تأکید بر معنویت، زمینه‌ساز تقریب بین ادیان است
به گزارش ادیان‌نیوز به نقل از خبرگزاری رضوی، ایام اربعین حسینی که این روزها با راه‌پیمایی عظیم و پرشکوهی نیز همراه گشته است، فرصت تبلیغی مناسبی را نیز در اختیار مبلغین مذهبی قرار داده است. علاوه بر آن، حضور برادران اهل‌سنت و سایر ادیان نیز زمینه خوبی برای تقریب بین مذاهب و ادیان را فراهم کرده است.
حجت‌الاسلام رجبی، استاد دانشگاه مذاهب اسلامی، به سوالات رضوی در رابطه با این بخش از ظرفیت راه‌پیمایی اربعین پاسخ گفت. او معتقد است حضور مسیحیان در راه‌پیمایی اربعین، فرصت مناسبی برای تقریب بین ادیانی است؛ زیرا در مسیحیت
زمینه‌هایی از معنویت است که در امثال وهابیت وجود ندارد.
*آیا در راه‌پیمایی اربعین، ظرفیتی برای تقریب مذاهب وجود دارد؟
اربعین، واژه‌ای است که هم در قرآن و هم در روایات آمده است و هم عرفا و بزرگان مذاهب و در دستورالعمل‌هایی که ارائه دادند از اربعین استفاده کرده‌اند. حتی بزرگان ما در علم حدیث، کتاب اربعین نوشتند. لذا هم در اشعار و هم در غیر اشعار و هم در کتب فقهی ما و کتب حدیثی مذاهب دیگر، واژه اربعین زیاد استفاده شده است.
به نظرم، اگر خود واژه اربعین، خوب تبیین شود، می‌تواند ظرفیت بسیار خوبی را برای جا افتادن مسئله اربعین بین پیروان سایر مذاهب، ایجاد کند.
ما اگر خواسته باشیم این مفاهیم را با استفاده از متون مورد اعتماد مذاهب بررسی کنیم، قهراً در بین سایر مذاهب جا می‌افتد. اگر با این مفهوم، با شیوه‌ای مناسب و خوب برخورد شود خیلی می‌تواند تأثیرگذار باشد.
ما نه تنها در بحث اربعین این مسئله را داریم که باید از ظرفیت آن استفاده کرد، بلکه در خیلی از موارد مثل محافل جشن و عزا برای اهل‌بیت علیهم‌السلام و برای خود پیامبر بزرگوار اسلام صلی‌الله علیه و آله، این بحث مطرح است که آیا واقعاً می‌شود در این رابطه، نگاه مذاهب را جلب کرد و
نگاه تقریبی به این مسائل داشته باشیم تا بتوانیم این‌ها را جذب کنیم یا اینکه چنین چیزی ممکن نیست؟ به نظر من، این امر ممکن است.
*نظر اهل سنت در مورد عزاداری
مثلاً در خود بحث عزاداری و جلسات و محافل روضه، در بین اهل‌سنت دیدگاهی وجود دارد که معتقد است اگر این مجالس واقعاً برای مسلمان‌ها مفید است و جوان‌ها در مسائل اعتقادی و اخلاقی، جذب توحید و ارزش‌ها می‌شوند، باید در برگزاری آنها مشارکت کرد. این نظر را در برخی از فتاوای علمای پاکستان دیدم. با توجه به وجود مبنای مصالح مرسله و استحسان در میان اهل‌سنت، می‌توان با تبیین مصالح مترتب بر این مجالس و مناسک، آنها را نسبت به حضور و برگزاری آنها ترغیب نمود.
* نقطه ثقل کلام شما بیشتر در رابطه با اهل سنت بود. آیا در رابطه با سایر ادیان هم همین بحث مطرح است و یا اینکه راهکار دیگری وجود دارد؟
در بحث ادیان آسمانی که مقصود ادیان الهی مثل مسیحیت، یهودیت، زردشت هستند، به نظر من این‌ها هم گرایش معنوی خوبی دارند. اگر یک مقدار در ادیان نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که ارتباطشان با توسلات و خصوصاً حضرت مریم سلام‌الله علیها زیاد است. الآن نمونه‌هایش را در عزاداری‌های ایام محرم می‌بینیم. مثلاً کلیمی‌ها یا مسیحی‌ها و یا زردشتی‌ها، می‌آیند و گاهی حتی کمک می‌کنند، گاهی شرکت می‌کنند، گاهی نذر و نذوراتی انجام می‌دهند. گاهی مریضی دارند به مشهد و عتبات می‌برند. اگر نمود و مفهوم توسل و امثال این کارها را خوب روشن کنیم، بسیار مفید خواهد بود. نمونه‌هایی که الآن هست و در همین سفرها نقل می‌شود و در بعضی نوشته‌هایی که راجع به عتبات و مشهد هم هست ذکرشده است را می‌توان برای همه تبیین کرد.
*مسیحیت برتر از وهابیت است
بعد از همین‌جا مسئله اربعین را مطرح کنیم که اربعین هم نمودی از همین ارتباطات معنوی است که با اولیای الهی می‌شود انجام داد.
به‌هرحال، آنها، پیغمبر را قبول دارند، ولو به‌عنوان پیغمبر خاتم نمی‌پذیرند ولی می‌گویند دین اسلام هم مثل دین حضرت مسیح، یک دینی بوده است.
البته دین اسلام را نسبت به مسیحیت، ناسخ نمی‌دانند ولی در عین حال احترامی برای آن قائل هستند و ارتباط با معنویات و اولیای الهی را قبول دارند؛ حتی مسیحی‌ها از وهابیون، برای این ارتباطات معنوی، آمادگی بیشتری دارند. لذا اگر جایگاه مسئله اربعین و بهره‌گیری معنوی که در این سفرها انجام می‌شود، آثار معنوی، اخلاقی، ایثارگری، فداکاری که مردم دارند، بدون اینکه قوه قهریه‌ای در پشت این برنامه باشد، برای همه تبیین شود بسیار نافع و تأثیرگذار خواهد بود. آنها هم دینشان دین اخلاق است، دین صلح است، لذا باید ارتباط این مسائل معنوی اربعین را با آنچه در دین خودشان مطرح شده، بیان کرد و برای حل مشکلات هم می‌شود از این مسیر استفاده کرد و کمک گرفت.