راهکار های مقابله با مزاحمت های اجنه و طلسم ها / قسمت اول
برای ورود به بحث لازم است اطلاعاتی از اجنه به صورت کلی لحاظ شود .
در عالم هستی برخی از موجودات غیرمحسوس اند و به حواس طبیعی و عادی قابل درک نیستند. یکی از این موجودات جن است. جن که در اصل معنا مفهوم «پوشیدگی» دارد، از چشم انسان پوشیده است. قرآن وجود این موجود را تصدیق کرده و سوره ای به نام «جن» نیز در قرآن وجود دارد. در قرآن گاهی از این موجود به «جان» نیز یاد میشود[۱]. ماهیت و حقیقت این موجودات چندان برای ما روشن نیست ولی از پارهای آیات و روایات میتوان به برخی از مشخصات این موجود دست یافت، از جمله:
۱- از آتش آفریده شده و خلق آن پیش از خلق انسان است[۲].
۲- جن نیز مانند انسان مکلف و مسؤول است[۳].
۳- دستهای از آنها مؤمن و گروهی کافر، عدهای از آنها نیک کردار و برخی از آنها زشتکردارند[۴].
۴- بعضی از آنها مرد و مذکر و پارهای دیگر زن و مؤنث هستند و تولید نسل نیز میکنند[۵].
۵- آنها زندگی میکنند و میمیرند[۶].
۶- دارای شعور و ارادهاند و میتوانند با سرعت حرکت کنند. مانند قصه حضرت سلیمان و تخت بلقیس – ملکه سبا [۷].
۷- مسخّر انسان میگردند. البته در این رابطه تنها در قرآن به قضیه حضرت سلیمان اشاره شده است که علاوه بر پرندگان، وحوش و انسانها،جنها نیز در اختیار و به فرمان حضرت سلیمان بودند[۸].
۸- در روایات آمده است که جن مؤمن برای پیامبران و امامان، مسخر میشوند و خدمت میکنند و کسانی که به اذن الهی ولایتی دارند نیزمیتوانند جنیان کافر را تحت فرمان خویش درآورند [۹].
۹- از پارهای آیات قرآنی و روایات معلوم میشود که جنیان به پیامبر خدا(ص) ایمان آورده اند[۱۰].
۱۰.خداوند در آیه ى ۲۷۵ سوره ى بقره مىفرماید: کسانى که ربا مىخورند (در قیامت) برنمى خیزند مگر مانند کسى که بر اثر تماس شیطان دیوانه شده (و تعادل خود را نمىتواند حفظ کند گاهى زمین مىخورد و گاهى به پا مىخیزد). مرحوم علامهى طباطبایى در تفسیر این آیه مىفرماید: اگر چه آیه دلالت ندارد که هرگونه جنون و دیوانگى ناشى از تماس شیطان باشد و لکن اشارهاى است بر این که بعضى از دیوانگىها از ناحیه شیطان است. و همینطور آیه دلالت بر این نمىکند که این گونه تماس فعل خود شیطان باشد براى این که شیطان به معناى شریر (شرور- مردم آزار) است که هم بر ابلیس اطلاق مىگردد و هم بر انسانهاى شریر و هم جنّیان شریر و ابلیس هم از طایفه جن است. اما آن چه یقینى است از دلالت آیه این است که براى جنّ در این گونه تماس (که حاصل آن دیوانگى است) شأنى است ولو این که همهى آنها این گونه نباشند ((۱۱)).اما این گونه نیست که شیطان سلطه اى قهرى و غیراختیارى بر انسان داشته باشد، بلکه سلطه شیطان، همه سلطه فتنه و غرور است به این معنى که انسان را دعوت به آلودگى مىنماید و به عبارت دیگر در راه هدایت دام مىگستراند، به فرموده قرآن: (اى شیطان) بر بندگانم تسلط نخواهى یافت مگر گمراهانى که از تو پیروى مىکنند ((۱۲)).
۱۱. این که جن در کجای زمین قرار دارد؟ به طور واضح و مشخص مطرح نشده است هر چند برخی از روایات به اماکنی که جنیان در آنجا حضور بیشتری دارند اشاره شده است. آنچه که مسلم است جن نیز مانند انسان موجودی است جسمانی با این تفاوت که انسان از خاک و جن از آتش است.
۱۲. منظور از ظهور جنّ و شیطان این نیست که از ماهیّت حقیقى خود خارج شوند و تغییر ماهیت بدهند بلکه به این معنى است که در قوّه حسّ و ادراک انسان به صورتهاى مختلفى محسوس مىشوند. به همین جهت، گاهى جنیان به صورت یک آرم، گاهى موجودات کوچک، گاهى موجودات بزرگ با بدنها و چشمها و موهاى عجیب متمثّل مىشوند و شیطان نیز بصورت یک پیرمرد، گاهى بصورت جوان ظاهر شده است. در خبرى مىخوانیم که شیطان انگشت پاى مبارک امام سجاد (ع) را در حال نماز نیش مىزند و مىخواهد حضرت را از توجه در نماز غافل سازد ولى امام با ذکر الهى از شرّ او نجات مىیابد.
۱۳.آزار و اذیت جن به این معنا که الآن شایع هست و مردم از آن می گویند در مورد آزار و اذیت و یا اینکه به اشکال و چهره های مختلف حضور پیدا می کند و انسانها را می ترساند، نمی باشد، البته همانطور که قبلا اشاره شد جن وجود دارد اما وجود جن دارای خوب و بد می باشد یعنی بنابر آنچه در روایات آمده اجنه مثل انسانها دارای مؤمن و کافر می باشند، پس جن مؤمن با انسانهای مؤمن، خوب است و کاری با آنها ندارد اما جن کافر ، انسانهای بد را ضرر می رساند و آنها را اذیت می کند.[۱۳]
با نگاه به برخی آیات بر می آید که اگر ما اجازه ی ورود به جنینان ندهیم از بسیاری از احوالات و افکار ما غافل اند و می توان با وارد شدن در قلعه ی شریعت الهی از تیررس حیله های آنها به دور بود .
این طور نیست که فکر کنیم حال که آنها ما را می بینند و ما آنها را نمی بینیم آنها اجازه داشته باشند به راحتی وارد حریم شخصی ما شوند و با ما مقابله نمایند .
۱۴. شیاطین و جنیان هیچگونه تصرف و سلطه قهرى و غیراختیارى بر انسان ندارند و هرگونه انحرافى از ناحیه آنها در مورد انسان صورت مىگیرد همراه با اختیار آدمى است، اما این که بعضى سختىها در زندگى انسان از ناحیه شیاطین است شکى نیست که همه براى آزمایش و امتحان ماست. از این رو تفاوت است میان انحراف و سختى. انحراف براى مؤمنین نیست، اما چه بسا سختى براى آنها باشد.
اخیراً خواهری فریب خانمی را خورده بود که کارهای غیرعادی انجام می داد و به او گفته بود می خواهم شما را با امام زمان (عج) آشنا کنم ، او را به جمکران می برد و می گفت به من دستور داده اند باید با پای برهنه دور مسجد جمکران بدویم . این خانم می گفت در مسیری که از اصفهان به طرف قم می رفتیم یک مرتبه همان طور که پهلوی من نشسته بود لباسش عوض شد . بنده عرض کردم این با جنی ها ارتباط دارد . ابتدا نمی پذیرفت و این کارها را حمل بر کرامت می کرد ، می گفت مثلاً همان طور که داخل اتاق ایستاده یک دفعه چادرش عوض می شود ، یا برای ما میوه تازه می آوردند که مثلش در بازار نیست . می گفت : کفش هایمان گم شد ، بعد از چند روزگفت : کفش ها زیر مبل خانه مادرتان است . بنده بر اساس همان کاری که عفریت جن انجام داده عرض کردم این با جنیان ارتباط دارد و هیچ کرامتی هم در کار نیست ، به او بی محلی کنید و گر نه پای جنیان را خودتان در زندگی تان باز می کنید .
از آن جا که نوع تسلط ایشان بر اشخاص متفاوت بوده، راه علاج و درمان نیز گوناگون است،
از این رو نمی توان نسخه ای کلی در این باب ارائه کرد. به دلیل آن که خداوند متعال جهان را براساس نظام علّی استوار ساخته است، همیشه آثار و حوادث و افعالی که در جهان هستی صورت می گیرد به دلیل و یا بهتر بگوییم متکی بر علتی است، اما این علل گاهی طبیعی و عادی اند و گاه غیرطبیعی.
اما با توجه به توصیه های عمومی که برخی اساتید و روایات و… کرده اند اجمالا راهکارهایی برای دفع اجنه بیان می کنیم؛ از آن جمله:
۱. دورى از تنهایى.
۲. تغییر مکان و محل زندگى اگر چه به طور موقت.
۳. صدقه دادن. به فرموده آیت الله شیخ حسنعلى اصفهانى در کتاب نشان از بىنشانها، هر روز اگر چه به مقدار کم صدقه بدهید.
۴. خواندن سوره هایى از قرآن مانند «چهار قل» و آیه «و ان یکاد».چهار «قل» را مداومت نمائید یعنى سوره هاى «توحید»، «فلق»، «ناس» و «کافرون» را دائما مخصوصا به هنگام خواب ذکر نمائید.
۵. در نهایت مراجعه به برخى از کسانى که توانایى رفع آزار جن ها را دارند.
۶.توسل به چهارده معصوم و ذکر شریف صلوات در طول بیدارى و قبل از خواب نقش موثرى در اعاده حالات معنوى دارد. کسانى که اشتغالات روزشان زیاد است، با استفاده از ذکر صلوات مىتوانند حالات معنوى مانند حضور قلب خود را حفظ نمایند و در عین حال به کار و پیشه خود بپردازند.
زاهد ار رندى حافظ نکند فهم چه باک دیو بگریزد از آن قوم که قرآن خوانند
(مضمون مصراع دوم، ترجمهى روایتى است از حضرت على (ع): البیت الّذى یقرء فیه القرآن و یذکر الله عزّ و جلّ فیه، تکثر برکته و تحضره الملائکه و یهجره الشیطان خانهاى که در آن قرآن قرائت شود، و یاد خداوند در آنخانه مرتب انجام شود، برکت آن خانه زیاد شود و ملائکه در آن خانه حاضر گردند و شیطانها از آن خانه بیرون روند. (دیوان حافظ دکتر انجوى شیرازى))
ما در پارهاى خبرها درباره شرارتها، وسوسهها و تهاجمهاى شیطانهاى جنّى مطالبى را مىشنویم یا مىخوانیم و با استفاده از قرآن کریم پى مىبریم که شیطان معنى وسیعى دارد و به معنى هر موجود سرکش و طغیانگر و موذى است، لذا در قرآن به انسانهاى پست و خبیث و طغیانگر نیز شیطان گفته شده است.(سوره انعام، آیه ۱۱۲)
با دقت در آیه ی ۱۰۲ سوره ی بقره : « و ما هم بضارین به من احد » ؛ متوجه می شوید که آنها هرگز نمی توانند ضرر بزنند « الا باذن الله » مگر اینکه خدا بخواهد .
۷. یکی از راه هایی که خداوند برای بعضی ها به عنوان تنبیه قرار داد از طریق جادوگران و جنیان است . البته اینها آزاد نیستند که بتوانند هر بلایی سر هر کس بیاورند ، درست است قدرت ما به جنینان نمی رسد ، اما قدرت خدا به آنها می رسد . پس نباید خودمان را در مقابل قدرت جادوگران دسته بسته بدانیم و فکر کنیم خداوند سرنوشت ما را در دست آنها قرار می دهد . یکی بگوید نکند فلانی دارد برای من جادو می کند ، مگر دست خودش است ! اگر خدا مصلحت بداند و زمینه را ما با بی ایمانی خود فراهم کرده باشیم ، طبق مصلحت الهی ، خداوند از آن طریق ما را تنبیه می کند ، راه نجات هم برگشت به بندگی خدا است و راضی بودن به آنچه خداوند برای ما مقدر کرده است . اگر بنا نیست خدا مرا تنبیه کند ، هیچ جادوگری نمی تواند کاری بکند ، خودتان شنیده اید که جادوگران می گویند فلانی ضد جادو است . نه ، او ضد جادو نیست ، به جادوگران باید گفت : شما فکر می کنید آنجایی که جادو می کنید ، جادو بود که اثر کرد ما خودمان با آرزوهای دنیایی زمینه ی تاثیر جادوی شما را فراهم کردیم .
لازم است در رابطه با نقش جادوگران ، سخن خدا را یک اصل بگیریم که می فرماید : « و ما هم بضارین به من احد الا باذن الله » هیچ جادوگری ، هیچ ضرری به کسی نمی تواند برساند ، مگر به اذن خدا . پس اشکال در ما است
برای آگاهی بیشتر ر.ک:
۱. جن و شیطان، علیرضا رجالی تهرانی، ص۱۶۳-۱۵۳.
۲. دانستنی هایی درباره جن، ابوعلی خداکرمی، ص۱۸۹-۴۱.
۳. الجن فی الکتاب والسنه، اعداد ولی زاربن شاه زالدین، دارالبشائر الاسلامیه، بیروت، چاپ اول ۱۹۹۶م، ص۸۸-۹۴ و بقیه کتاب در مورد مختصات و ماهیت جن.
۴. الجن فی القرآن و السنه، عبدالامیر علی مهنا، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۹۹۲م، ص۳۱-۳۳ و بقیه مباحث هم خواندنی است.
۵. الجن بین الاشارات القرآنیه و علم الفیزیا، عبدالرحمن محمد الرفاعی، مکتبه مربوسی الصغیر، چاپ اول ۱۹۹۷م.
۶. جن و شیطان، علیرضا رجالی تهرانی، نشر نبوغ، (منبع فارسی).
پی نوشت :
[۱] . الرحمن، آیه ۳۹ و حجر، آیه ۲۷.
[۲] . حجر، آیه ۲۷ – الرحمن، آیه ۱۵.
[۳] . ذاریات، آیه ۵۶.
[۴] . جن، آیات ۱۱ و ۱۴ و ۱۵ – احقاف، آیه۳۱
[۵] . جن، آیه ۶.
[۶] . (احقاف، آیه ۱۸). (نگا: المیزان، علامه سید محمد حسین طباطبایی، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ پنجم۱۳۷۱، ج ۲۰، ص ۴۱).
[۷] . نمل، آیه ۳۹ -۳۸
[۸] . نگا: نمل آیات ۱۷ تا ۳۹ – سبأ، آیه ۱۴ – ۱۲ – انبیاء، آیه ۸۲.
[۹] . نگا: مصباح یزدی، محمد تقی، معارف قرآن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، چاپ دوم ۱۳۷۸ – ص ۳۱۲ – ۳۱۳.
[۱۰] . جن، آیه ۱ – احقاف، آیه ۳۲ – ۲۹.
[۱۱] . الرحمن (۵۵) آیه ۳۹؛ حجر(۱۵) آیه ۲۷.
[۱۲] الرحمن (۵۵) آیه ۳۹؛ حجر(۱۵) آیه ۲۷.
[۱۳] برگرفته از سایت پاسخگو وابسته به نهاد مقام معظم رهبری.
برگرفته و اضافات از مقالات سایت های حوزه ، تبیان ، راسخون، کتاب جایگاه جن و شیطان— سعید صدری
منبع: سدید