“هالووین” و ارتباط آن با “ریشه‌های شیطان پرستی” / تصاویر
پیشینه و قدمت
برگزاری جشن سنتی “هالووین” در آخرین شب ماه اکتبر، از دو هزار سال پیش در کشورهای غربی رواج داشته و بیان‌کننده اعتقاد گذشتگان به ارواح و جهان پس از مرگ است.
این مراسم را برای نخستین بار، سال‌ها پیش از میلاد مسیح (ع) قومی کاتولیک ساکن ایرلند و فرانسه اجرا کردند. افراد در آستانه سال جدید میلادی ( آنان نوامبر را به جای دسامبر آخرین ماه میلادی می‌دانستند)، همه آشنایان و دوستان به یاد ارواح مردگان، دور هم سر سفره‌ای جمع می‌شدند و با برپایی آتش، غذاهایشان را با یکدیگر تقسیم می‌کردند.
آنان بر این باور بودند کهدر این شب راه میان دو جهان باز می‌شود تا ارواح درگذشتگان‌شان نیز در جمعشان حاضر شوند و ارتزاق کنند؛ پس کسانی که با سخاوت بیشتری در این جشن شرکت می‌کردند، مورد شفاعت درگذشتگان نزد خداوند قرار گرفته و تا پایان آن سال از گزند بدی‌ها و بلاها در امان می‌ماندند.
رسم بر این بود که پس از این دورهم جمع شدن، کشیش‌ها در شب زنده‌داری این شب، وقایع آینده را پیشگویی کرده و با نماز و دعا، ارواح مقدس را از جهنم به بهشت هدایت می‌کردند.
قرن‌ها گذشت و تاریخ سرزمین‌های غربی دستخوش جنگ‌ها و تحولاتی شد که طی آن، عقاید و سنت‌های دین مسیحیت نیز دگرگون گردید.
در این میان، سنت “هالووین” نیز تغییر ماهیت داد و نه تنها شکل برپایی این مراسم، بلکه فلسفه آن هم رنگ و بوی دیگری گرفت:
کم‌کم «شب همه مقدسین» دیگر تنها متعلق به ارواح پاک نبود بلکه شیاطین، ارواح خبیثه، اجنّه و دیوها را نیز در این جشن حاضر می‌دانستند. از این رو برخی از مردم در جشن هالووین لباس‌های عجیب و ترسناک پوشیدند تا در برابر ارواح گناهکار ایستادگی کنند و به شکلی نمادین آنها را ترسانده و از میان خود برانند.
با وقوع مهاجرت‌ها از ایرلند به آمریکا و از آمریکا به سایر نقاط دنیا در قرن نوزدهم و بیستم، روی “مذهبی و قدسی” هالووین (All Hallows Day) رفته رفته جای خود را به روی “شیطانی” آن (All Saints Day) داد.
“جیمز فریزر” (James Frazar) منتقد و نژادشناس مذهبی در کتاب خود “شاخه زرین” هالووین را «جشنواره مردگان کافر با دستمایه‌هایی از مسیحیت» می‌خواند. وی همچنین ابراز تأسف می‌کند از اینکه در آستانه مقدس‌ترین مراسم کلیسا که به تبرّک روحانیون مسیحی و یادبود درگذشتگان اختصاص دارد، شاهد چهره‌های شیطانی، ارواح خبیث و جادوگران هستیم.
ریشه‌های شیطان پرستی کم کم آشکار شدند
“آنتوان لاوی” (Anton Lavey) متولد ۱۹۳۰ مؤسس و کاهن اعظم کلیسای شیطان، نویسنده کتاب “انجیل شیطانی” و بنیان‌گذار شیطان‌پرستی لاوینی است.
وی در سال ۱۹۶۶ در حالی که سر خود را (به عنوان رسم آئین جدید) تراشیده بود، بنیان‌گذاری کلیسای شیطان را اعلام کرد، همان سال را سال اول “عهد شیطان” و خود را نیز کاهن اعظم کلیسای شیطان نامید. “لاوی” در کتاب انجیل شیطانی به بیان تعالیم کلیسای شیطان، آئین پرستش، رسوم و تشریفات دینی پرستش شیطان و… می‌پردازد و شیطان را فرمانروای زمین معرفی می‌کند.
جالب اینجاست که روز مرگ “لاوی” با روز مراسم قدّیسین مسیح در قرون گذشته، که اکنون به مراسم “هالووین” تغییرماهیت داده، مصادف شده است.
تمسخر تمام ادیان الهی و نمادهای مذهبی
اکنون ده‌ها سال است که هالووین، به جشنی برای پرستش شیطان، مضحکه کردن دین و مورد اهانت قرار دادن راهبه‌های مسیحی تبدیل گردیده است.
بی‌قیدی تام جنسی، مصرف موادمخدر و افراط در مشروبات الکلی، از جمله ستون‌های شیطانی است که “لاوی” برای اولین بار بنا نهاد.
نوع نگاه ضدّدینی و شیطان‌پرستانه جشن‌های “هالووین”، انزجار و مخالفت کلیسا، صاحبان ادیان گوناگون و اخلاق‌مداران را برانگیخته است. اسقف اعظم، “ولفگانگ هوبر” (Wolfgang Huber) رئیس شورای ایالتی کلیساهای پروتستان آلمان، آداب و رسوم هالووین را “بسیار پوچ” دانسته و می‌گوید:
«هالووین، مثل ویروسی خطرناک از آمریکا آمد و به ما تحمیل شد. بعید می‌دانم که به این زودی‌ها بتوان به این سرگرمی بی‌محتوا پایان داد.»
“لودویگ شیک” (Ludwig Schick) اسقف اعظم شهر بامبرگ آلمان درباره برگزاری جشن‌های هالووین به شیوه‌های امروزی، به پورتال خبری کاتولیک‌های جهان گفت:
«شیطان‌گرایی و ارتباط با جن و ارواح در هالووین، باعث نابودی ارزش‌ها می‌شود. ما نباید اجازه دهیم بی‌فرهنگی شیطانی، فرهنگ مسیحی‌مان را له کند. من از تمام خانواده‌ها، معلّمین مدارس، مسئولان تربیتی و مربیان مهدکودک‌ها می‌خواهم جلوی جشن‌های هالووینی را بگیرند. “جشن قدّیسین” از قرن‌ها پیش در مسیحیت ریشه داشته و قرار بوده پیام‌های مهمی مانند کرامت، جایگاه ابدی انسان، مرگ، رستاخیز و… را به هم‌کیشان ما انتقال دهد. این اعمال، از وحشت مرگ در دل‌های بشر می‌کاست اما تفکر هالووین، یک بسته شیطانی است که نگاه نوستالژیک به این جشن را نابود کرده است.»
کلیسای کاتولیک در لهستان نیز با شیطانی خواندن هالووین، در سایت خود نوشت: «ترویج هالووین، جوانان را به فساد می‌کشاند. ابداع‌کننده شیطان‌پرستی مدرن، “آنتون لاوی” شب هالووین را بزرگترین جشن پرستش شیطان می‌دانست و ما باید نسبت به آداب شیطانی این جشن هوشیار باشیم.»
عناصر کلیدی و نمادهای رایج در هالووین از نگاه منتقدان
هرچند ممکن است “هالووین”، ظاهراً جشنی شاد، مهیّج و ترسناک به نظر بیاید اما در اصل، خرافات و جادو از عوامل کلیدی در فلسفه جشن‌های هالووین محسوب می‌شوند:
خون: در متون آنگلوساکسون، نوامبر، ماه خون (“Blod-monath”) نامیده شده، چون مردم در گذشته و در ماه “نوامبر” برای صرفه‌جویی در مصرف علوفه، مجبور می‌شدند چهارپایان بسیاری را ذبح کنند.
یکی از انواع لباسها، گریم و لوازمی که به طور معمول در جشن‌های هالووین استفاده می‌شوند، مرتبط با بیماران دارای مشکلات روحی است که در این جشن منجر به استهزاء آنان می‌شود. این مسئله به ویژه در سال‌های اخیر سبب شده تا موج اعتراض و انتقاد از سوی افراد برجسته به راه بیفتد.
همه از تو فرار می‌کنند، از ترس لباس بیماران روانی!!!
تبلیغ هالووین در سایت خرید آمازون: “لباس‌های بخش دیوانگان: “Psycho Ward Costume”
روزنامه “زود دویچه سایتونگ” سپتامبر ۲۰۱۳ در گزارشی با عنوان «جشن با تمسخر بیماران» نوشت:
لباس‌هایی که مختص نمایش بیماران روحی هستند، به طور زنجیروار و گسترده مورد اعتراض مشتریان، خانواده‌ها و سازمان‌های درمانی قرار گرفته‌اند که در زمینه مداوای مشکلات و آسیب‌های روحی- روانی فعالیت دارند.
“آلستیر کمپ بل” (Alistair Campbell) سخنگوی سابق دولت انگلیس که مدتی در گذشته به مشکل روحی مبتلا شده بود، گفت: «وقتی شرکت‌های بزرگی مانند “Asda”، “Tesco” و “آمازون” چنین تبلیغات تمسخرآمیزی دارند، این یعنی ما هنوز در دوران جهالت و تاریکی‌ها به سر می‌بریم.»
“استن کالیمور” (Stan Collymore) فوتبالیست مشهور که مدتی دچار افسردگی شده بود، گفت: «شماها هنوز نمی‌دانید که خیلی از آدمها برای فرار از همین تحقیرها و توهین‌ها دست به خودکشی می‌زنند؟»
حتی عده‌ای از اعضای انجمن‌های پزشکی و روانپزشکی اروپا (با مرکزیت انگلیس) طی شکایتی خواستار توقف فروش این لباسها و قرار دادن جریمه برای توهین‌کنندگان به بیماران روانشناختی در شب “هالووین” شدند.
کودکان و نوجوانان در جشن پرستش شیطان!
یکی از رسوم رایج در این شب، پوشاندن لباس‌هایی از پوست حیوانات و گریم‌هایی مانند جادوگران و هیولاها بر تن کودکان و نوجوانان است.
در عین حال، رسانه‌های تبلیغاتی همواره برای شناساندن “هالووین” به کودکان و زنده نگهداشتن این سنت شیطنت‌آمیز در میان جوانان دست به هیجان‌آفرینی‌های جذاب و گسترده‌ای می‌زنند. به طور مثال رسم “trick-or-treat” بدین معناست که بچه‌ها با ظاهری که گفته شد، گروهی به در خانه مردم می‌روند و از آنها خوراکی یا هدیه می‌خواهند. اگر صاحبخانه از این هدیه خودداری کند مورد آزار و اذیت کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرد.
“زیگرید کیکینگردر” (Sigrid Kickingereder) رئیس “مرکز کاتولیک‌های جوان اتریش” (KJS) القای ترس‌های سهمگین هالووینی در کودکان را بسیار آسیب‌زننده خواند و ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳ در مصاحبه‌ای که به مناسبت “هالووین پارتی” منتشر شد گفت:
«این مدل سرگرمی که از آمریکا به کشور ما وارد شده، به قیمت آسیب به سلامت جسمی و روحی فرزندان ما تمام می‌شود. در این شب، داستان‌های ترسناک تعریف و فیلم‌های وحشتناک و مشمئزکننده تماشا می‌کنند، در حالی که کودکان و نوجوانان هم در بین بزرگسالان هستند. مرز میان هیجان ترس با وحشت واقعی اغلب بسیار باریک است. به جای وحشت‌ها و تمسخرهایی که در هالووین اتریش انجام می‌شود، باید به مرگ و برخورد مسئولانه با رستاخیز پرداخت. یعنی مثلاً پیشنهاد می‌شود که والدین به همراه کودکان به آرامگاه‌ها بروند و درباره جهان پس از مرگ صحبت کنند.»
“کیکینگردر” ضمن مخالفت تند با رسم “نیمه‌شب کوبیدن در خانه‌ها برای گرفتن خوراکی”، گفت: «من از والدین می‌خواهم که جلوی حمله فرزندانشان به دیگران را بگیرند و نگذارند آنها بخاطر گرفتن شکلات و خوراکی با غریبه‌ها بحث و درگیری ایجاد کنند. این رفتار، با آموزش احترام به انسان‌ها در تناقض است.»
انجام بازی‌هایی که آدمکشی، آشامیدن خون مقتول و مومیایی شدن را تمرین می‌دهد، یعنی که نوجوانان به قیمت تزریق هیجان، به اعمال مشمئزکننده‌ای دست بزنند.
بسیاری معتقدند این قبیل جشن‌ها می‌تواند تأثیرات مخربی بر روح و روان کودک بگذارد. موضوع درگیر کردن ذهن خام کودک با خرافات و توهمات شیطانی، باعث شده تا در سال‌های اخیر روانشناسان تربیتی، نسبت به شرکت دادن کودکان و نوجوانان در جشن‌های خشونت‌آمیز “هالووین” هشدار دهند.
نفوذ “هالووین‌گرایی” در عرصه هنر
هنر نقاشی و مجسمه‌سازی، تأثیرات بسیاری از فلسفه “هالووین” گرفته است.
اما بیش از همه در صنعت فیلمسازی، یکی از تم‌های اصلی در سینمای وحشت دنیا، “هالووین” است. اصلی‌ترین این فیلم‌ها “هالووین” ساخته «جان کارپنتر» در سال ۱۹۷۸ بود که توانست طرفداران بسیاری را نیز به خود جذب کند. پس از این، تا سال ۲۰۰۴ حدود ده فیلم سینمایی که موضوع اصلی‌شان جشن هالووین بود، به روی پرده رفت.
هالووین در کشورهای مختلف دنیا
امروزه گسترش فرهنگ آمریکایی در پیکره یک “جشن مذهبی” باعث تولد صنعت عظیم تجاری شده است. آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلیاردها دلار و انگلیس، مبلغ ۲۰۰ میلیون پوند برای خرید لوازم مورد نیاز جشن “هالووین” خرج کرده‌اند. آماری از این قبیل، باعث شده که رابطه عجیبی میان جشن‌های “هالووین” با اقتصاد سرمایه‌داری برقرار شود.
اگرچه “هالووین” در بسیاری از کشورهای آمریکایی و اروپایی سابقه دیرینه‌ای دارد، اما در محافل علمی، روانشناسی تربیتی، فرهنگی و مخصوصاً مسیحی- مذهبی منتقدان فراوانی دارد.
روزنامه آلمانی “وست دویچه سایتونگ” با انتقاد شدید از تحریف رسوم قدیمی مسیحیت نوشت: «معنی واقعی ایام در مسیحیت، تغییر کرده است. مسیحیان پروتستان درصددند سنت “هالووین” را مخصوصاً برای نسل جوان، دوباره از نو احیاء کنند.»
در کشورهای اسپانیا، فرانسه، مکزیک و برزیل، گستردگی و عمق برگزاری این آداب و رسوم شیطان‌پرستانه، بیش از سایر نقاط است.
کشورهای معدودی نظیر ایرلند و اسکاتلند هم هستند که “هالووین” در آنها همچنانیکی از روزهای مذهبی و محترم به شمار می‌رود و با برگزاری این جشن کم‌کم به استقبال کریسمس و میلاد عیسی می‌روند.
منبع : باشگاه خبرنگاران