ادیان نیوز: ما در جایی ایستاده ایم که اندیشه و عمل و کنش و واکنش های چند ساله گذشته، برایمان رقم زده است و تمام آنچه که در امسال و سال های آینده تجربه می کنیم متأثر از آن چیزی است که امروز رقم می زنیم.
زندگی فرآیند ساختن است و فصل ها و وصل ها، خوشی ها و ناخوشی ها، دوستی ها و دشمنی ها، ازدواج و اشتغال، همه و همه مرهون «انتخاب» امروز من و ماست و این حقیقتی است مسلّم که «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی»(۱) و «کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَهٌ»(۲).
اگر جز این بود که انتخاب و تلاش قابلیت تأثیرگذاری بر حال و آینده را نداشت و بنا بر این بود که پدیده های پیش روی زندگی، بی ارتباط با کوشش و اندیشه ما می بود، تصادف و شانس، رنگ وجود به خود می گرفت و انسان ها را به سوی زندگی اقبال مدارانه که تدبیر و تلاش در آن چندان نقش پررنگی ندارد، می کشاند و بلکه بالعکس بخت و اقبال مایه درک لذّت زندگی و نیل به نیک بختی و سعادت می بود.
بی تردید این نوع از نگاه به زندگی، پیامدهای منفی فراوانی از جمله کسالت و تنبلی، ضعف و تسلیم در رویارویی با مشکلات و ناملایمات به دنبال دارد و نتیجتاً جامعه را به ناهنجاری های گوناگون اخلاقی و رفتاری گرفتار می کند.
انتظار اتفاق خوش و تجربه ای زیبا از زندگی، جز به اصلاح فکر و عمل ممکن نیست بدین معنا که نیل به زیبایی های سرشار زندگی و درک خوبی های فراوانی که خدادادِ خداوندگار بزرگ هستی است جز به انتخاب من و ما شدنی نیست.
کسب محبّت دیگران و محبوب آسمانیان و زمینیان شدن «مَحْبُوبَهً فِی أَرْضِکَ وَ سَمَائِکَ»(۳) جز به پرورش اندیشه های راستین و داشتن رفتار صالحین حاصل نمی شود و چه زیبا و دلنشین فرمود: «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا»(۴)؛ کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند خدای رحمان برای آنها محبّتی قرار خواهد داد.
هم آغوشی با ورشکستگی های پی در پی در امور اقتصادی و اجتماعی، علمی و عملی، فردی و جمعی تماماً نتیجه افکار زشت و رفتار ناشایستی است که در زندگی جای داده شده است: إِنَّ الإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ*إِلا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ.(۵)
روشن تر بگویم عقل معاش و مدیریت خردمندانه در زندگی، گره خورده به افکار و رفتار ماست و آن کس که افکاری آلوده به شیطنت و هوازدگی در خود جای داده، قطعاً مدیریت اقتصادی موفقیت آوری نیز نخواهد داشت همچنان که مدیریت علمی و فرهنگی مطلوبی از او نمی توان سراغ گرفت.
آری؛ چنین فردی نه مشاور خوبی است و نه مباشر صالحی، نه شایسته همسری است و نه لایق رفاقت و دوستی.
کسی که در اندیشه و عملش متزلزل و شکننده است حتماً زندگی اش لرزان و آکنده از فراز و فرودهای تلخ و تنگی ها و مضایقه های رنج آور است و آن که چنین شکننده و شکست پذیر است، سال ها از آراستگی به نام شورانگیز «الْعَزِیزُ» پروردگار، دور مانده و به همین میزان از ایمان راستین و آرامش زاییده آن، خود را محروم ساخته است.
کوتاه سخن اینکه افکار پایا و رفتار پویای امروز که ریشه در باورمندی نسبت به حقایق ناب هستی دارد و نشأت گرفته از سلطنت توحید، بر گستره گیتی است، آینده ای سرشار از زیبایی و شادمانی را رقم می زند و شیرین کامی و رستگاری ما را ضامن می شود.
این اراده خالق جهان است که انسان مختار در پرتو تلاش و تکاپوی موحّدانه خود، دنیا و به دنبال آن آخرتی روشن و پربرکت را بدست آورد. خداوند رسالت رسولان خود را تبیین این حقیقت قرار داد تا مردمان در سراچه کوچک دنیا و فرصت اندک عمر، تجارتی پر سود برای تحصیل حیات طیبه داشته باشند: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلَی تِجَارَهٍ تُنجِیکُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ(۵) و او نیز ربوبیّت و پروردگاری خود را که زیباترین شکل ممکن خداوندگاری و مدیریت در تربیت است، به رخ آفریدگانش بکشاند.
حاصل آنکه: خوشی و ناخوشی، درد و غم، فقر و بی نیازی، دانایی و نادانی، رشد و رکود و بالاخره همه صعود و سقوط ها در گرو اندیشه و عمل ماست و این خود جلوه ای است از شکوه باورمندی به توحید و یگانگی ذات یگانه الله تبارک و تعالی.
———————————
پی نوشت:
۱. نجم/۳۹
۲. مدثر/۳۸
۳. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت امین الله
۴. مریم/۹۶
۵. عصر/۲و۳
۶. صف/۱۰