فصلنامه «پژوهش‌های ادیانی»؛ پیشگام عقلانیت و گفت‌وگوی علمی ادیان در گستره‌ی جهان
در گفت‌وگو با دکتر اسلامی اردکانی مطرح شد؛
دغدغه‌ی اصلی ما فراتر از مطالعه‌ی تک‌بعدی، ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی سازنده و خروج از کلیشه‌های رایج در بررسی باورهای دینی است.
به گزارش ادیان نیوز؛ در فضای پویای مطالعات دینی معاصر، «مجله پژوهش‌های ادیانی» به عنوان نشریه‌ای معتبر با رتبه‌ی علمی-پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، از سال ۱۳۹۲ تاکنون با انتشار ۲۴ شماره، جایگاه خود را به عنوان مرجعی علمی برای پژوهش‌های عمیق در حوزه‌ی ادیان تثبیت کرده است.
در گفت‌وگویی با حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن اسلامی اردکانی، سردبیر این مجله، ابعاد مختلف مأموریت،چشم‌اندازها و دستاوردهای این نشریه مورد بررسی قرار گرفت.
دکتر اسلامی اردکانی با تأکید بر اینکه این مجله در راستای اهداف کلان دانشگاه ادیان و مذاهب، با شعار گسترش عقلانیت و گسترش فهم میان دینی فعالیت می‌کند، تصریح کرد: «مجله پژوهش‌های ادیانی تنها یک رسانه‌ی انتشار مقالات نیست، بلکه یک پروژه‌ی علمی جامع است که می‌کوشد تا پدیده‌ی دین را در تمامی ابعاد پیچیده و متنوع آن، با روش‌شناسی عالمانه روز و با نگاهی تحلیلی-تطبیقی مورد کاوش قرار دهد.»
وی افزود: «دغدغه‌ی اصلی ما فراتر از مطالعه‌ی تک‌بعدی، ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی سازنده و خروج از کلیشه‌های رایج در بررسی باورهای دینی است.»
سردبیر مجله به تشریح محورهای اصلی و چشم‌اندازهای تعیین‌شده برای مجله پرداخت و اظهار داشت: «دامنه‌ی پژوهشی مجله بسیار گسترده است و سعی داریم به موضوعاتی چون تاریخ ادیان، از بررسی ماهیت، ظهور، رشد و تطورات آنها گرفته تا تحلیل عوامل افول برخی از آنها بپردازیم. همچنین، مطالعه‌ی جغرافیای تاریخی ادیان و قبض و بسط آنها در نواحی مختلف جهان، یکی از حوزه‌های منحصربه‌فرد فعالیت این نشریه است.»
اسلامی اردکانی در ادامه به موضوع منابع حجیت در ادیان اشاره کرد و بررسی تحلیلی و نقد متون مقدس، منبع‌شناسی آموزه‌ها، آداب و رسوم و اخلاقیات ادیان را از دیگر ارکان مهم مجله برشمرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین محورهای اعتقادی پرداخت و افزود: «مجله به بررسی و تحلیل آموزه‌های اعتقادی ادیان در شاخه‌های مختلفی مانند مبدأشناسی، غایت‌شناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و فرجام‌شناسی می‌پردازد. علاوه بر این، واکاوی نظری شعائر، احکام و اخلاقیات در ادیان مختلف، از جمله مطالعه‌ی ریشه‌های شعائر دینی، تبیین ملاک‌های احکام عملی و نظام‌های اخلاقی، در کانون توجه ما قرار دارد. نقطه‌ی اوج همه‌ی این فعالیت‌ها، انجام مطالعات تطبیقی عمیق در تمامی بسترهای یادشده و ارائه‌ی دیدگاه‌های تحلیلی نوین است.»
دکتر اسلامی اردکانی با اشاره به چالش‌های پیش‌روی چنین مجله‌ای، توضیح داد: «یکی از چالش‌ها، ترغیب جامعه‌ی علمی به عبور از نگاه‌های صرفاً دفاعی و ورود به عرصه‌ی مطالعه‌ی علمی ، روش‌مند و بی‌طرفانه‌ای است که بیش از هر چیز به توصیف و تحلیل پدیده‌های دینی پایبند باشد.اما خوشبختانه استقبال چشمگیر پژوهشگران برجسته از داخل و خارج از کشور، تنوع موضوعی مقالات منتشر شده و تداوم انتشار ۲۴ شماره پیاپی، حاکی از آن است که این مسیر با اقبال فزاینده‌ای مواجه شده است. در این زمینه، حضور هیئت تحریریه‌ای متشکل از صاحب‌نظران و نیز داوران متخصص، همواره به عنوان ضامن اصلی حفظ کیفیت، اعتبار علمی و بی‌طرفی مقالات عمل کرده است. این رویکرد موجب شده تا مجله بتواند به تدریج به محیطی امن برای ارائه تحقیقات اصیل و نقادانه در حوزه مطالعات ادیان تبدیل شود.»
وی در پایان با بیان چشم‌انداز آینده، خاطرنشان کرد: «تداوم انتشار منظم، افزایش کیفی مقالات، برنامه‌ریزی برای انتشار ویژه‌نامه‌های موضوعی و تلاش برای نمایه‌سازی در پایگاه‌های بین‌المللی معتبر از اولویت‌های اصلی ماست. آرمان نهایی این است که مجله پژوهش‌های ادیانی به مرجعیتی شناخته‌شده در سطح جهانی برای تمام محققان علاقه‌مند به مطالعات دینی تبدیل شود و سهمی در اعتلای عقلانیت دینی و تفاهم بینافرهنگی ایفا کند.»