بررسی تفسیری آیات سجده فرشتگان بر حضرت آدم(ع)

چکیده:
خداوند در قرآن کریم جریان خلقت حضرت آدم(ع) را در آیات مختلفی بازگو نموده است. بخشی از این آیات به موضوع سجده فرشتگان بر آن حضرت اختصاص یافته است که قطعه‌ای زیبا، غرورآفرین اما مشکل از نظر تفسیری است، به‌گونه‌ای‌که مفسران درباره چیستی و چگونگی سجده فرشتگان به بحث و بررسی پیرامون دیدگاه‌های مختلفی نظیر: پیشانی بر زمین نهادن فرشتگان، خضوع و خشوع آنها و قرارگرفتن آدم به عنوان قبله‌گاه آنان، پرداخته‌اند.
مفسران درباره اینکه شخص حضرت آدم(ع) یا نوع آدمی ـ و حضرت به عنوان نماینده دیگر انسان‌ها ـ مسجودٌ له فرشتگان بوده و نیز درباره اینکه در امر به سجده، خطاب شامل همه فرشتگان بوده است یا برخی از آنان، اختلاف نظر دارند. این مقاله ضمن بررسی دیدگاه‌های فوق بر آن است که امر به سجده در این آیات، امر حقیقی است و این امر برای تکریم و تعظیم شأن آدم انجام یافته است و فرشتگان برای امتثال فرمان خداوند جبین بر خاک نهاده‌اند.

کلیدواژه: آیات خلقت آدم(ع)، سجده بر انسان، سجده فرشتگان، روایات تفسیری.