کلیسای غرغن؛ گواه همزیستی ادیان در فریدن اصفهان
شمارهٔ ثبت ۱۹۸۶۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مساحت
کلیسا ۲ هزارمترو وسعت بنای اصلی ۲۰۰ مترمربع است ؛ دیواره های محوطه
بیرونی کلیسا ازسنگ وخاک ساخته شده که بر قدمت این بنا گواهی می دهد و
دراطراف ساختمان کلیسا نیز اقامتگاه هایی کوچک تعبیه شده است.
به کلیسا دریچه شگرفی از فرهنگ و تمدن اقوام ایرانی پدیدار می شود ؛ سقف
بنا باچوب پوشیده شده است که به آن گرجی پوش می گویند. نمای داخلی ساختمان
کلیسا آجری است و با هشت ستون چوبی که برروی برخی ازآنها کتیبه هایی وجود
دارد،نگه داشته شده است. به در و دیوار کلیسا تابلوهای زیبا و نفیس
آویخته شده که نماد اعتقاد و تاریخ ارامنه است. کتب، فرش واشیاء قدیمی
موجود در این بنا نیز هر یک گنجینه ای از رموز فرهنگی را در خود نهفته
دارد.
آئین های کلیسا؛ میراثی فراتر از زمان
تعداد انگشت
شماری از اهالی روستا ارمنی هستند اما این کلیسا هر ساله در مناسبت های
مختلف، پذیرای خیل عظیمی از هموطنان مسیحی و ارمنی است. در کلیسا آئین های
مختلفی انجام می شود که از آن به “رازهای کلیسا” تعبیر می کنند. این آئین
ها حقایق تازه ای از فرهنگ و تاریخ اقلیت ها آشکار می سازد که با مرور آن،
کالبد کلیسا اصالت بی نظیری می یابد.
تبرک انگور؛ آئین زنده ارامنه غرغن
به
گفته یکی از اهالی روستای غرغن، در میان ارامنه و آشوریان مراسمی در
قالب «تبرک انگور» نیز برگزار می شود. تا قبل از این مراسم، طبق آیین
مسیح و اشاره کشیشان، هیچ کس اجازه تناول و خوردن انگور را ندارد .
بر روایتی اسطوره ای ، هنگامی که کشتی نوح بعد از فرو کش کردن آب ها بر
کوه آرارات نشست ، حضرت نوح با دیدن خاک حاصل خیز دشت آرارات تاکی را به
رسم تبرک و شکر گزاری کاشت و دلیل گرامی داشتن گیاه انگور از سوی ارامنه
شاید همین روایت باشد .
مسیحیان ارمنی این رسم را که “خاقوق اورهنگ”
می نامند. آنان در این روز از صبح زود در کلیساهای روستاهای مسیحی نشین
اطراف تجمع پیدا کرده و کسانی که نذری حیوانی داشته باشند ، آن را
قربانی می کنند . اجتماع کنندگان همراه کشیش ، دعاهای ویژه ای می خوانند.
پس از ایراد خطبه و سرودهای مذهبی و خواندن بندهایی از انجیل؛ کشیش خوشه
های انگور را طبق آیین های مسیحی متبرک می کند. در پایان ، از درگاه الهی
درخواست می شود که روح و جسم آدمیان را از گناهان پاک سازد ، سپس خوشه های
انگور در میان حاضران تقسیم می گردد و هر کس به تبرک مقداری از آن را خورده
و برخی برای تبرک خوشه هایی را همراه خود به منزل می برند.
شاید
به همین دلیل است که فریدن به سرزمین شش قوم معروف است.منطقه ای که سال
هاست اقوام مختلف با ادیان و کیش های متنوع با صمیمیت و وحدت روزگار می
گذرانند.
طبیعت روستای غرغن؛ مزیت مهم دیگر
روستای غرغن علاوه
بر قدمت تاریخی خود در برخورداری ازنشانه های مذاهب و ادیان، معماری ویژه و
منحصر به فردی دارد. این آبادی از چندین قلعه تشکیل شده که نحوه چینش
قلعه‌ها و همچنین ساخت طویله‌های احشام، دیوار ها، آشپزخانه ها و کاهدان
ها، ارتباط زیر زمینی قلعه‌ها، چاه‌ها و همچنین جوی‌های آب قابل توجه است.
اصلی این روستا ارامنه‌ای بودند که در زمان صفویان به فریدن بزرگ کوچانده
شدند.نام این روستا نیز واژه‌ای ارمنی است و بسیاری از عناوین مزارع و
باغات روستا نیز ارمنی است.در سال ۱۳۴۹ پس از این که احداث و آب گیری سد
زاینده رود سبب مهاجرت ساکنان روستا های پشت سد شد، تعدادی از اهالی روستای
یان چشمه و بابادگان به این روستا کوچ کرده و زمین‌های کشاورزی و منازل
ارامنه را خریداری کردند.
هم اینک اهالی روستا بیشتر به دامپروری،
تولید فرآورده های لبنی، صنایع دستی و کشاورزی مشغول هستند. اهالی مهمان
نواز غرغن به زبان شیرین ترکی سخن می گویند که کمی نسبت به ترک زبانان
منطقه متفاوت است.
خود بی نظیر است.بنابراین جاذبه گردشگری آن علاوه بر جذب اقلیت های دینی،
سایر مسافران از شهرهای دور و نزدیک را نیز به روستا می کشاند.
ایرنا؛ کلیساها یکی از جاذبه های گردشگری تاریخی و مذهبی به شمار می روند.
این مکان ها علاوه بر رسمیت بخشیدن به ادیان دیگر و متمرکز کردن پیروان آن
ها، نقش بسزایی در رونق گردشگری و بازتاب قدمت تاریخی مکان ها دارند.
دو کلیسای تاریخی روستای غرغن و سواران فریدن درفهرست آثارملی به ثبت رسیده
و مقدمات ثبت کلیسای روستای سینگرد نیز در حال انجام است.
غرغن نام روستایی از توابع بخش مرکزی فریدن در استان اصفهان است که در فاصله ۱۶ کیلومتری از مرکز شهرستان قرار دارد.