دمدستیترین تحلیل به ما خواهد گفت ممنوعیت حجاب در تاجیکستان بازتاب سیاستی است که دولت امامعلی رحمان، رئیس جمهور مادامالعمر این کشور از سال ۱۹۹۷ دنبال میکند. اما، آیا واقعاً چرا تاجیکستان با اکثریت مسلمان حجاب را ممنوع کرد؟
به گزارش سرویس اجتماعی ردنا (ادیاننیوز)، در جدیدترین اقدام، مجلس علیای تاجیکستان با تصویب لایحه ممنوعیت شرکت کودکان در جشنهای دو عید فطر و قربان و همچنین حجاب اسلامی، واردات، فروش، پوشیدن و تبلیغ آنچه را که «لباسهای بیگانه با فرهنگ تاجیکستان» نامید، ممنوع کرد.
در این مصوبه که هفته گذشته به تصویب نمایندگان مجلس علیای تاجیکستان رسید از سبک حجابی که از خاورمیانه وارد آسیای میانه شده به عنوان نماد «اسلامگرایی افراطی» نام برده شده است.
بر اساس اصلاحاتی که در قانون تنظیم سنتها و جشنها صورت گرفته است، زنانی که از این قانون پیروی نکنند تقریباً ۷۰۰ یورو جریمه میشوند. مقامهای دولتی و مذهبی نیز در صورت تخطی از این قانون با جریمههایی به ترتیب ۴ هزار و ۶۹۴ یورو و ۵ هزار یورو مواجه میشوند.
کمیسیون آمریکا درباره آزادی مذهبی بینالمللی در گزارش سال ۲۰۲۳ خود، تاجیکستان را به عنوان «کشوری با نگرانی ویژه» معرفی کرد.
مجلس علیای تاجیکستان در حالی این لایحه را تصویب کرده است که ۹۶ درصد این کشور ۱۰ میلیون نفری مسلمان هستند.
تبدیل مساجد به چایخانه
دولت تاجیکستان سالهاست به آنچه که «افراطگرایی» مینامد، توجه داشته است.
امامعلی رحمان برای پایان دادن به جنگ داخلی پنج ساله این کشور در سال ۱۹۹۷، ابتدا با اعطای امیتازاتی به حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، راهی برای همزیستی مسالمتآمیز با این حزب مخالف ایجاد کرد.
بر اساس توافق صلح که با میانجیگری سازمان ملل متحد در این سال انجام شد، این حزب اسلامی توانست ۳۰ درصد دولت را در اختیار خود داشته باشد. همچنین نمایندگان این حزب در پارلمان تاجیکستان به عنوان نمایندگان مسلمانان شناخته میشدند.
اگرچه این حزب اسلامی به مرور زمان سکولارتر شده بود اما امامعلی رحمان توانست آن را از قدرت کنار بزند. در نهایت این حزب در سال ۲۰۱۵ پس از طرح اتهاماتی مبنی بر دست داشتن در یک کودتای نافرجام منحل شد.
همزمان با این اتفاقها، دولت امامعلی رحمان توجه خود را به آنچه که تأثیرات «افراطگرایی» در میان شهروندان تاجیکستان مینامید، معطوف کرد. تاجیکستان همچنین در آن سالها تلاش کرد تا با تقویت کنترل خود بر کشور، مانع تأثیر کشورهای همسایه بر شهروندان تاجیکستان شود.
قضیه ریش مردان در تاجیکستان چیست؟
در حالی که هیچ محدودیت قانونی برای ریش مردان در تاجیکستان وجود ندارد، اما گزارشهای متعدد حاکی از آن است که در دهه گذشته هزاران مرد تاجیک که ریشهای بلند داشتهاند مجبور شدهاند که خلاف میل خود آنها را بتراشند.
قانون مسئولیت والدین که از سال ۲۰۱۱ در تاجیکستان به اجرا درآمده، ورود افراد زیر ۱۸ سال به مساجد را ممنوع کرده است. همچنین بر اساس این قانون، افرادی که فرزندانشان را برای آموزش مذهبی به خارج از کشور بفرستند، مجازات خواهند شد.
در سال ۲۰۱۷، کمیته امور دینی تاجیکستان اعلام کرد که هزار و ۹۳۸ مسجد فقط در یک سال بسته شدهاند. بنا به گزارش این نهاد مذهبی، مساجد در این کشور با اکثریت مسلمان به چایخانه یا مرکز پزشکی تبدیل شدهاند.
تدوین قوانین جدید در مورد پوشش اسلامی در تاجیکستان پس از حمله مرگبار به یک سالن کنسرت در نزدیکی مسکو در ۲۲ مارس انجام شده است که به گفته مقامهای روسیه، چهار نفر از مظنونان این حمله، تاجیک هستند.
کمیسیون آمریکا درباره آزادی مذهبی بینالمللی در گزارش سال ۲۰۲۳ خود، تاجیکستان را به عنوان «کشوری با نگرانی ویژه» معرفی کرد.
حجاب در کدام کشورها ممنوع است؟
حجاب در بسیاری از کشورهای اروپایی محل مناقشه بوده است.
حزب راست افراطی «برای آزادی» هلند به رهبری خیرت ویلدرس که توانست در انتخابات پارلمانی این کشور پیروز شود، مدتهاست که ممنوعیت حجاب را به عنوان بخشی از برنامه خود اعلام کرده است.
فرانسه در سال ۲۰۰۴ قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن، استفاده از نمادها یا لباسهای نشانگر وابستگی مذهبی در مدارس ممنوع شده است.
در اتریش نیز قانون مشابهی در سال ۲۰۱۷ تصویب شد که حجاب را در مدارس برای کودکان زیر ۱۰ سالگی ممنوع میکند، و والدین در صورت تخطی از این قانون ممکن است با جریمهای حدود ۴۴۰ یورو مواجه شوند.
همچنین ایتالیا از سال ۲۰۰۹ استفاده از بورکینی را برای زنان در استخرها و سواحل خود ممنوع کرده است.
علاوه بر این کشورها، آلمان، بلژیک، نروژ و بلغارستان پوشیدن برقع را در مدارس یا مؤسسات عمومی ممنوع کردهاند.
چند کشور با اکثریت مسلمان مانند تونس، کوزوو، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و قرقیزستان نیز پوشیدن برقع و داشتن حجاب را در مدارس دولتی، دانشگاه ها یا ساختمان های دولتی ممنوع کردهاند.