پیام نیمه شعبان توجه به فلسفه تاریخ است

به گزارش ادیان نیوز، بیستمین همایش ملی حکیم ملاصدرا  با عنوان «فلسفه وجهان عاری از فلسفه» هم اکنون با حضور آیت الله سیدمحمد خامنه ای، رییس بنیاد حکمت صدرا، رضا داوری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم، آیت الله سیدمصطفی محقق داماد، استاد حقوق دانشگاه بهشتی و جمعی از اندیشمندان در مجتمع آدینه در حال برگزاری است.

بنابراین گزارش، آیت الله سیدمحمد خامنه ای، رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا ضمن تبریک میلاد امام عصر (عج) اظهار کرد: موضوع این همایش «فلسفه و جهان عاری از فلسفه» و پیام نیمه شعبان توجه دادن بشر به فلسفه تاریخ است تا بدانیم بشر از روز اول برای خیر و  سعادت آفریده شده و عاقبت این جهان باید با سعادت و رفاه و لذت معنوی بشر همراه باشد.

رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا ادامه داد: بنا بر این بوده که بشر خوشبخت شود اما اینکه چرا نشده قابل تامل است؛ بشر آنجا که به سرمایه های عقلی پرداخته و به نفس لوّامه توجه داشته خوشبخت بوده است و آنجا که این سرمایه را کنار گذاشته یا نشناخته یا فراموش کرده و به غرایز حیوانی روی آورده و نفس اماره را رهبر خود کرده به ضلالت افتاده است.

وی با تاکید بر اینکه باید مبنای زندگی بشر عقل سلیم باشد، تصریح کرد: اما اگر قرار باشد که انسان راه را گم کند و خط را از دست داده و نقشه راه نداشته باشد، گمراه شده و نتیجه آن چیزی جز شقاوت و ضلالت نیست.

آیت الله خامنه ای در ادامه سخنان خود با بیان اینکه ما برای آنکه فلسفه و جهان عاری از فلسفه را از یکدیگر جدا کرده و بشناسیم و با توجه به اینکه می خواهیم در این باره نظر ملاصدرا را بدانیم به تعریف فلسفه می پردازیم، گفت: فلسفه و حکمت عبارت است از دریافت واقعی از جهان که این جهان مادی محض هم نبوده و همه آن چیزهایی که هست و یک فرهنگ درست را می سازد، لحاظ می شود؛ اگر مبانی شناخت غلط باشد فرهنگ نیز غلط است و بر انسان حکومت می کند.

وی با بیان اینکه فرهنگ در درون انسان به او حکومت می کند، ابراز کرد: فلسفه کمک می کند که درک ما و در نتیجه فرهنگ ما از این عالم و بینش ما شامل لفظ و معنا و ماده و مجردات و همه عوالم تکوینی حقیقی باشد که وقتی این بینش حقیقی شد راه را نیز نشان داده و این فرآیند به کمک عقل صورت می گیرد. در حقیقت خداوند عقل را در انسان قرار داده تا او به خوبی بشناسد که در تعبیر فلسفه این عقل را عقل نظری می گویند.

رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا ادامه داد: دوم اینکه انسان بیهوده و برای سرمایه بدون سود نباید چیزی را تحصیل کرده و در دل بیندیشد؛ انسان در مرتبه اول یعنی عقل نظری، جهان را یک کاسه در درون خود جای می دهد.

وی اضافه کرد: انسان های حکیم اگرچه آرام نشسته اند اما در درون، جهان را به فرمان دارند به دلیل آنکه توانسته اند خود را به جایی برسانند که عالم کبیر در درون انسان صغیر گنجانده شود؛ اینجاست که جهان و انسان یکی شده و فرزند این عالم یعنی انسان سروری پیدا می کند.

 وی تاکید کرد: پاره دوم آن است که این معلومات، بی ثمر نبوده و نقشه راه برای تماشا نیست لذا عقل نظری، عقل عملی را پیدا کرده و عقل عملی شروع می کند به زندگی کردن بنا بر آنچه یافته است.

 

آیت الله خامنه ای با بیان اینکه قوانین عالم که در یونان ناموس گفته می شد و جمع آن نوامیس بود، قوانین را کشف می کند و انسان را در جای خود قرار می دهد، اذعان کرد: بنابراین اگر قوانین کشف و رعایت شوند جهان پُر از آرامش و سعادت و لذت مادی و معنوی می شود.

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه فلسفه تعریف های معروف و کلاسیک دارد، بیان کرد: حکمت صیرورت انسان است که به صورت عالم عقلی است اما تعریف ملاصدرا را که حتی فلسفه و حکمت را خداگونه شدن تعریف می کند قابل تامل است لذا تعریف فلسفه یعنی آنکه سعی کنید آن صفات را که کمالیه و در خدا به صورت نامطلق هستند و در انسان می تواند تجلی پیدا کند، کشف کرده که نتیجه این فلسفه سعادت انسان است.

وی تاکید کرد: در تعاریف ملاصدرا از هر شاخه و جمله او یک سود و خاصیت و غرض و غایت استخراج می شود و هدف از صیرورت آن است که انسان راه شناس شده و بتواند مسیر را پیدا کند؛ همچنین، مطلب دومی که از این فلسفه و عقلانیت حاصل می شود، آن است که عقلانیت هوای نفس را کنترل می کند و نفس لوّامه دائما نشان می دهد که فلان فکر و برنامه درست و صحیح نیست.

وی یکی از خصوصیات حکمت را راهیابی خیر و خوبی در آن دانست و گفت: خداوند عالم را برای خیر آفرید و خود خیر مطلق است و خیر را در این مسیر می توان یافت ضمن آنکه خیر کثیر با فلسفه هم اندازه و همگن است.

 آیت الله خامنه ای با طرح این سوال که اگر جهان و جلوتر از هر جهان انسانی خرد و عقل این سرمایه الهی را به کار نبرد چه اتفاقی خواهد افتاد، تشریح کرد: ما وقتی می گوییم فیلسوف، منظورمان فیلسوف کامل نیست چرا که هر انسانی در درون خود اگر عقل را فراموش نکند فیلسوف است.

 رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا در ادامه با اشاره به اینکه جهان عاری از فلسفه دچار چه سرنوشت می شود، توضیح داد: اتباع هوای نفس و غرایض سرکش حد ندارد بنابراین جهان عاری از فلسفه انسان و هر جامعه و در مجموع جهانی را به توحش کشیده و انسان مدنی انسانی وحشی، و انسان، انسان نما می شود ضمن آنکه وقتی حکمت که ملازم با خیر است نباشد، شر ظاهر می شود و یک شخص یا یک حکومت یا مجموعه ای در جهان پیدا شده که محور شرارت می شوند.

وی تاکید کرد: اگر فلسفه بصیرت و بینش درست باشد، انسان و جهان عاری از فلسفه، دنیای کور و ظلمانی است و به این دلیل علم را نور گفته اند که انسانی که علم دارد راه را تشخیص می دهد اما فرد کور ظلمت و تاریکی در زندگی او موج می زند.

 آیت الله خامنه ای جهان عاری از فلسفه را جهانی سرشار از شرور و خالی از عقلانیت دانست و گفت: این شر می تواند عاری یا گروهی یا در گوشه ای از جهان باشد. در نتیجه فلسفه تاریخ تغییر پیدا کرده و به فساد کشیده می شود و به نقطه ای می رسد که عالم تحمل آن را ندارد.

 

وی با یادآوری اینکه هر نبوتی در اوج فساد ظاهر می شود، اذعان کرد: خداوند این دنیا و بشر را رها نمی کند اما دوره های طولانی هزارساله ای ممکن است فاصله ایجاد شود و بشر در عذاب الیم شرور سرگردان باشد.

وی خاطرنشان کرد: روزی فرا خواهد رسید که پایه جهان به طور قطع به خیر گذاشته شده که این روز در دوران ظهور امام مهدی (عج) اتفاق می افتد و تا زمانی که ایشان ظهور نکرده اند عالم در حقیقت به دو قسمت انسانی و حیوانی تقسیم شده است؛ همچنین طبیعی است وقتی دنیایی عاری از فلسفه باشد سود در سرمایه ای که نیست بماند و در نتیجه زندگی پرملامت و تلخ شود.

آیت الله خامنه ای با بیان اینکه ملاصدرا معتقد است برهان، خدایی و سفسطه، شیطانی است، تصریح کرد: بنابراین، دنیای عاری از فلسفه نمونه ای است که امروز ما مشاهده می کنیم آنچنان که یک گروه مذهبی قدیمی با تلاش صهیونیسم بر اساس نظریه طلمودی می خواهند حکومت را در دست گرفته و مردم را از عقل، دور و به خرافات عوام پرستانه نزدیک کند، از این رو، وقتی می بیند ایران در برابر آن قد عَلَم کرده تا بشریت را نجات دهد شیاطینی را اجیر کرده و در دنیا پراکنده می کند که با بشر و عقلانیت مخالف بوده و فلسفه را نمی شناسند.

رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا در پایان یادآور شد: این گروه با سفسطه درآمیخته و دروغ می گویند و عالم را به آتش می کشند این در حالی است که دین اسلام از همان ابتدا پایه عقلانیت را گذاشت تا این مفاسد پیش نیاید و انسان با امنیت زندگی کرده و به سعادت برسد.

منبع: شبستان