وضعیت شیعیان مالزی و آن روی سکه صلح طلبی دولت

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، احترام به اعتقادات و شعائر دینی دیگران، از مسائلی است که باید مورد توجه همه انسان‌ها قرار گیرد و این مسئله، یکی از اهداف سازمان‌های بین‌المللی به‌ویژه سازمان ملل متحد است. بر اساس متن منشور ملل متحد، باید با هر اقدامی که موجب نقض حقوق بشر می‌شود و صلح و امنیت جهانی را به خطر می‌اندازد، مقابله کرد. بااین‌وجود، هرساله اخبار تأسف باری از برخی دولت‌ها به گوش می‌رسد که حق مردم خود را تضییع و محدودیت‌هایی را برای آن‌ها ایجاد می‌نمایند.

به‌طورمعمول، افکار عمومی تصورشان از کشور مالزی ملتی صلح‌جو است که همه به ایدئولوژی یکدیگر احترام می‌گذارند؛ اما برخلاف تصور، در این کشور اسلامی، احترام به عقاید دیگران آنطور که تصور می‌شود، نیست و برای فرقه‌های خاص، همچون شیعه امامیه، محدودیت‌هایی وجود دارد.

در ادامه، «محمد کامل زهیری»، سرپرست مرکز الرضا در ایالت سلانگور و سرپرست جامعه مدنی شیعه امامیه در کشور مالزی به محدودیت و تبعیض فرقه‌ای علیه شیعیان این کشور می‌پردازد.

آیا شیعیان مالزی در ادای شعائر دینی از تبعیض و محدودیت خاص برخوردارند؟

بله متأسفانه در مالزی نسبت به شیعیان در ادای شعائر دینی تبعیض و محدودیت خاص وجود دارد. این در حالی است که برای پیروان ادیان دیگر چنین تبعیض و محدودیتی ندارند.

تبعیض فرقه‌ای علیه شیعیان نشأت گرفته از چیست؟

در حال حاضر تبعیض فرقه‌ای علیه شیعیان در مالزی به خاطر فتاوای تحریم و گمراه شناختن تعالیم و عقاید شیعه در ایالت‌های مالزی است که این فتاوا از سال ۱۹۹۶ میلادی اعلام‌ شده که سابقاً چنین فتاوایی وجود نداشته است.

مسلمانان مالزی چه قدر به اهل‌بیت (ع) ارادت دارند؟

مسلمانان مالزی به‌ طور کلی متدین و میانه‌رو هستند و نسبت به اهل‌بیت پیامبر (ص) خصوصا حضرت فاطمه(س)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع) و امام جعفر صادق (ع) ارادت خاصی دارند و حدود نود هزار زن در مالزی به نام فاطمه هستند؛ البته شناخت مسلمانان مالزی نسبت به اهل‌بیت (ع) خیلی محدود است و آن‌ها بیشتر ذریه و همسران پیامبر (ص) را به‌عنوان اهل‌بیت (ع) می‌شناسند.

آیا عاشورای امسال هم مثل سال‌های گذشته به حسینیه‌های شیعیان در مالزی حمله‌ای صورت گرفت؟

خوشبختانه امسال تهاجمی به مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) صورت نگرفت و تنها تعدادی از نیروهای امور اسلامی در یک ایالت به منزلی جهت بازجوئی مراجعه کردند. امسال به دو دلیل به مراسم عزاداری شیعیان در عاشورا حمله‌ای صورت نگرفت؛ اولاً، اکثر عزاداری‌های ایام عاشورا جهت پیشگیری از مزاحمت به مراسم ابی‌عبدالله الحسین (ع) در محل‌های غیر معین برگزار شد. ثانیاً، دولت جدید مالزی در ایام انتخابات ایالتی که تقریباً در ماه محرم برگزار شد، بااحتیاط به سه موضوع از جمله پادشاهی، دینی و نژادی پرداخت.

چرا مالزی به‌عنوان یک کشور اسلامی رویکرد خصمانه‌ای نسبت به شیعیان دارد و دلیل حساسیت دولت مالزی نسبت به شیعیان چیست؟

سیاست دینی و حتی اقتصادی مالزی به سیاست بعضی از دول عربی که جنبه تکفیری دارند، گره خورده است. به‌ هر حال امور اقتصادی، دینی و سیاست بین‌المللی به هم دیگر مرتبط است. از آنجایی‌که عموم مسلمانان مالزی اعتدال‌گرا هستند، لازم است تبلیغاتی انجام شود تا شاید بتوان از گرایش مردم به عقائد دیگر جلوگیری کرد.

کمی درباره فعالیت وهابی‌ها و همچنین تکفیری‌ها در مالزی توضیح دهید. این گروه‌ها در مالزی از چه زمانی گسترش پیدا کردند و برای مقابله با ترویج فرهنگ تشیع چه اقداماتی انجام داده‌اند؟

تاریخچه تکفیری ها و وهابی‌ها به سال ۱۹۲۰ میلادی برمی‌گردد که عامل مالی در نفوذ وهابیت در این منطقه نقش بسزایی داشته است. ایالت پرلیس «دار السنه»، ویژه سلفی‌ها و وهابی‌ها در مالزی می‌باشد. هرچند آن‌ها اسم وهابیت را برای خود عنوان نمی‌کنند. سلفی‌ها و وهابی‌ها در مکان‌ها و نهادهای مختلف با عنوان مبلغ دین، استاد دانشگاه، سخنران، شخصیت‌ اجتماعی و یا سیاست‌مدار حضور پیدا می‌کنند و اغلب از طریق سخنرانی‌ در رسانه‌ها، سایت‌ها و نشریه‌ها، اقداماتی علیه شیعیان انجام می‌دهند.

در کنار فتوای تحریم شیعه و هجمه‌های گوناگون علیه مراسم ماه محرم، دستگیری و محاکمه، از جمله اقدامات وهابی‌ها علیه شیعیان است.

گزارش‌شده است که از سال ۱۹۹۰ میلادی تعداد ۸۰۹ تروریست توسط پلیس مالزی دستگیر شدند که اکثرشان اعضای گروه‌های تکفیری (داعش، القاعده، جماعت اسلامی، دار الإسلام، ابو سیاف و …) بودند. همچنین در طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، در مالزی تعداد ۹۲ نفر تکفیری مشکوک به مشارکت در فعالیت‌های نظامی سوریه ‌دستگیر شدند.

در آوریل ۲۰۱۵ میلادی نیز ۱۷ تروریست داعشی توسط پلیس ضد تروریسم به خاطر برنامه‌ریزی‌های آدم‌ربائی، حمله به اماکن استراتژیک، برپا کردن دولت داعشی، غارت اسلحه و غارت بانک دستگیر شدند. در این زمان، بنده و مرکز الرضا نیز با تهدیداتی از سوی تروریست‌ها مواجه بودیم اما الحمدلله تهدیدات و اقدامات خطرناک تروریستی در سال‌های کرونا متوقف شد. غیر از نیروهای امنیتی، علمای اهل سنت نیز با عوامل وهابیت و تکفیری در مالزی مقابله کردند.

شما به‌عنوان یک مبلغ چگونه در برابر فعالیت‌های فرقه وهابیت در کشور مالزی روشنگری می‌کنید؟

در طی سال‌های متمادی، به دلیل عوامل مختلف و نفوذ وهابیت و تکفیری‌ها، هجمه‌های گوناگون به شیعه و مراسم و مراکز تشییع در مالزی وارد شد.

اگرچه رسانه‌های داخلی و آژانس‌های خبری بین‌المللی گه‌گاه اخبار را مغرضانه به‌صورت منفی منعکس می‌کردند؛ اما آن‌ها به‌ طور کلی، در جهت آشنایی مردم با اهل‌بیت پیامبر (ص) و تحریک حس کنجکاوی مردم مؤثر بودند. علاوه بر آن، پژوهش‌های نهادهای علمی و غیر علمی و حتی بازجوئی‌ها نیز در معرفی مکتب عقل محور، عدالت‌خواه و صلح‌جوی فاطمی، علوی، حسنی، حسینی، رضوی و مهدوی شیعه آل محمد (ص) نیز مؤثر بود.

البته روشنگری‌های داخلی توأمان توسط خودمان و دیگران صورت می‌گیرد. علاوه بر این بعضی از ارادتمندان اهل‌بیت (ع)، در پاسخ به حملات و تبلیغات بسیار علیه تشیع، سرمایه‌گذاری کردند و چند کتاب مهم مانند ترجمه «ثُمَّ اهْتَدَیتُ» دکتر تیجانی سماوی را به زبان مالزی با تیراژ ده‌ها هزار نسخه چاپ به مساجد، مصلاها و شخصیت‌ها اهدا کردند تا مردم بخوانند و تحت تأثیر تبلیغات نادرست علیه شیعه واقع نشوند.

به نظرتان بهترین راه برای تقویت گروه‌های شیعی در مالزی چیست؟

ما در درجه اول باید به این مسئله توجه داشته باشیم که ما جامعه شیعه هستیم نه گروه شیعه. ما گروهک یا – خدایی نکرده – گروه تروریستی نیستیم. بر اساس قانون اساسی کشور مالزی، مذهب شیعه در کنار مذاهب حنفی، مالکی و حنبلی جزو مذاهب رسمی این کشور است. تنها مانعی که در سر راه شیعیان وجود دارد، سوءتفاهمی است که در سال ۱۹۹۶ ایجاد شده و باید رفع شود. در سال ۱۹۹۶ میلادی، کمیته ملی فتوا، تعالیم شیعه – خواه امامیه و خواه زیدیه – را ممنوع اعلام کرد و اسلام سنی را به‌عنوان «دین رسمی اسلامی» در این کشور به رسمیت شناخت. بر همین اساس، کمیته ملی فتوا، جامعه مسلمانان شیعه را از گسترش عقاید خود منع کرد و به نیروهای امنیتی مالزی اجازه داد تا به تجمعات شیعیان حمله کنند. این در حالی بود که کمیته ملی فتوا، در سال ۱۹۸۴ میلادی، شیعه جعفری و زیدی را به رسمیت شناخته بود و مجاز می دانست.

یک روز بنده به معاون وزیر تجارت بین‌المللی مالزی عرض کردم که حیف است به خاطر کدورتی که بر اثر فتوای تصویب‌ شده در سال ۱۹۹۶ میلادی برای شیعیان ایجاد شده، صدها میلیون برادر مسلمان شیعه در کل جهان را ناراحت کنیم؛ این مسئله مسلماً در امور اقتصادی هم اثر می‌کند چون برای شیعه، مقدسات دینی و مذهبی از همه ‌چیز مهم‌تر است و در حال حاضر، شیعه در جهان حرف اول را می‌زند لذا این وضعیت باید اصلاح شود.

به هر ترتیب، فیوضات الهی جامعه شیعه بایستی واسطه‌ای برای رسیدن برکات عالم بالا و روزی معنوی و مادی خداوند به بندگان قرار بگیرد و دعوا بر سر سنی و شیعه منتفی شود. چنانچه خداوند در آیه ۴۶ سوره انفال می‌فرماید: «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ؛ و (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید! و نزاع (و کشمکش) نکنید تا سست نشوید و قدرت (و شوکت) شما از میان نرود! و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامت کنندگان است!»

آیا برنامه خاصی برای ترویج فرهنگ اهل بیت (ع) در مالزی دارید؟

اهل بیت پیامبر(ص)، از امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرای مرضیه (س) گرفته تا حضرت بقیه الله المهدی (عج) انسانهای الهی، معدن نور و رحمه للعالمین هستند.

در زمان غیبت به تناسب نیازها و خواسته، در همه جای دنیا، برنامه‌های متعدد، خاص و ویژه آن منطقه ترتیب داده و اجرا می‌کنیم هرچند برای به ثمر رسیدن مقاصدمان باید صبوری کنیم چرا که خصلت کار فرهنگی اینگونه هست.

یقیناً نقایصی در برنامه‌های ما وجود دارد؛ ولی الحمدالله ما بی‌کس نیستیم و اهل بیت (ع) را داریم. آن‌ها نور و هدایتگر هستند علاوه بر آن در زمان غیبت، ولی فقیه را داریم. باید شاکر این نعمت باشیم و مو به مو به حرفهایشان گوش کنیم و طبق مقتضیات جامعه، منطقه و کشور هوشیار و آگاه باشیم.