جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی؛ یک شهادت فقهی عادلانه یا یک برگهٔ سفید معمولی؟

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، یوسف القرضاوی در کتاب «من فقه الدوله فی الاسلام» به مسئله جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته و آورده است: وقتی که در سیستم برگزاری انتخابات و مشارکت مردم در انتخاب حاکمان دقت می کنیم، متوجه می شویم که از نظر اسلام برگه رأی نوعی گواهی و شهادت فقهی به صلاحیت کاندیدای مورد نظر است و به همین جهت کسانی که رأی می‌دهند باید از «عدالت» برخوردار باشند؛ چرا که خداوند سبحان می‌فرمایند: { وَأَشۡهِدُوا۟ ذَوَیۡ عَدۡلࣲ مِّنکُمۡ :اهل عدالت را از میان خود به شهادت بگیرید. سوره الطلاق: ۲}

اما می‌توانیم با توجه به اوضاع و احوال در مورد شرایط و اوصاف عدالت در رأی دهندگان زیاد سختگیری نکنیم و به همه شهروندان مجال و فرصت انتخاب و شهادت فقهی را بدهیم. با این اوصاف همه رای دهندگان عادلند، بجز کسانی که به خاطر اثبات جرم‌های مخل به شخصیت و کرامت انسانی در دادگاه صالح محکوم شده باشند.

پر کردن برگه رأی و انتخاب نامزدهای نالایق و ناصالح در واقع اقدام به شهادت دروغ و مستوجب جزای اخروی خواهد شد و قرآن آن را هم ردیف شرک قرار داده است و می‌فرماید: {فَٱجۡتَنِبُوا۟ ٱلرِّجۡسَ مِنَ ٱلۡأَوۡثَـٰنِ وَٱجۡتَنِبُوا۟ قَوۡلَ ٱلزُّورِ: از پلیدی‌ها یعنی بتها دوری کنید، و از سخن دروغ و افتراء پرهیز نمایید. سوره الحج: ۳۰}

همچنین کسی که برگه رای خود را تنها بخاطر روابط خویشاوندی – بدون برخورداری از اهلیت و صلاحیت – یا بخاطر منافع شخصی پر کند، بر خلاف فرمان خداوند سبحان عمل کرده است؛ زیرا خداوند متعال می‌فرماید: {وَأَقِیمُوا۟ ٱلشَّهَـٰدَهَ لِلَّهِۚ: بخاطر خدا گواهی بدهید. سوره الطلاق: ۲}

کسانی که در انتخابات شرکت نمی‌کنند، چنانچه عدم شرکت آن‌ها سبب کنار گذاشته شدن انسان‌های لایق، کاردان و پرهیزگار بشود، و افراد بدسابقه، ناآگاه و ناپرهیزگار و کسانی که از دو ویژگی «توانایی و امانت‌داری» بر خوردار نیستند – رأی بیاورند، در واقع امر و دستور خداوند را برای ادای شهادت و عدم کتمان آن را نادیده گرفته و او را نافرمانی نموده و در مورد مصالح مردم مسلمان بی‌توجهی کرده‌اند. خداوند متعال در این باب می‌فرماید: {وَلَا یَأۡبَ ٱلشُّهَدَاۤءُ إِذَا مَا دُعُوا۟: هر گاه گواهان فرا خوانده شدند از شهادت خودداری ننمایند.} و می‌فرماید: {وَلَا تَکۡتُمُوا۟ ٱلشَّهَـٰدَهَۚ وَمَن یَکۡتُمۡهَا فَإِنَّهُۥۤ ءَاثِمࣱ قَلۡبُهُۥۗ : و از خدایی که پروردگار او است پروا کند، و گواهی را پنهان نکنید و هر کس آن را پنهان دارد قلبش بزهکار است.}

این مسایل به طریق اولی در مورد برگه رای، انتخاب کاندیداها و شرایط رای دادن بدانها لازم است مراعات بشود. ما با اضافه کردن این ضوابط و ملاحظات به برگه رأی و دموکراسی در نهایت آن را سیستمی اسلامی نموده‌ایم، هر چند در اصل آن را از دیگران گرفته باشیم.

منبع: من فقه الدوله فی الاسلام، یوسف قرضاوی، دارالشروق.