جلوه‌هایی از مفهوم زیبایی در متون اسلامی
به گزارش ادیان نیوز به نقل از ایبنا، در منابع دینی
ما اعم از قرآن و روایات، نصوص بسیاری، توجه مخاطب را به زیبایی‌های هستی جلب می‌کند.
بیشتر آن‌ها مولفه‌های زیبایی را نشان می‌دهند و تنها اندکی از این آثار به‌طور مستقیم
از زیبایی سخن گفته است. کتاب «زیبایی در متون اسلامی» اثر حجت‌الاسلام محمدرضا جباران
با هدف جمع‌آوری و دسته‌بندی نصوصی از این‌دست فراهم آمده است. این اثر در دو بخش با
عنوان‌های «کلیات و مبادی بحث» و «زیبایی در حوزه باورها»، زیبایی در حوزه باورها،
زیبایی در حوزه صفات و سجایای آدمی، زیبایی در حوزه رفتارهای انسان و زیبایی در حوزه
هنر را در متون اسلامی به تصویر می‌کشد.
بخش نخست کتاب در پنج فصل شامل «مفهوم‌شناسی»، «منشأ
زیبایی»، «اطلاق و نسبیت زیبایی»، «ضرورت بحث» و «پیشینه بحث» تنظیم شده است.
در این بخش از کتاب «اطلاق و نسبیت زیبایی» این‌گونه
تبیین شده است: «زیبایی و کمال نوعی تناظر دارند؛ به‌گونه‌ای هرچه کمال بیشتر، زیبایی
افزون‌تر است و برعکس. غایت جمال در هر شیء،مصادف است با تحقق همه کمالاتش. از این‌رو
هرچه وجود شیئی خالص‌تر باشد، آن شی زیباتر است؛ هر اندازه که وجود از شائبه عدم و
نیستی‌ها منزه شود و از اختلاط به جهل و ظلمت خالص گردد، به مقدار خلوصش زیبا و دل‌پسند
خواهد بود. به همین دلیل عالم مثال از عالم ظلمات طبیعت زیباتر است و عالم روحانیان
و مقربان و مجردات از عالم طبیعت و مثال زیباتر است و حضرت پروردگار از همه این عوالم
زیباتر، چراکه هیچ شائبه نقص در او نیست و از مخلوط شدن به عدم‌ها و نیست‌ها مقدس و
از ماهیت و لواحق آن منزه است، بلکه هرچه زیبایی و جمال و نور هست، همه از اوست و نزد
اوست و او همه زیبایی است و همه‌اش زیبایی است.»
نویسنده در بخش دوم کتاب نیز در قالب دو فصل به
«زیبایی در حوزه الهیات» و «زیبایی در زندگی اخروی» پرداخته است.
در این بخش درباره «زیبایی‌های آشکار طبیعت» می‌خوانیم:
«طبیعت تجلی‌گاه بزرگ جمال الهی است که از یک‌سو به دلیل دسترسی آسان بشر از عوالم
دیگر عبرت آموزتر است و به همین دلیل قرآن کریم همه پدیده‌های طبیعی را «آیه» نامیده،
با تکرار و تاکید درصدد است نظر مخاطبان خود را به نشانگی مظاهر طبیعت جلب کند؛ ولی
از دیگرسو به دلیل انس و الفت انسان با طبیعت، زیبایی‌هایش به چشم نمی‌آید… به‌نظر
می‌رسد قرآن و روایات و به پیروی از آن‌ها کتاب‌های حکمت و تفسیر به دو صورت از زیبایی
طبیعی سخن گفته و زیبایی‌های طبیعت را نشان داده‌اند. نخست از راه اشاره به خودِ زیبایی
و دیگر از طریق نمایش مولفه‌های آن. برخی مولفه‌های زیبایی در قرآن کریم و روایات به
شرح زیر است: حرکت، نظم و هم‌آهنگی و توازن، تضاد و تفاوت، تشابه و تماثل،کثرت و فراوانی.»
نخستین چاپ کتاب «زیبایی در متون اسلامی» در ۲۹۶
صفحه با شمارگان یک‌هزار و ۱۰۰ نسخه به بهای ۲۱ هزار تومان از سوی انتشارات بوستان
کتاب منتشر شده است.
حجت‌الاسلام محمدرضا جباران، دارای مدرک سطح چهار
حوزوی با سابقه تدریس حوزوی و دانشگاهی است. «انسان و خدا»، «درسنامه علم اخلاق»،
«غدیر از دیدگاه اهل سنت»، «رندان تشنه لب (بررسی نهضت عاشورا در روایات اهل سنت)»،
«ازدواج با غیر مسلمانان»، «درباره اخلاق تولید علم»، «صورتگری در اسلام»، «امامت»،
«موسیقی و غنا در آینه فقه: درس خارج فقه حضرت آیت‌الله مروجی»، «شرح وصال: ترجمه المجالس
السنیه»، «محبت‌نامه: برداشتی عرفانی از حماسه عاشورا» و «امام حسین (ع) نور هدایت»
از جمله آثار تالیفی محمدرضا جباران است. وی همچنین آثار بسیاری را بازنویسی، تصحیح
و ترجمه کرده که از آثار ترجمه می‌توان به «اخلاق: ترجمه کتاب الاخلاق»، «زندگی بدون
اسراف» و «فلاح السائل (سائل رستگار)» اشاره کرد.