مسجد محمدیه | کانون تلاقی فرهنگ اسلامی و چینی در کشور مالزی است

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، ایالت پراک در شمال غرب مالزی از تنوع نژادی و دینی بالایی برخوردار است.

مانند سایر نقاط مالزی، اسلام به عنوان دین اول این ایالت به رسمیت شناخته شده است؛ پیروان سایر ادیان نیز آزادانه به اعمال دینی خود می‌پردازند.

بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰ مالزی، جمعیت پراک شامل ۵۵,۳ درصد مسلمان، ۲۵.۴ درصد بودایی، ۱۰.۹ درصد هندو، ۴.۳ درصد مسیحی، ۱.۷ درصد تائوئیست یا پیروان دین بومی چین، ۰.۸ درصد سایر ادیان یا ناشناخته و ۰.۹ درصد غیر مذهبی بودند. این سرشماری نشان داد که ۸۳.۷ درصد از جمعیت چینی پراک بودایی هستند و اقلیت‌های دیگری از جمله مسیحی (۹.۲درصد) و مسلمان (۰.۲درصد) هستند.

چینی‌تباران مسلمان این ایالت با وجود جمعیت اندک به آداب و رسوم اسلامی پایبند هستند و حضور اجتماعی فعالی دارند. مسجد محمدیه در شهر ایپوه در این ایالت، نمادی پر جنب و جوش از تنوع دینی و نژادی مالزی است. از زمانی که این مسجد در سال ۲۰۱۳ ساخته شد آداب و شعائر اسلامی در کنار مناسبت‌های ملی چینی مانند سال نو چینی در آنجا برگزار می‌شود.

کانون تلاقی فرهنگ اسلامی و چینی

در نگاه اول، ممکن است تصور شود که بنای باشکوه صورتی و قرمز رنگ این مسجد یک معبد بودایی است، اما این تنها مسجد چینی شهر و دومین مسجد چینی در کشور پس از مسجد جوبلی پراک سلطان اسماعیل پترا در کلانتان است. همچنین این مسجد اولین مسجد مالزی است که همه عناصر معماری چینی در طراحی آن استفاده شده است.

ساخت این مسجد توسط انجمن مسلمانان چینی مالزی(Macma) به رهبری فضلی چیه عبدالله مطرح شد. فضلی عبدالله که رئیس انجمن مسلمانان چینی ایپوه است می‌گوید: وقتی به این شهر آمدم، می‌خواستم کاری برای مسلمانان چینی در این ایالت انجام دهم. علی‌رغم شغل سخت خود به عنوان تنها جراح مغز و اعصاب در پراک در دهه ۱۹۹۰، برای ساخت نخستین مسجد چینی در اینجا مصمم بودم.

این مسجد که با کمک دولت مالزی، در دو مرحله ساخته شد، اکنون گنجایش هزار نمازگزار را دارد و مسلمانان با هر پیشینه‌ای، از جمله مالایی‌ها و دیگر نژادها در آن رفت و آمد می‌کنند.

معماری این بنا از طرح‌ها و فرهنگ معماری سنتی چین الهام گرفته شده است، چیزی که به‌طور برجسته در تمام بخش‌های آن از سقف، ورودی‌ها و دیوارها گرفته تا تقارن و طراحی نمازخانه آن منعکس شده است.

طبقات مرتفع، ستون‌های بزرگ قرمز رنگ و برج سقفی که با نقوش سبز چینی تزئین شده است، همگی بر منحصر به فرد بودن طراحی ساختاری و ظاهر مسجد افزوده‌اند.

درب اصلی ورودی به رنگ قرمز که در دو طرف آن با نوشته‌های چینی تزئین شده و کلمه «مسجد محمدیه» در بالای سردر آن نماد برجسته‌ای از هویت آن است.

فضلی که برای ازدواج به اسلام گروید می‌گوید که همه عناصر طراحی ساختمان، از سقف سبز رنگ تا ستون‌های قرمز مزین به حروف چینی، استخر ماهی، بیدهای مجنون و بامبو منعکس کننده فرهنگ چینی است. وی افزود: ما می‌خواستیم آن را به یک فضای باز تقریباً مانند یک باغ تبدیل کنیم.

فراتر از معماری، این مسجد هماهنگی فرهنگی را از طریق جشن‌های مشترکی مانند هاری رایا آیدیلفیتری، دونگجی، هاری رایا حاجی و البته سال نو چینی ترویج می‌کند که همگی شاهد حضور چشمگیر مالایی‌ها، مسلمانان چینی و حتی غیرمسلمانان هستند.

در حالی که فاز اول مسجد به عنوان محل اصلی نماز طراحی شده، فاز دوم که اخیراً تکمیل شده برای اهداف آموزشی و فرهنگی است. در اینجا جشن‌های مهم و فعالیت‌های مرتبط، مانند اجرای سالانه طبل‌نوازی سنتی چینی برگزار می‌شود.

تقویت همزیستی ادیان و نژادها

فضلی می‌گوید: کارهایی از جمله پخت گروهی غذاهای چینی و لذت بردن از چنین رویدادهایی باعث تقویت روابط اجتماعی در جامعه می‌شود. در ماه رمضان از غیر مسلمانان دعوت می‌شود تا همراه با نمازگزاران افطار کنند. ما می‌خواهیم این پیام را بدهیم که وقتی اسلام را قبول می‌کنید، مانند من، مالایی نمی‌شوید. حتی اگر چینی باشید می‌توانید فرهنگ، ارزش‌ها و میراث خود را تا زمانی که ارزش‌های اسلامی ما را نقض نکند یا در تضاد با آن‌ها نباشد، حفظ کنید.

وی افزود: سال نوی چینی زمانی برای گردهمایی مجدد است؛ نه فقط برای اعضای خانواده؛ همه ما از مذاهب مختلف، با پیشینه‌های فرهنگی مختلف باید به عنوان مالزیایی در این مراسم گرد هم آییم. تنوع نقطه قوت ماست. اما ما همچنین بسیار شبیه یکدیگر هستیم، زیرا همه ادیان ارزش‌های انسانی را آموزش می‌دهند.وی افزود: امیدواریم سال اژدها سال خوبی باشد.

معماری منحصر به فرد مسجد محمدیه در مالزی

حافظ نگ عبدالله، معاون انجمن مسلمانان چینی ایپو می‌گوید که کمیته مشترکی از اعضای انجمن اکنون این مکان مقدس را مدیریت می‌کنند. یک نگاه دقیق‌تر نشان می‌دهد که ما طرح‌های سقف را اندکی تغییر داده‌ایم که به آن جلوه چینی می‌دهد؛ معمولاً از نقش گل نیلوفر آبی استفاده می‌کنند، اما در این مسجد از گل ملی بونگا رایا (هیبیسکوس) استفاده کردیم. انتخاب رنگ قرمز، سبز و سفید برای مسجد نیز منعکس کننده رنگ‌های مورد پسند فرهنگ چینی است.

همچنین این مسجد فضای باز دارد که با باغ‌های کوچکی تزیین شده است و راه را با مسیری به نمازخانه جدا می‌کند. حافظ نگ در پاسخ به سؤالی در مورد ویژگی‌های مسجد و اینکه آیا می‌توان آنها را با سایر مساجد به سبک چینی در ایالت‌های دیگر مقایسه کرد، گفت که مسجد محمدیه در نوع خود منحصر به فرد است. به عنوان مثال، مسجد سبک چینی در Rantau Panjang در Kelantan عناصر و تأثیرات فرهنگ تایلندی را نیز در طراحی خود نشان می‌دهد.

استقبال از غیرمسلمانان

وی ادامه داد: فضای باز نیز با هدف ایجاد مکانی برای برگزاری خطبه‌ها، محافل و فعالیت‌های فرهنگی در راستای موازین اسلامی طراحی شده است. نمازخانه بانوان گنجایش ۲۰۰ نفر را دارد و نمازخانه اصلی تا ۸۰۰ نفر را در خود جای می‌دهد.

حافظ نگ گفت که هزینه فاز اول ۴ میلیون رینگیت بوده در حالی که فاز دوم حدود ۲,۸ میلیون رینگیت هزینه داشته است. در ۸ اکتبر ۲۰۰۹، رئیس شورای اسلامی مذهبی و گمرکات مالایی پراک کمک مالی ۲ میلیون رینگتی را برای توسعه مسجد تصویب کرد. برای مرحله دوم توسعه، کمک‌های نهادها و افراد مختلف در حال جمع‌آوری است. وی افزود که بسیاری از نهادها از ساختمسجد حمایت جدی کرده‌اند و اکنون از فاز دوم حمایت می‌کنند.

او گفت: این مسجد همچنین مسلمانان را گرد هم می آورد، به ویژه مسلمانان چینی که در برخی مواقع از رفتن به مساجد دیگر دچار تردید می‌شوند. وی افزود: درهای مساجد به روی هرکسی که مایل به کسب اطلاعات بیشتر و یا هر گونه پرس و جو در مورد اسلام است، باز است. ما همچنین می‌خواهیم این مسجد به عنوان یک جاذبه گردشگری در پراک باشد. بسیاری از تازه مسلمان‌ها و غیر مسلمانان از جورج تاون، ملاکا و کوالالامپور در مراسم افتتاحیه مسجد حضور داشتند.