ادیاننیوز/ ظهور قدرتمند سینما در زندگی انسانها در سده پایانی قرن بیستم
و تحولات تکنولوژیک آن باعث تغییرات بنیادین در زندگی، عقاید و تلقی انسان از جامعه
خود شد. هر چند رنسانس ضد کلیسایی نقطه شروعی بر این تحولات بوده است اما هیچکس تصور
نمیکرد، که همان تحول تکنولوژیک پس از رنسانس دور برگردانهایی برای نمایش شبه دینها
و آیینها باز کند و امر مقدس دوباره اصالت پیدا کند.
دین بر کنار شده از جامعه دوباره به جامعه باز میگردد، تأثیرگذار
میشود، تغییر شکل مییابد و این روزها، خیلی سریع (به مدد صنعت سینما و تلویزیون)
حضورش را در صدر عناوین و محورهای فیلمسازی در دنیا (به خصوص هالیوود) تثبیت میکند.
امروز دیگر عناوینی مثل سینمای قدسی، سینمای دینی، سینمای آیینی، سینمای معناگرا، سینمای
ماورایی و نظایر آنها در کشور ما جدید نیست و هر روز مقالات، مطالب و نقدهایی در موافقت
و مخالفت با آن منتشر میشود.
رجعت دوباره فرزند رنسانس (سینما و صنعت فیلمسازی) به همان
مضامینی که روزی آن را به صراحت رد و نقد میکرد، نکته عجیبی است. اما عجیبتر آن که
این مولود خرد بنیاد نقاد دست به باز تولید اشکال جدیدی از شبه دینها تحت سینمای قدسی
زده و اگر خوب بنگریم شاهد تولد فرزندان رنگارنگ به نام دین اما در بستر همان فرهنگ
بیدین یا ضد دین خواهیم بود که سراب را به جای آب به انسان تشنه معنویت و خدا معرفی
میکنند.
مفهوم قدسی در این فرهنگ و سینما، مفهومی برگرفته از فرهنگهای
ملل، دینها، آیینها و تفکرات انسانی است که برای انسان مدرن بازسازی و باز عرضه میشود.
به همان شکل که همه موضوعات شکل مصرفی و بازاری دارد، این بازنمایی نیز در خدمت جذب
بیشتر سود و برای خلق امیال انسان مدرن اما بیخداست. اینکه چرا امر قدسی جای دین را
میگیرد، به فطرت و نیاز درونی انسان مربوط است اما اینکه بتوان مخلوقات باز تولید
یا بازنمایی شده امروز را نام سینمای دینی گذاشت، گام نهادن در مسیری اشتباه خواهد
بود.
لزوماً در این سینما متن دینی همان متون کتب مقدس یا حتی گفتههای
پیامبران نیست. (هر چند خود این متون دستخوش تغییرات و دگرگونی بسیاری در طول زمان
شده است) مسیح هر روز و در هر ثانیه به گونههای جدی و هزلگون درگیر وقایع فراوانی
است که انسان امروزین با آن حوادث دست و پنجه نرم میکند. بنابراین مخاطب نباید تصور
کند هر آنچه در آثار تولید شده میبیند همان نسبت را با دین دارد که در فرهنگ خود و
اسلام از آن سراغ میگیرد.
شناسنامه کتاب
سرشناسه: غلامرضایی، علیاصغر، ۱۳۴۳ – عنوان و نام پدیدآور:
چهره مسیح در سینما: نمایش امر قدسی/ علیاصغر غلامرضایی. مشخصات نشر: قم: صدا و سیمای
جمهوری اسلامی ایران، مرکز پژوهشهای اسلامی، ۱۳۹۲.
مشخصات ظاهری: ۱۲۸ ص. شابک: ۹۷۸-۹۶۴-۵۱۴-۳۰۳-۷
وضعیت فهرست نویسی: فیپا عنوان دیگر: نمایش امر قدسی. موضوع:
سینما — جنبههای مذهبی — مسیحیت موضوع: عیسی مسیح در سینما موضوع: امر قدسی موضوع:
سینما — تاریخ شناسه افزوده: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. مرکز پژوهشهای اسلامی