نماز جماعت از دید گاه دانشمندان غربی و مسیحی

استاد دانشگاه (متولد ۱۸۸۶م)

این تاریخ نویس مسیحی آمریکایی در کتاب تاریخ عرب می‏نویسد:

هیچ یک از عبادات عمومی به شکوه و سادگی نماز جماعت مسلمانان نیست، که نمازگزاران با قامت راست و صف های منظم در مسجد ایستاده حرکات امام را با دقت و احترام پیروی می‏کنند. واقعا دیدار چنین منظره‏ای در بیننده، اثر عمیقی می‏گذارد. این نماز جماعت، یک وسیله برای ایجاد انضباط در دل فرزندان مغرور و خود پسند صحرا بود و در آنها اثری فوق العاده داشت.

احساس مساوات اجتماعی و درک مصالح عمومی و توجه به یک هدف را در ایشان پرورش داد. و نیز فکر برادری را ( که دین محمد صلی الله علیه و آله آن را به جای روابط خویشاوندی نهاده بود)، در اجتماع مومنان تقویت کرد.

بنابراین مسجد برای مسلمانان، نخستین میدان تمرین بود. [۱]

mohammad glauton

محمد گلایتونآمریکائی، که منظره زیبا و جذاب نماز جماعت مسلمانان، او را به اسلام جذب کرده، داستان را اینطور بازگو می‏کند:

مسلمانان صفهای طولانی را که پشت سر هم قرار می‏گرفت، تشکیل می‏دادند. ما در عین حال که با سکوت کامل نظاره‏گر این منظره بودیم، بسیار شکفت زده بودیم، زیرا هیچگونه امتیازی بین افراد این جمیعت دیده نمی‏شد. در بین آنها مردمان سفید پوست و زرد پوست، فقیر و دولتمند، و تهیدست و تاجر وجود داشت و همه آنها پهلو به پهلوی یکدیگر نشسته بودند، بدون این که اصلا توجهی به اختلاف نژاد و اختلاف ثروت و شغل خود داشته باشند…آری، روح برادری که در این جمیعت (دارای اختلاف ظاهری) احساس می‏گردید، چنان اثری داشت که به آسانی از بین نخواهد رفت، از این روز تا به حال سه سال می‏گذرد، و من بسیار خوشحالم که دو سال از این سه سال را در دامان اسلام بسر برده ‏ام.

باری، اکنون هم که مسلمان شده‏ام، هنوز خود را در میان جمعیتی حس می‏کنم، که دور هم گرد آمده و شب یا روز به آن صدای زیبای اذان و نماز گوش فرا می‏دهند، و اخلاص واقعی و همراه صداقت خود را نسبت به خدای خویش به نمایش می‏گذارند.[۲]

govilam

استاد عبدالله گوویلیام انگلیسی، متولد ۱۸۸۷ میلادی، که در سن سی یک سالگی مسلمان شده بود، افراد زیادی را به اسلام دعوت کرد و به سال ۱۸۸۹ کتاب آئین اسلامرا به زبان انگلیسی تألیف نمود، و کتاب او در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی به زبان فارسی ترجمه شد، ایشان درباره منظره ای که سبب جلب او به اسلام گردیده، می‏گوید:

با یک کشتی بخاری عازم طنجهدر کشور مغرب بودم، ناگهان دریا طوفانی شد و کشتی در حال غرق شدن قرار گرفت، تمام سر نشینان با عجله و اضطراب زیاد مشغول بستن چمدانها و اثاثیه خود شدند، و با هول و هراس به این طرف و آن طرف می‏دویدند و نمی‏دانستند باید چه کنند؟

در آن حال عده‏ای مسلمان را دیدم که در یک صف ایستاده و مشغول عبادت شده‏اند، کسی از آنان پرسید: چه می‏کنید؟ آنان گفتند: نماز می‏خوانیم. آن شخص پرسید: از این که کشتی در حال غرق شدن است، ترسی ندارید؟ یکی از افرادی که به طرف نماز می‏رفت پاسخ داد: نه، زیرا ما برای خدائی نماز می‏خوانیم، که همه کارها تحت فرمان اوست، و اگر او بخواهد ما زنده می‏مانیم، و اگر او بخواهد تسلیم مرگ می‏شویم.

آری، آن نماز و آن مطالب باعث شد، که گوویلیام درباره اسلام به مطالعه و تحقیق بپردازد و سپس مسلمان شود.[۳]

m. poor. jefild

یکی از دانشجویان آلمانی که اکنون به نام محمد پور – جفیلد معروف است، اسلام اختیار کرد. خبرنگار مجله حضاره الاسلام در آلمان غربی از وی پرسید چرا مسلمان شدید؟ محمد پور جفیلد در پاسخ اظهار کرد: نماز، آری نماز اسلامی مرا به این آیین مقدس ترغیب نمود.

در راه شناسایی اسلام گامهای بلندی بر داشتم و روز به روز معرفتم زیادتر شد. در مرحله اول تنها محرک من برای شناخت دین، نماز بود. در سه سال قبل که از طریق یکی از دوستان قدیمی در روز تولد رسول اکرم صلی الله علیه و آله با دانشجوی مسلمانی آشنا شدم و در جلسه آنها شرکت کردم و ناظر نماز خواندن آنها بودم، ابتدا حرکات رکوع و سجود آنان، در نظرم مضحک جلوه می‏کرد!

چون در آن زمان براستی نمی‏توانستم به معنای عمیق و ریشه دار این حرکات وقوف پیدا کنم، تقریبا بعد از یک هفته متوجه شدم که همان مشاهده چند دقیقه‏ای آن حرکات به ظاهر بی معنی، انقلابی عمیق در من ایجاد نموده است؛ انقلابی که نمی‏توانم آنرا وصف کنم، وجدانم بیدار گشته و مرا به تفکر و تحقیق فرمان می‏داد. تصمیم گرفتم که این آیین را، آن طور که خست بشناسم آیینی که می‏تواند به وسیله حرکات هماهنگ کاملی که نماز نام دارد، جسم و جان را در برابر پروردگار یکتا به کرنش و تعظیم وا دارد. [۴]

y. hill

دانشمند محقق، آقای ی. هیل در کتاب تمدن غرب می‏نویسد:

از روزی که اسلام ظاهر شد، نماز یگانه شعار اسلامی به صورت یک ضرورت در آمد، ارتباط این نماز با مسیحیت و یهودیت هر چه باشد نیروی خاص و اهمیتی فوق العاده در بین مسلمانان پیدا کرد. و بعدها به صورت نماز جماعتبه اقتدا امامی که اغلب، خود (حضرت) محمد صلی الله علیه و آله بود، اقامه می‏شد. هر کس به هنگام نماز جماعت، اجتماع مسلمانان را مشاهده کند که برای نماز صف بسته‏اند و با نظام خاص در کمال وقار و با طرز حیرت انگیزی رکوع و سجود می‏کنند، به شگفت درآمده، آثار تربیتی آن را در روان مسلمین ( از همان روزهای نخستین) درک خواهد نمود.

کافی است که ما نقش این نماز را مورد بررسی قرار دهیم که چه تأثیر مهمی در پیدا کردن روح نماز و حفظ نظام داشته است، آنگاه به خوبی در می‏یابیم که در حقیقت نماز برای مسلمین مانند یک آموزش نظامی بوده است. و همین نظم مسلمانان در نماز، و اجتماع با شکوه آنان، روح وحدت و یگانگی را زنده کرده، برادری، مساوات، برابری و دیگر دستاوردهای اجتماعی اسلام را عملا ایجاد می‏نموده است.[۵]

heras leef

این دانشمند اروپایی درباره نماز جماعت می‏گوید:

من بسیاری از کلیساها و معبدها را دیده‏ام که در آن جاها مساوات برقرار نیست و طبیعتا معتقد بودم که باید همین تبعیض در داخل معابد اسلامی (مساجد) هم حکم فرما باشد. ولی هنگامی که در روز عید فطر، در مسجدی در لندن، ملاحظه کردم که عالیترین نوع مساوات در میان مسلمانان وجود دارد، سخت دستخوش حیرت گردیدم. من دیدم که نژادهای مختلف و عالی و دانی، در کنار یکدیگر قرار گرفته‏اند و برادرانه مشغول عبادت هستند و همچنین مانند آن منظره را در مسجد نوبنیاد از بلاد ممباساه نیز دیدم که کارگران با سیاستمداران دست می‏دهند و تکلفات و تشریفات از میان آنها برداشته شده است. هیچ کس در هیچ مقامی، از ایستادن در کنار دیگران برای نماز جماعت ناراحت نیست و همه در پیشگاه خداوند برابرند. هیچ کس را بر دیگری برتری و رجحان نیست. هنگامی که پیشوا و امام مسجد مسلمانان، به من گفت که به عقیده مسلمانان همه انبیا بر حق بودند و کتاب های آنها از جانب خداوند است، گمان کردم گوشم بد شنیده است. زیرا این نخستین باری بود که از یک رهبر دینی چنین سخنی را می‏شنیدیم. از این رو دیگر برای من شکی باقی نماند که دین اسلام سلاحیت دارد که دین جهانی گردد.[۶]

sir tomas arnold

سر توماس آرنولد دانشمند معروف اروپائی در کتاب دعوت به اسلامبیان می‏کند: نماز جماعت با این وضع منظم و مرتب، عبادت خدائی بزرگ است، که موجب امتیاز مسلمانان از دیگران می‏گردد و زندگی دینی آنان را مشخص می‏سازد، و زیاد مشاهده شده جهانگردان و دیگران در مشرق زمین، تحت تأثیر این آئین و عبارت معنوی قرار گرفته‏اند.

آری، وقتی انسان مشاهده می‏کند، پانزده هزار نفر در مسجد جامع دهلیهند، روز جمعه آخر ماه رمضان، همه به نماز ایستاده‏اند و همه غرق در عبادت می‏باشند، و بزرگترین شعار اسلامی را به نمایش گذاشته‏اند، با خود می‏گوید: به راستی کسی نیست که این صحنه زیبا را بر سایر مراسم دینی ممتاز نشمارد.

برای نماز صبح در وقت معین اذان گفته می‏شود، ظهر این اذان تکرار می‏گردد و مردم را شیفته و منقلب می‏سازد، شب نیز اذان گفته می‏شود و مردم را به نماز فرا می‏خواند، و در این اوقات، عظمت و جلال ایمان و عبادت به نمایش گذاشته می‏شود، و انسان این معنویت و خلوص را در مسلمانان به چشم خود می‏بیند.[۷]

lorva

لوروا، اسقف بزرگ مسیحی می‏گوید:

هرگز دیده نشده است که کسی برای اولین بار با مسلمانان برخورد کند و تحت تأثیر قرار نگیرد و مجذوب مظاهر دینی و عقیده و ایمان آنان نشود،…

اما نماز جماعت، به خصوص در روز جمعه که گاه ممکن است عده نمازگزاران از پانزده هزار نفر نیز تجاوز کند و همه غرق در نماز و عبادت باشند و با خضوع و خشوع به درگاه با عزمت خداوند روی آورند، هر حرکتی از حرکات و اعمال آنها خود، نموداری از بالاترین آثار و نشانه‏های تعظیم و خوف و ترس در برابر خداوند است، با این اوصاف چنانچه شخصی در طوال دوران حیات خود، حداقل یک بار هم که شده برای تماشای عظمت و شکوهی که در سیمای این نمازگزاران موج می‏زند بپردازد، بی گمان تحت تأثیر و جذبه آن قرار گرفته و موجب شگفتی و تعجب در اعماق قلبش خواهد شد و نیز با دیدن این عظمت و جلال که از عبادت نزد او آشکار خواهد شد.[۸]

josef . ernesr. renan

نویسنده و فیلسوف فرانسوی (۱۸۲۳ – ) می‏نویسد:

بر خلاف سخنان ناروائی که درباره اسلام و عرب شنیده بودم، هرگاه وارد یکی از مساجد مسلمانان می‏شدم، صحنه‏های دلپذیر و جذابی را می‏دیدم، که بخود لرزیده و افسوس می‏خوردم، که چرا من مسلمان نیستم؟![۹]

dr. roje garodi

دانشمند و فیلسوف مشهور فرانسوی می‏نویسد:

در نماز، انسان به خود باز می‏گردد و همه راستی را در وجود خویش احساس می‏کند. و چنین است که انسان با ایمان به ستایش وادار می‏شود.

در نماز، همه مسلمانان جهان در برابر محراب‏های تمام مساجد که به سوی کعبه ساخته شده است در صف های فشرده، با همدلی و حضور خود به طور گسترده و عمیقی مجذوب مرکز خود و بنیاد خود می‏شوند.[۱۰]/نویسنده: محمدمهدی عقیلی

[۱] . اسلام از دیدگاه دانشمندان جهان، ص ۵۲۸/ تاریخ عرب، ص ۱۷۰.

[۲] . عبادت در اسلام، ص ۱۱۲/ جلوه‏های نماز در قرآن و حدیث، ص ۳۳۰.

[۳] . راه تکامل، ج ۷، ص ۲۱۱ جلوه‏های نماز در قرآن و حدیث، ص ۳۳۱.

[۴] . چرا مسلمان شدم؟ ص ۱۷/ درسهای از مکتب اسلام، سال ششم، شماره ۹، ص ۶۲.

[۵] . اسلام از دیدگاه دانشمندان جهان، ج ۱، ص ۳۸۴.

[۶] . راه تکامل، ج ۳، ص ۱۰۲ / خلوتگه راز، ص ۲۰۲.

[۷] . جلوه‏های نماز در قرآن و حدیث، ص ۳۳۴.

[۸] . نتایج و فوائد دین، فضل الله کمپانی، ص ۲۱.

[۹] . جلوه‏های نماز در قرآن و حدیث، ص ۳۳۳.

[۱۰] . هشدار به زندگان، روژه گارودی، ترجمه علی اکبر کسمایی، ص ۲۵۹ / خلوتگه راز، ص ۱۹۸.

 ماخذ: کتاب «چهل داستان در اهمیت نماز جماعت‏»

منبع : مسیحیت شناسی 313havvari.blog.ir)