امام حسن(ع) نمونه برجسته یتیم نوازی
به الگوگیری از امام علی(علیه السلام) و فاطمه زهرا(سلام الله علیها) به
الگوی یتیم‌نوازی برای همه ما تبدیل شده است.
امام حسن(علیه السلام)
از همان دوران کودکی به امام ایثار و اسوه، جود و بخشش و الگوی کرامت و
بزرگواری معروف و مشهور گردید. سالروز تولد این امام بزرگوار به‌نام
«اکرام» نام‌گذاری شده تا با مروری در ابعاد شخصیتی ایشان بتوانیم از وی
درس یتیم‌نوازی و اکرام ایتام را بیاموزیم.
امام حسن مجتبی(علیه السلام)
در دوران کودکی به انفاق اعضای خانواده‌اش سه روز تمام، غذای خود را
کریمانه در اختیار مسکین و یتیم و اسیر می‌گذارد و تنها با آب افطار
می‌کند، در دیگر مقاطع زندگی خویش همین روش را انتخاب کرده و سه مرتبه
دارایی‌های خود را با فقرا و مستمندان تقسیم می‌کند تا بدین وسیله به
آیندگان این درس را بدهد که در راه خدا باید از مال و ثروت گذشت و بینوایان
را از آن محروم نساخت.
امام حسن(علیه السلام) به‌عنوان کریم
اهلبیت(علیهم السلام)، چندین بار اموال خود را در راه خدا بخشید و نمونه
برجسته انسان‌دوستی و یتیم‌نوازی هستند، بخشندگی و دادرسی محرومان ایشان را
به کریم اهلبیت(علیهم السلام) مشهور کرد.
میلاد امام
حسن‌مجتبی(علیه السلام) در شب نیمه رمضان سال سوم هجری در شهر مدینه بوده
است.در سن سی و هفت سالگی به مقام امامت رسیدند و بعد از ده سال امامت، در
سن چهل و هفت سالگی به‌دست عوامل معاویه به شهادت رسیدند.
از القاب
این امام همام می‌توان از مجتبی، سبط، سید، امین، حجت، برّ، نقی و زکی و
کنیه آن حضرت ابامحمد اشاره کرد.امام حسن مجتبی(علیه السلام) با دسیسه‌های
معاویه و نفوذی‌های او در لشگر امام حسن(علیه السلام)، مجبور شد بعد از شش
ماه خلافت مسلمین، با معاویه صلح کند در عین حال مواد صلح‌نامه طوری تنظیم
شد که اگر معاویه به آن عمل می‌نمود، آینده را به نفع شیعیان و اسلام تغییر
می‌داد.
یتیم‌نوازی از نگاه قرآن و روایات
ضرورت
محبت‌ورزی و نوازش یتیم مسئله‌ای است که از آیات و روایات به سادگی قابل
فهم است و اگر کسی از این فرمان الهی سرباز زند، مورد مؤاخذه و سرزنش قرار
می‌گیرد.
خداوند متعال در آیات ۱۶ و ۱۷ سوره فجر در این رابطه
فرموده است: «وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ
فَیَقُولُ رَبِّی أَهَانَنِ﴿۱۶﴾ کَلَّا بَل لَّا تُکْرِمُونَ الْیَتِیمَ؛ و
اما چون وى را مىآزماید و روزىاش را بر او تنگ مىگرداند مىگوید
پروردگارم مرا خوار کرده است، ولى نه بلکه یتیم را نمىنوازید».
در
آیات قرآن، اکرام یتیم و مسکینان گاهی بعد از ایمان به خدا و روز جزا و
ایمان به پیامبران و کتاب‌های آسمانی و فرشتگان ذکر شده است و در مواردی
بعد از ایمان به خدا و نیکی به پدر و مادر و خویشاوندان مانند آیه ۸۳ سوره
بقره که میفرماید: «وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لاَ
تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى
وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُواْ
الصَّلاَهَ وَآتُواْ الزَّکَاهَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاَّ قَلِیلًا
مِّنکُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ؛ چون از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم
که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان
کنید و با مردم [به زبان] خوش سخن بگویید و نماز را به پا دارید و زکات را
بدهید آنگاه جز اندکى از شما [همگى] به حالت اعراض روى برتافتید» که این
آیه اشاره به میثاقی دارد که خدا از بنی‌اسرائیل گرفته است. در این میثاق
خداوند بنی‌اسرائیل را به اموری مهم و حیاتی سفارش می‌کند و آن‌ها را به
رعایت حقوق چند گروه و چند طبقه از جمله یتیمان امر می‌کند.
پیامبر
اکرم(صلی الله علیه و آله) و ائمه معصوم(علیهم السلام) همواره در رسیدگی
به وضعیت معیشتی نیازمندان و ایتام پیشگام بودند، اکرام ایتام یکی از
سنت‌های حسنه در دین اسلام محسوب می‌شود.
در دین مبین اسلام بر
دستگیری از نیازمندان بسیار تأکید شده است، پیامبر گرامی اسلام(صلی الله
علیه و آله) و ائمه معصوم(علیهم السلام) به‌ویژه امام حسن(علیه السلام) که
از لحاظ بذل و بخشش مقامی ممتاز و برگزیده دارند و بزرگ‌ترین الگوی زندگی
مسلمانان هستند، همواره در دستگیری از نیازمندان پیشقدم بودند.
توصیه
به رسیدگی به یتیمان مورد تأیید دین مبین اسلام است و آثار نیک و اجر و
پاداش عظیمی را در این مورد نوید می‌دهد که از جمله آن می‌توان به بشارت
ورود به بهشت، ترفیع درجات و محو سیئات و قرب الهی اشاره کرد.از دیدگاه
قرآن سرپرستی یتیم تنها تأمین زندگی امروز یتیم نیست، بلکه باید تلاش شود
تا آینده یتیم نیز در سایه آن تأمین شود.
ماه رمضان بهترین فرصت
مغتنمی برای درک و فهم مشکلات ایتام است، چراکه روزه، انسان را متوجه حال
گرسنگان و نیازمندان می‌کند و این باعث چشیدن آلام فقرا و نیازمندان است.
دستگیری
از فقرا و نیازمندان و محرومان یک وظیفه اسلامی و برآمده از سیره پاک
اهلبیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است و بر ماست که در همه حال متوجه
مشکلات محرومان جامعه باشیم.
حجت‌الاسلام محمدجواد عباس‌زاده، معاون
فرهنگی اوقاف و امور خیریه استان لرستان، ضمن تبریک سالروز میلاد دومین
اختر تابناک آسمان امامت و ولایت امام حسن‌مجتبی(علیه السلام) به امام
زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مقام معظم رهبری و همه شیعیان جهان
اسلام، گفت: امام حسن مجتبی(علیه السلام) سبط اکبر پیامبر اکرم(صلی الله
علیه و آله) نیمه رمضان به دنیا آمد و دنیا را پر از نور کرد.
وی،
ادامه داد: امام حسن مجتبی(علیه السلام) دارای فضائل، کرامات و معجزات
فراوانی است که او را به کریم اهلبیت(علیهم السلام) می‌شناسیم.
حجت‌الاسلام
عباس‌زاده، با اشاره به این‌که همه معصومین(علیهم السلام) کریم و بزرگوار
هستند، بیان کرد: این خصلت همه معصومین(علیهم السلام) است مخصوصاً امام حسن
مجتبی(علیه السلام) که در بین مردم زمان خود به بخشندگی و کریم بودن معروف
بودند.
معاون فرهنگی اوقاف و امور خیریه استان لرستان، تصریح کرد: در
حدیثی از امام حسن‌مجتبی(علیه السلام) نقل شده است که بهترین نیکی و
خوبی‌ها داشتن اخلاق نیک است لذا داشتن اخلاق نیک از هر چیزی بالاتر است.
وی
خاطرنشان کرد: در روایتی دیگر آمده است که روزی یک مرد شامی که تحت تأثیر
تبلیغات مسموم بنی‌امیه قرار گرفته بود به مدینه آمد و به محض دیدن امام
حسن‌مجتبی(علیه السلام) شروع به ناسزا گفتن کرد، اطرافیان و یاران
امام(علیهم السلام) خواستند او را تنبیه کنند اما ایشان نگذاشتند و خطاب به
آن مرد گفت: از سفر آمده‌ای، خسته‌ای، مشکلی داری بیا به منزل ما برویم
آن‌جا استراحت کن و اگر مشکلی داری آن‌را برطرف کنم، آن مرد که این اخلاق
نیک را از امام حسن(علیه السلام) دید از کردار خود پشیمان شد و عذرخواهی
کرد و گفت: در شام علیه شما تبلیغات مسموم زیادی را انجام داده‌اند اما
الان می‌بینم که بهترین انسان روی زمین هستید، آن مرد به یکی از پیروان
راستین امام حسن مجتبی(علیه السلام) تبدیل شد.
حجت‌الاسلام
عباس‌زاده، با بیان این‌که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، امام
علی(علیه السلام)، امام حسن(علیه السلام) و به تبع آن‌ها ائمه
معصومین(علیهم السلام) توانستند با همین اخلاق نیک اعراب را که گوش شنوا
نداشتند و اخلاقشان تند بود را به زیر پرچم اسلام بیاورند، عنوان کرد:
امیدوارم راه، روش و سنت و قانون امام حسن مجتبی(علیه السلام) راه و روشی
برای ما مسلمانان و شیعیان باشد که به تأسی از آن امام بزرگوار را و روش
زندگی خود را تغییر داده و به‌سمت راه راست و سعادت حرکت کنیم.
منبع : ابکنا