را دریافت کند و آن را بازتولید کند و آن‌را به خواهش درخواست و هدف پردازشی که برایش ایجاد می شود، فراهم کند.

ما در تفکر اسلامی وقتی از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت صحبت می کنیم این الگو هم منطق فازی دارد. یکی از دلایلش این است که به اقتضای زمان توجه کند و به خواهش خواسته های زمان دربیاید. اگر به خواهش خواسته های زمان درنیاید عملا ما احکامی برای فضای اجتماعی صادر می کنیم که این احکام مجری ندارد. برای اینکه بتواند به خواهش فضای اجتماعی دربیاید، نیازمند ایجاد فضای پویا است.

لذا هوش مصنوعی مولد به عنوان هوشی که پویایی لازم را دارد، با تفکر اسلامی که اساسش بر تفکر و عقلانیت است و تفکر و عقلانیت مسیرش، مسیر سیر از معلومات تصوری و تصدیقی به معلومات و تصدیقات‌ مجهول است و می تواند مجهولات را به معلومات جدید تبدیل کند، استوار است.

یکی از آسیب ها در حوزه هوش مصنوعی این است این حوزه ارتباطات را کم می کند. هوش مصنوعی جای ارتباط گر و ارتباط گیر می نشیند و اساسا انسان از فضای ارتباطات اجتماعی حذف می شود. هوش مصنوعی ارتباطات اجتماعی را ضعیف می کند.

چالش دیگری که در این حوزه وجود دارد، یکسان سازی ناشی از الگوریتم های توصیه گر است که مدام راه جلوی انسان می گذارد و اجازه استفاده از عقل را نمی دهد و به نوعی انسان تبدیل به ربات می شود.

جنبه های اخلاقی هوش مصنوعی هم بسیار اهمیت دارد، مثل اطلاعات غلط، کپی رایت، سوگیری های احتمالی درباره هوش مصنوعی.

فقط به عنوان نکته پایانی این هشدار را بدهم که با توجه به سرعت روزافزون فناوری های تکنولوژی ما نیاز به یک ترمز داریم. ما نیاز به بسیاری از فناوری ها داریم. اما اگر با یک هدفگذاری الهی تنظیم نشود و فقط در یک بازار رقابتی باشیم، تبدیل به دولت ایالات متحده آمریکا می شویم و تبدیل به پاریس و فرانسه و….در حالیکه ما این را نمی خواهیم. درست است که ما نیاز به ایجاد الگوریتم داریم، اما باید روابط انسانی داشته باشیم و بشریت را قربانی نکنیم و نیازمند متغیر مستقل هستیم. متغیر ما آن هدف الهی است. امروز علم یک پارادایم شیفتی که داشته است این است که از هستی الهام بگیرد و فناوری را به خواهش منطق هستی دربیاورد. اما موفق به درک خالق هستی نشده است.