رمضان در مراکش؛ موسم علم، انفاق و فعالیت‌های اقتصادی
ماه رمضان دارای ویژگی‌های خاصی در کشور مراکش است. در این ماه، بخشش و سخاوت و توجه به علم و معرفت به‌ویژه علوم قرآنی و تبلیغی همزمان با فعالیت‌های اقتصادی افزایش می‌یابد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، «مغرب» نام یکی از کشورهای عربی شمالِ غربی قاره آفریقاست که در زبان فارسی به نام «مراکش» شناخته می‌شود. هر چند مراکش نام یکی از شهرهای بزرگ کشور مغرب هم هست که به دلیل قرمز بودن ساختمان‌ها و بناهای این شهر به المدینه الحمراء (شهر سرخ) نیز شناخته می‌شود. پایتخت کشور مراکش، رَباط است و نظام پادشاهی دارد.
ماه مبارک رمضان در مراکش، همچون دیگر کشورهای عربی، بسیار با شکوه برگزار می‌شود و همراه با جشن و سرور است. علی‌رغم شباهت‌های زیادی که در کشورهای اسلامی و عربی برای ماه رمضان وجود دارد، اما کشور مراکش به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی آن و همچنین تمدن‌های مختلف اسلامی که در آن حضور پیدا کرده‌اند، آداب و رسوم رمضانی‌اش را از سایر کشورهای اسلامی متمایز ساخته است.
خبرگزاری آناتولی در گزارشی حال و هوای ماه مبارک رمضان در کشور مراکش را به تصویر کشیده است. در این گزارش می‌خوانیم:
«مصطفی بن حمزه» عضو شورای عالی علمی مراکش که بالاترین نهاد مذهبی در این کشور است، درباره ماه مبارک رمضان در کشورش می‌گوید: ماه رمضان تنها برای روزه نیست، گرچه شاخص‌ترین اعمال و عبادات این ماه، روزه است؛ اما این ماه، ماه علم و معرفت نیز هست. به خصوص که امت اسلامی در این ماه هدیه بزرگی دریافت کرده است و آن، «قرآن کریم» است.
رمضان؛ ماه علم و معرفت
بن حمزه می‌افزاید: مسلمانان مراکش در ماه‌های دیگر غیر از ماه رمضان مشتاق علم‌آموزی و قرائت قرآن در مساجد هستند و در ماه رمضان اشتیاق و استقبال آنها از علم و قرائت قرآن به مراتب بیشتر می‌شود.
به گفته وی، مردم مراکش در ماه مبارک رمضان دو حزب قرآن را در روز قرائت می‌کنند (یک حزب پس از نماز صبح و یک حزب پس از نماز مغرب)؛ و اگر در پایان این ماه درباره ختم قرآن از آنها سؤال کنید، متوجه می‌شوید که بسیاری از کسانی که قرآن را ختم کرده‌اند قرآن‌آموز نیستند، آنها در ماه رمضان دو بار یا سه بار قرآن را ختم کرده‌اند، به ویژه بانوان که در خانه‌های خود بسیار به قرائت قرآن می‌پردازند.
همین امر موجب شده است که مردم مراکش به تهیه کتاب قرآن روی آورند. در واقع در مراکش مصحف‌ها به‌صورت رایگان به مردم ارائه می‌شود و این کار توسط یک مؤسسه بزرگ قرآنی به نام «مؤسسه محمد ششم، ویژه نشر قرآن کریم» تضمین می‌شود.
در ماه آگوست ۲۰۱۰ میلادی، محمد ششم، پادشاه مراکش، به تأسیس مؤسسه چاپ مصحف شریف موسوم به «مؤسسه محمد ششم» اقدام کرد تا نسخه قرآن به روایت ورش از نافع بر اساس قواعد مورد اعتماد مراکشی‌ها در زمینه رسم‌الخط قرآن، وقف، ابتدا و قرائت، بازنشر شود.
به گفته بن حمزه، ماه رمضان همراه با علم‌آموزی است و در این ماه، جبرئیل همیشه به محضر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌آمد و به او علم می‌آموخت، از این رو مردم زیادی در ماه رمضان گرد فقها و علما در مساجد جمع می‌شوند و در مورد روزه و احکام دیگر سؤال می‌کنند.
برخی مساجد پیش از نماز ظهر و عصر یا بین نماز مغرب و عشا مجالس درس برگزار می‌کنند و همچنین سخنرانی‌هایی از سوی جمعیت‌ها و مؤسسات در شب‌های ماه مبارک رمضان در مساجد این کشور برگزار می‌شود.
بذل و بخشش در ماه رمضان
بن حمزه می‌گوید: یکی از چیزهایی که جامعه مراکش در ماه رمضان بسیار به آن اهمیت می‌دهند، همبستگی میان مردم است. حس تعاون و همکاری در میان مردم این کشور موج می‌زند به گونه‌ای که حتی تهیه سبد ارزاق ماه رمضان تبدیل به یک سنت شده است که مردان و زنان آن را جمع‌آوری می‌کنند و سبدها را به قله کوه‌ها و نقاط دوردست برده و بین فقرا توزیع می‌کنند.
بر اساس گفته وی، مراکشی‌ها نسبت به معنویات ماه رمضان غفلت نمی‌ورزند. آنها در قضیه افطاری دادن در این ماه مبارک به گونه‌ای هستند که هرکس افطاری می‌دهد نمی‌تواند آشکارا آن را در جامعه اعلام کند زیرا جامعه به دلیل این کار می‌تواند او را مجازات کند.
روزه در ماه رمضان
این مسئول مذهبی مراکشی در ادامه می‌گوید: مردم مراکش از جمله مسلمانانی هستند که اهتمام ویژه‌ای به احادیث و متون شرعی بسیاری که درباره روزه و عبادات ماه رمضان وارد شده دارند و نسبت به این عبادات بسیار اشتیاق نشان می‌دهند.
این مسئله فقط به روزه در ماه رمضان مربوط نمی‌شود بلکه مناسبت‌های دیگری نیز در طول سال وجود دارد که مردم مراکش در آن مناسبت‌ها روزه می‌گیرند. به عنوان مثال مردم در روز تاسوعا یعنی نهم محرم‌الحرام و در روزهای اول ماه ذیحجه روزه می‌گیرند، به‌گونه‌ای که زندگی جامعه مراکش در این مناسبت‌ها به دلیل روزه‌داری مردم تغییر پیدا می‌کند.
در زمانی که جامعه مراکش از مرد و زن و کوچک و بزرگ، اشتیاق بسیاری به روزه‌های مستحبی در طول سال دارند، بنابراین می‌توان علاقه شدید آنها به روزه واجب ماه مبارک رمضان را نیز دریافت.
فعالیت‌های اقتصادی در ماه رمضان
علاوه بر جنبه معنوی ماه رمضان در کشور مراکش، فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی بسیاری نیز در جامعه این کشور طی ماه مبارک انجام می‌شود.
بن حمزه در این باره توضیح می‌دهد: ماه رمضان ماهی است که در آن همه چیز بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند، اقتصاد در ماه رمضان نیز با ایام دیگر سال تفاوت دارد. در این ماه مردم مراکش استقبال زیادی از خوراکی‌ها و لوازمی که در ماه رمضان استفاده می‌شود، انجام می‌دهند.
ماه رمضان نقش اجتماعی مهمی را در جامعه این کشور ایفا می‌کند زیرا مردم هر روز یکدیگر را حداقل برای اقامه نماز تراویح ملاقات می‌کنند و به دنبال آن ارتباطات، دوستی‌ها و ملاقات‌ها بیشتر می‌شود که این امر بسیار اهمیت دارد.
در زمانی که پاندمی کرونا تمام کشورهای جهان از جمله مراکش را درگیر کرده بود، مسلمانان این کشور نمی‌توانستند برای اقامه نماز تراویح در ماه رمضان در مساجد حضور یابند.
اما پس از کاهش محدودیت‌های بهداشتی مردم مراکش این امکان را پیدا کردند که بار دیگر مانند سال‌های گذشته در نماز تراویح حضور یابند و هزاران مسجد در سراسر این کشور طی ماه مبارک رمضان مملو از جمعیت برای اقامه نماز تراویح شد.