«الکافی»؛ مستندی درباره مهم‌ترین کتاب حدیثی شیعیان
مسعود طاهری کارگردان مستند «الکافی» درباره دلیل ساخت چنین اثری می‌گوید که «الکافی» سرگذشت مهم‌ترین کتاب حدیث شیعه در گذر تاریخ است، این مستند تنها درصدد به تصویر کشیدن اهمیت و ارزش کتاب برای مومنان مذهب شیعه نیست بلکه می‌خواهد تطورات اندیشه شیعه را هم به مخاطب بشناساند.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، مستند «الکافی» به کارگردانی مسعود طاهری سرگذشت کتاب «الکافی» مهم‌ترین کتاب از کتاب‌های اربعه شیعیان را روایت می‌کند که قرار است پس از سه دوره فیلمبرداری و با مدت زمان ۱۳۹ دقیقه، ۱۲ دی‌ماه ساعت ۱۴:۳۰ در ایوان شمس رونمایی شود.
مسعود طاهری کارگردان این اثر درباره شیوه روایت «الکافی» می‌گوید: در فیلم ابتدا به بافتارهای مذهبی و جغرافیایی جامعه شیعی و منطقه کوفه، قم، ری و در ادامه بغداد می‌پردازیم، پس از آن حوادثی که برای جامعه شیعه اتفاق افتاده که پیش‌زمینه به‌وجود آمدن این کتاب و مولفش است، بررسی می‌شود.
وی درباره علت پرداختن به این موضوع تاکید کرد: کتاب «الکافی» یکی از مهم‌ترین منابع برای بررسی شناخت و تطور اندیشه شیعه به ویژه شیعه نخستین است؛ اهمیتی که شیعه به عناصری مانند عقل، نوع توحید خاص از منظر تشیع، امام معصوم به عنوان حجت خدا و… می‌داده همگی باعث شده است که موضوع تشیع در فیلم «الکافی» از جنبه‌های جانب‌دارانه و احساسی در نگاه به تشیع گذر کند و به رویکردی آبژکتیو، پدیدارشناسانه و علم‌محور درباره مسائل اصلی مورد نظر شیعه برسد.
به گفته طاهری، «الکافی» سرگذشت مهم‌ترین کتاب حدیث شیعه در گذر تاریخ است، این مستند تنها درصدد به تصویر کشیدن اهمیت و ارزش کتاب برای مومنان مذهب شیعه نیست بلکه می‌خواهد تطورات اندیشه شیعه را هم به مخاطب بشناساند.
کارگردان «الکافی» ادامه داد: کتاب «الکافی» شیخ محمد بن یعقوب کلینی در کنار «البصائر» صفار قمی و «المحاسن» برقی قمی جزو اولین کتاب‌های موسوعه حدیثی شیعه به شمار می‌رود که برای شیعه باقی مانده است، لذا کتابی که از حوادث بزرگ کتاب و کتابخانه‌سوزی‌های زیادی که در شهرهای ری، قم و بغداد رخ داده جان به در برده، شبیه به معجزه است، از این رو باید آن را همچون گنجینه و میراث بزرگ فرهنگی برای مذهب شیعه و اصولا تاریخ دین در جهان بدانیم.
طاهری خاطرنشان کرد: یکی دیگر از موضوعات «الکافی»، مولف کتاب یعنی شیخ محمد بن یعقوب کلینی است که به عنوان بزرگ‌ترین محدث شیعه از ناحیه ری برخاسته است. بسیاری از افراد مذهبی، مکتبی و هیئتی از اهمیت کتاب «الکافی»، قدر و منزلت مولفش دچار کم‌اطلاعی گاه مفرط هستند، فیلم سعی می‌کند که خلاء معلوماتی این افراد را تا حد امکان و تا جایی که مقدور بود، پر کند.
وی درباره شیوه روایت «الکافی» بیان کرد: ساختار فیلم از گفت‌وگومحور به گفتار متن محور، تغییر سبک داده است، البته همچنان با حضور افراد خبره و صاحب نظر درباره زندگی کلینی و کتاب «الکافی» همراه می‌شویم. فیلم با هدف آشنایی هر چه بیشتر مومنان شیعی درباره مهم‌ترین کتاب حدیثی و همچنین پاسخ‌هایی مشخص برای برخی سوالات، چالش‌ها و نظریه‌های‌شان در عرصه مطالعات شیعی و شیعه‌پژوهی درباره اندیشه شیعی به ویژه شیعه نخستین، حدیث‌پژوهی، کافی‌پژوهی، و زندگی شیخ کلینی ساخته شده است.
این کارگردان درباره مدت زمان فیلمبرداری فیلم عنوان کرد: فیلم سه دوره تصویربرداری داشته است؛ دوره اول، پاییز سال ۱۴۰۱ در شهر پاریس، دوره دوم، بهار ۱۴۰۲ در کشور عراق، به ویژه شهر بغداد و نجف، همچنین تصویربرداری در روستای کلین و شهر ری و قم و دوره سوم، تابستان ۱۴۰۲ مصاحبه‌های باقی‌مانده در قم و تهران و انجام اصلی‌ترین بخش کار تصویربرداری این پروژه یعنی بخش بازسازی در شهرک‌های سینمایی تاریخی و بخش‌های مرتبط با آن انجام شد.
وی با اشاره به اینکه قرار بود «الکافی» برای حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» آماده شود، گفت: به دلیل نگاه علم‌محور و علم‌مدار فیلم، مدت زمان آن طولانی شد که با ۱۳۹ دقیقه، از شانس و امکان اکران و نمایش در جشنواره‌های مختلف سینمایی جا ماند، اما سعی کرده‌ایم که سرشار از داده‌های مختلف جغرافیایی، تاریخی، اعتقادی، برای همه علاقمندان و متخصصان باشد.
طاهری در پایان درباره رونمایی این فیلم اظهار کرد: مستند «الکافی» قرار است ۱۲ دی‌ماه در ایوان شمس رونمایی شود، پس از آن در چند شهر دیگر نیز روی پرده می‌رود تا درنهایت به اکران آنلاین در سایت هاشور درآید. این مستند به دلیل مدت زمان طولانی و تاکید بر اطلاعات ارائه شده در آن، امکان نمایش در جشنواره‌های کلاسیک، سانس‌های استاندارد سینما و نمایش در باکس‌های پخش تلویزیونی را از دست داد لذا بهترین سکوی نمایش برای آن اکران آنلاین خواهد بود که به کار مومنان، علاقه‌مندان بحث‌های اندیشه شیعه و متخصصان این عرصه آید.
عوامل مستند «الکافی» عبارتند از نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده: مسعود طاهری، دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز: مژگان حصاری، تصویر: محمدعلی پور اسد، تدوین: مسعود طاهری، هاجر آقایی، موسیقی: فرزاد هادی، گرافیک: نیلوفر جوشن، صدا: سیاوش حیدری، راوی: محمود راسخ فر، امیرعباس قلیچ لو، اصلاح رنگ: ایمان صالحی، پژوهش: مسعود طاهری، دستیاران پژوهش: سمیه خرم‌نژاد، فاطمه حقیقت، فاطمه خضردوست، ربابه میرباقری، بازیگران: امیرعباس قلیچ لو، حمید عبادی، مهدی قاهری، حسین تقی‌زاده، مجید بختیاری، احد توحیدی‌راد، محمدمهدی پیریزاد، امیرحسین صفاپور، طراح پوستر: مونا طاهری، طراح گریم: محمدمهدی پریزاد، طراح لباس: پروین حسینی، تولید بازسازی: مجتبا دربندی، محصولی از مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی.