معرفی کتاب/ مسیحیت از لابه‌لای متون
به گزارش ادیان نیوز، مجموعه ارزشمندی از متون الهیات و تاریخ مسیحیت با نظم، سلیقه و دقت فراوان در کتابی با عنوان “مسیحیت از لابه‌لای متون” گردآوری شده و مباحث این کتاب، دغدغه‌های مسیحیت از دوران قدیم تاکنون را در بر می‌گیرد.خواننده می‌تواند با مطالعه کتاب پیش‌گفته بدون واسطه و با استفاده از منابع مکتوب دست اول مسیحیت و بهره‌گیری از برجسته‌ترین منابع اولیه تاریخ مسیحیت، شناخت بسیار مناسبی از سیر تاریخی این دین به‌دست آورد.
از نظر نویسنده کتاب مسیحیت از لا به‌لای متون، “منبع دست اول اثری است کـه دربـاره مـوضوعی هم‌زمان با دوره مورد تحقیق آن موضوع نوشته شده باشد و این نوشته غالبا به وسـیله کـسی که در آن شرکت داشته و شاهد عینی آن بوده، ماده خامی برای تحقیقات پدید می‌آورد.”
کـتاب ضـمن ارائه ایـن متون اولیه، “آن‌ها را با در نظر گرفتن تحقیقات جدید در باب مسیحیت، در ظرف زمانی خودشان قـرار مـی‌دهد.” نویسنده ضمن تأکید بر سختی گزینش متون برای تهیه چنین تألیفی از این‌که از بسیاری از متون صـرف‌نظر کـرده، ابـراز تأسف کرده است.
“رابرت ای. وان وورست” ، کتاب را با رهیافتی عـمومی، تـاریخی و موضوعی به مسیحیت سامان داده که در این بین، رهیافت تاریخی شکل‌دهنده کتاب است؛ زیرا “در دنیای آکادمیک غـربی، بـرای تحقیق غالبا رهیافتی تاریخی داریم… تمام عناصر مسیحیت معاصر، اعم از عقیده یـا عـمل، در گذشته خود ریشه دارد و غالبا فراتر از گذشته خـویش بـه یـهودیت قدیم می‌رسد. بنابراین، اکثر متون درسی دربـاره مـسیحیت رهیافت وطرحی را دنبال می‌کند که غالبا تاریخی است…”
البته نویسنده موارد زیر را بـه عـنوان ضعف‌های رهیافت تاریخی می‌پذیرد:
۱. تـحقیر گـذشته از سوی مـعاصران یـا پنـدار روشن‌بینی کمتر در ادوار گذشته
۲. پندارِ باطلِ برتری گـذشته بـر حال
۳. عدم استفاده مسیحیان از تاریخ در فهم ایمان
۴. سکوت درباره بعضی از مسائل مهم همچون نـقش زنـان در میراث اولیه
از این‌رو، وی برای جـبران این نقایص رهیافت مـوضوعی را نـیز به رهیافت تاریخی اضافه مـی‌کند و دربـاره موضوعات زیر در هر دوره بحث می‌کند:
۱. حوادث کمک‌کننده به شکل‌گیری مسیحیت
۲. مسیحیت و ساختار سلسله‌مراتبی و عبادات آن
۳. تـسلیم سنت
۴. ارتـباط آن با دیگر نهادها
طرح تاریخی، انواع منابع ادبی دست اول و حوادث دعوت عیسی مسیح و معجزات عیسی(ع) از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب را تشکیل می‌دهند.
فصل نخست کتاب دارای عنوان مطالعه مسیحیت از منابع دست اول است که مطالعات مربوط به مسیحیت و متون را در برمی‌گیرد. بدین‌سان نویسنده در فصل نخست، مطالعه مسیحیت از منابع اولیه را بررسی می‌کند. ضمن آن که در این فصل، پیشنهادهایی برای مخاطبان به منظور مطالعه منابع و بهره‌گیری از آن، آورده شده است.
در هریک از فصل‌های بعدی منابع اولیهی مهمی از دوره‌های مختلف تاریخ مسیحیت معرفی و بررسی شده است. بدین‌ترتیب که بنیادهای کتاب مقدسی، مسیحیت باستان (۱۰۰-۵۰۰ میلادی)، مسیحیت در قرون وسطا و عصر بیزانس(۵۰۰-۱۵۰۰)، اصلاح در مسیحیت غربی (۱۵۰۰-۱۶۰۰)، مسیحیت اوایل عصر مدرن (۱۶۰۰-۱۹۰۰) و مسیحیت در دوران جدید (۱۹۰۰- زمان حاضر) در فصل‌های دوم تا هفتم تشریح می‌شود.
شیوه تنظیم و محتوای کتاب به این صورت است که برای هر دوره روایتی کوتاه درباره همان زمان بازگو شده، سپس یک مقدمه می‌آید که زمینه‌ی متون را مشخص می‌سازد و در این راستا نام‌های آن دوره، خلاصه‌ای تاریخی از آن و بررسی انواع ادبی منابع اولیه دوره در پی می‌آید.
نخستین دسته متون درباره حوادث تاریخی دوره و انسان‌هایی است که آن‌ها شکل داده‌اند. دومین دسته، زندگی نهادینه آن دوره را در بر دارد که سازمان‌دهی کلیسا و عبادت کلیسایی از آن جمله است. سومین دسته که به تعالیم آن دوره مربوط می‌شود مشتمل بر دیدگاه‌هایی درباره طبیعت و کارهای عیسی مسیح، نجات، آئین‌های مقدسی و نظایر آن است.
چهارمین دسته متون، بر اخلاق فردی و اجتماعی دوره متمرکز است و در آن موضوعاتی مانند: جنگ و صلح، عدالت اجتماعی و نقش زنان انتخاب شده و آخرین دسته از متون نیز به ارتباطات مسیحیت آن دوره با رقبای درون و بیرون نهضت مسیحی ارتباط دارد.
مؤلف درباره تأسیس دوباره دادگاه رومی تفتیش عقاید و نقش آن در جلوگیری از پروتستانیسم نوشته: “در ۲۱ ژوئن ۱۵۴۲ پاپ پل سوم دادگاه رومی تفتیش عقاید را با هدف مشخص جنگیدن با پروتستانیسم و جادوگری بار دیگر تشکیل داد. البته دادگاه تفتیش عقاید اغلب در مناطق و میان مللی که به‌طور رسمی کاتولیک بودند کار می‌کرد و در چنین مواردی در جلوگیری از رشد پروتستانیسم موفق بود.”
منبع: انجمن رهپویان هدایت