«چهره ماندگار فلسفه و عضو پیوسته فرهنگستان علوم» در جشن آیین آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: اساساً تضارب آراء عامل ارتقای عقلانیت در جامعه است، چرا که اگر در جامعه ای افکار متفاوت و گفتمان های گوناگون و آرای مختلف نباشند آن جامعه پویایی خود را از دست خواهد داد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، آیین آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور و سخنرانی دکتر غلامرضا اعوانی «چهره ماندگار فلسفه و عضو پیوسته فرهنگستان علوم» و با حضور شخصیتهای کشوری و بین المللی در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
شیعیان جهان از لحاظ مشی و اندیشه سیاسی نصراللهی هستند
در این مراسم حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب مؤسس و رئیس هیئت امنای دانشگاه ادیان و مذاهب ضمن خوش آمد گویی به مهمانان حاضر در مراسم آیین آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴ – ۱۴۰۳ دانشگاه ادیان و مذاهب بیان داشت: نمیدانم بار غمگین شهادت شهید سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان را چطور باید به زبان بیاورم. منطقهای که در آن زندگی میکنیم هر روزه آبستن حوادث و اتفاقات جدید است. جا دارد از اقدام شجاعانه، رشیدانه، دلاورانه و قاطع عزیزانمان در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای مسلح در تحقق بخشیدن عملیات وعده صادق ۲ و انتقام خون شهدای مقاومت سید حسن نصرالله، سردار نیلفروشان و دیگر عزیزان شهیدمان تقدیر و تشکر کنم.
مؤسس و رئیس هیئت امنای دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: دوستی بنده با شهید سیدحسن نصرالله به زمان درس مکاسب آیت الله میانجی برمیگردد. شناخت بنده از سید حسن نصرالله نه در لبنان و نه در ایران است بلکه ایشان را به جهان میشناسم چرا که شهید راه قدس سید حسن نصرالله در جهان شناخته شده است.
حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب بیان کرد: سید حسن نصرالله از ابتدای شکلگیری حزبالله در آن به فعالیت پراخت، در سال ۱۹۸۵ وی با انتقال به بیروت مسئولیتهای سنگینتری را عهدهدار شد. نخستین مسئولیت جدی شهید سید حسن نصرالله آمادهسازی نیروهای مقاومت و تأسیس هستههای نظامی و در عین حال معاون ابراهیم امین از نمایندگان حزبالله در پارلمان لبنان بود. در سال ۱۹۸۷ و همزمان با تشکیل کمیتهٔ اجرایی حزبالله، سید حسن نصرالله به ریاست کمیته انتخاب شد. در عین حال او در شورای تصمیمگیری حزبالله نیز وارد شد و مسئول اجرایی آن نیز بود. شهید سید حسن نصرالله فرد محبوبی در لبنان و دیگر کشورهای عربی بود تا جاییکه دکتر محمد سلیم العوا و برخی دیگر از رهبران شیعی و عربی منطقه برای راهنمایی و مشورت با ایشان گفتوگو میکردند.
مؤسس و رئیس هیئت امنای دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: بیانیه رهبر معظم انقلاب و همچنین بیانیه آیت الله سیستانی را اگر درباره سید حسن نصرالله مطالعه کنید میبینید که شباهتهای بسیاری به یکدیگر دارند. چراکه شیعیان جهان از لحاظ مشی و اندیشه سیاسی نصراللهی هستند. در مورد ۳۲ سال فعالیت شبانه روزی شهید سید حسن نصرالله صدها جلد کتاب نوشته خواهد شد و صدها سمینار و کنفرانس برگزار میشود چراکه شهادت او آغاز خط سید حسن نصرالله است.
شهید محمدعلی آل هاشم نمونه امام جمعه تراز و نماد مردمداری بود
حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب در پایان افزود: امام جمعه شهید ما شهید محمدعلی آل هاشم نمونه امام جمعه تراز و نماد مردمداری و نماد زیست اجتماعی یک روحانی بود. ایشان دانشجوی دکتری دانشگاه ما و در حال تدوین پایان نامه دکتری خود بودند و این برای ما افتخار بزرگی است. امروز مدرک دکترای افتخاری این دانشگاه به شهید آیت الله آل هاشم اعطا میشود. سرمایه اجتماعی روحانیت مردم هستند و روحانیت بدون داشتن ارتباط با مردم دیگر چیزی نخواهد داشت. شهید آل هاشم نمونه یک روحانی مردمدار بود که توانست سرمایه اجتماعی عظیمی را گرد خود جمع کند.
سنت گرایان گوهر همه ادیان را یکسان و واحد میشمارند
در ادامه این مراسم دکتر غلامرضا اعوانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم با اشاره به اهمیت دین در جهان امروز مطرح کرد: باید از خود پرسید دین چگونه می تواند برای بشریت نقش ناجی و نجات بخش داشته باشد؟ یکسان شمردن گوهر تمام ادیان الهی مولفه بسیار مهم در این زمینه است.
رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران به ضرورت استفاده از دیدگاه و نگرش قرآنی برای فهم ادیان پرداخت و گفت: قرآن در هر عصری برای ما و ادیان الهی پیامی دارد. جریان سنت گرایان به موضوع سنت برای اهمیت شناخت دین تاکید فراوانی دارند. در نزد سنت گرایان، سنت را دین الهی قلمداد می کنند.
وی ادامه داد: عبارات کلیدی نظیر «دین حنیف» و «دین فطرت» در خلال ادبیات سنت گرایان بسیار مشهود و قابل ملاحظه است. به این منظور که دین جاویدان و حکمت جاویدان مهمترین بستر راهگشا و آزادی بخش برای نجات بشریت در عصر کنونی را بر دوش خویش حمل میکند.
اگر ولایت نباشد، رسالت و نبوت نیز وجود نخواهد داشت
دارنده جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد علمی نخبگان به این مسئله اشاره کرد که سنت گرایان گوهر همه ادیان را یکسان و واحد می شمارند و معتقد هستند: اعتقاد به نبوت همه انبیاء از اصلی ترین دلایل این دیدگاه است. به طوری که باطن دین از جانب بزرگانی همچون ابن عربی کلمه «ولایت» است. بنابرین اگر ولایت نباشد، رسالت و نبوت نیز وجود نخواهد داشت. تمامی ادیان الهی و توحیدی نیز بر این باور هستند که ولایت از ارکان اصلی دین، به شمار می آید.
ختم ولایت محمدیه، جامع ولایت همه انبیاء الهی است
غلامرضا اَعوانی خاطرنشان کرد: ختم ولایت محمدیه، جامع ولایت همه انبیاء الهی است. رسالت انسانی که بر دوش پیامبر اسلام (ص) وجود داشت، ایجاد صلح و برابری میان جامعه و امت اسلامی بود. نه تنها امت اسلامی، بلکه پیامبر اسلام (ص) در صدد برقراری امنیت و آرامش و خواستار رستگاری و فلاح میان تمام بشریت و جوامع انسانی بود. تلاش برای عملیاتی ساختن این انگیزه در دین اسلام موجب شده است که نبوت در ولایت محمدیه خاتم تمام رسل محسوب شود.
تضارب آراء یکی از فرامین و دستورات قرآنی است
رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نقش تفکر پلورالیزم و اهمیت تکثر و تنوع افکار در جامعه اسلامی را مهم ترین پیام دین اسلام دانست و گفت: تضارب آراء و احترام به حضور رقیب و دیگری در جامعه یکی از فرامین و دستورات قرآنی است. اساساً تضارب آراء عامل ارتقای عقلانیت در جامعه است، چرا که اگر در جامعه ای افکار متفاوت و گفتمان های گوناگون و آرای مختلف نباشند آن جامعه پویایی خود را از دست خواهد داد. بنابراین جایگاه عقل و عقلانیت در اندیشه دینی بسیار رفیع است و بر این باوریم که تمام دین با تعقل فهمیده می شود و با تعقل رشد می یابد هیچ گاه تعصب و تفکر خشک دین را بارور نمی کند.
این پژوهشگر فلسفه با اشاره به آیه مشهور و معروف «وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَکَ مِنَ الْحَقِّ لِکُلٍّ جَعَلْنَا مِنْکُمْ شِرْعَهً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّهً وَاحِدَهً وَلَکِنْ لِیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ» به اهمیت فلسفه خلقت و نگاه قرآن در پرداختن به تضارب آرا اشاره کرد و گفت: اختلاف در جامعه خواست و دستور قرآن است. اینکه تمام پیروان ادیان الهی از مسیحیان، کلیمیان، زرتشتیان، صابئین مندایی و مسلمانان (اعم از شیعه و سنی) بتوانند آزادانه و با تکریم و احترام کنار یکدیگر زندگی مسالمت آمیز و سعادتمندانه داشته باشند.
وی در ادامه با اشاره به دیدگاه ادبا و عرفا به محتوای اشعار مولانا پرداخت و اضافه کرد: مولانا جلال الدین بلخی خراسانی عارف بزرگ جهان اسلام معتقد است؛ از آن رو که هیچ پیامبری به اندازه حضرت محمد(ص) کاشف اسرار حق نشد و باب معرفت را به روی بشریت نگشود؛ جامعیت و خاتمیت انبیای الهی از جانب خدای حکیم به نام او ضرب شده است.
وحدت متعالی ادیان الهی در دین اولیا الهی متجلی شده است
دکتر اعوانی در پایان با اشاره به وحدت متعالی ادیان خاطرنشان کرد: تفکر دینی و جامعه مومنان هرچه در ساحت شریعت ظاهری گرفتار باشد، از وحدت ادیان دورتر خواهد شد اما در مقابل اگر اعتقاد دینی و پیروان ادیان هر چه بیشتر به ساحت طریقت باطنی وارد آیند، به وحدت ادیان نزدیکتر خواهیم شد. شما باید بدانید که یک سنت گرا شخصی را به ترک دین خودش و دخول به دین دیگری دعوت نمی کند، بلکه می گوید در دین خودت راسخ تر باش. وحدت متعالی ادیان الهی در دین اولیا الهی متجلی شده است و ادیان الهی اینگونه می توانند به وحدت دست یابند.
لازم به ذکر است در پایان آیین آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴ – ۱۴۰۳ دانشگاه ادیان و مذاهب که با حضور شخصیتهای برجسته حوزوی و دانشگاهی و بین المللی برگزار شد از فارغالتحصیلان و دانشجویان برتر دانشگاه ادیان و مذاهب تقدیر به عمل آمد.