بررسی نقش و کارکرد طریقت‌های صوفی در امپراتوری عثمانی با تأکید بر طریقت بکتاشیه

چکیده:
امیرنشین عثمانی برای تثبیت و حفظ قدرت خود، تحولات مهمی را پشت سر گذاشت. در این پروسه حفظ قدرت، عواملی چند نقش داشتند که توجه به دراویش و طریقت‌های صوفی و بهره‌گیری از نفوذ و قدرت آنان، به ویژه طریقت بکتاشیه، از عوامل مهم بود. طریقت بکتاشیه منسوب به حاج بکتاش ولی، از فرقه‌های مهم و تأثیر‌گذار در تاریخ امپراتوری عثمانی است که زمینه‌های پیدایش آن به قرن هفتم هجری در آسیای صغیر برمی‌گردد.
این طریقت که بر اساس نهضت باباییه در آسیای صغیر پایه‌گذاری شد، توانست از طریق پیوند با سازمان نظامی ینی‌چری، نفوذ خود را در سلاطین عثمانی گسترش داده و چندین قرن در تحولات سیاسی ـ مذهبی امپراتوری عثمانی نقش داشته باشد.
در این مقاله سعی شده است تا‌ علل توجه سلاطین عثمانی به طریقت‌های صوفی، به ویژه بکتاشیه، زمینه‌های پیدایش بکتاشیه و چگونگی ورود و نقش آنان در مناسبات سیاسی- مذهبی امپراتوری عثمانی بررسی شود.

کلیدواژه‌: امپراتوری عثمانی، تصوف، حاجی بکتاش ولی، بکتاشیه، ینی‌چری، آسیای صغیر، آناطولی.