آیین ازدواج در دین صابئین مندایی
به
گزارش ادیان نیوز، ازدواج بین دو مندایی در جمله‌ای به نام “اید کشطا” تبلور
پیدا می‌کند؛ مخصوصاً از کتاب دینی قلستا، کتابی که نحوه اجرای مراسم عقد ازدواج شیشلام
ربا، یکی از فرشتگان مقرب درگاه الهی را برای ما به تصویر کشیده است.
در
روز عقد، زوجین با لباس سفید (رسته) هرکدام دو بار در یردنا (آب جاری) تعمید می‌شوند
تا با تن و روانی پاک، پذیرای تعهدی الهی گردند؛ این پیمانی است که بین داماد از یک‌سو
و پدرخوانده عروس به نیابت از عروس بسته می‌شود.
با
استقرار زوجین و خانواده‌های آنان در مندی که معبد مندائیان است، در حضور سه عالم روحانی،
که یکی گنزورا و دو ترمیدا هستند، این پیمان انجام می‌گردد.
عروس
در اندرونی و در جای دیگر داماد در اشخنتا (مکان مقدسی که با نی، طبیعت را مشاهده کنیم)
ساخته می‌شود و یادآور مراسم حضرت آدم (اسوثا وزکوثا نهویلی) و حوا است و با برکت دادن
هدایایی که از جانب داماد برای عروس تهیه گردیده توسط گنزورا و قبول آنها توسط عروس
که به معنی قبول او برای ازدواج است؛ به اشاره گنزورا توسط پسر بچه‌ای مندایی، کوزه‌ای
سفالی دم درب اشخنتا به زمین زده و شکسته می‌شود که به منظور ایجاد صدا برای شادی وهلهله
سر دادن حضار است و با استقرار سه روحانی در اشخنتا در حالی که گنزورا ما بین دو ترمیدا،
رو به اواثر (قبله-شمال) ایستاده‌اند و داماد در مقابلشان ایستاده، در حالی که تریاناهایی
(ظروف گلی بشقاب مانند) از قبل آماده گشته که حاوی پیاز، نمک، خرما، کنجد، کشمش، و…
و در ظرف دیگر برگ گل سرخ، صابون، زعفران، شانه، گندم و … (نمادی از ساده‌ترین وسایل
طبیعی اولیه زندگی) است. ساده‌زیستی از ارکان مهم ما منداییان به شمار می‌رود.
در ادامه گنزورا به داماد
دستور می‌دهد دست راستش را در دست پدر عروس بگذارد و به او می‌گوید “هازن کشطا
نهوی الاوخ ابسهدی” یعنی این عهد پاکی را که در برابر پروردگار و ما می‌دهی بر
تو شاهد خواهد بود. و داماد می‌گوید “هازن کشطا نهوی الاوِی ابسهدا اد انصبتَ
آل افلَنیثا برتا اد افلان …” این عهدی را که من با این دختر (نام دینی عروس)
فرزند این مرد (نام دینی پدر خوانده عروس) برای همسری بسته‌ام به شهادت خداوند و به
شهادت ملکا مندادهیی و به شهادت هیبل و شیتل و انش و به شهادت شلمی و ندوی فرشتگان
نگهبان آب‌های روان و به شهادت فرشتگان هوشبا و کنا ادزدقا فرشتگان روز یکشنبه و نیکوکاری
و به شهادت فرشته اواثر مسئول اولین نقطه عالم‌های نورانی (آلما دنهورا) و به شهادت
بیست و چهار فرشته نیکی‌ها و به شهادت خداوند یکتا خالق و صاحب این عهد و پیمان اوست
که کامل و بزرگ و در همه چیز و همه کارها نام او اولین است. (این عهد شکستنی نیست،
طلاق در دین صابئین مندایی وجود ندارد – نویسنده) و نیز به شهادت روحانیان برگزار کننده
این مراسم و منداییان شاهد؛ این عهد بر من واجب است که از این پیمان عدول نکرده و تمام
مفاد آن را که طبق دستور پروردگار توانا می‌باشد به درستی به اجرا درآورم و اوست که
خردمندترین است.
بعد
ازآنکه داماد سخنان فوق را بر زبان راند ترمیدا رو به او کرده و می‌گوید: “عهد
و سخنان خود را نقض و فراموش نکن و طبق پیمان حافظ و نگهبان همسر خود باش و در خوشی‌ها
شریک وغمخوار و یاورش باش، به او احترام بگزار و عزیزش بدار، پوشاکی را بی او مپوش
وغذایی را بدون او نخور، دردهای او را حس کن تا دردهای تو شفا یابند، برای او دوست
خوبی باش تا در سختی‌ها مونست باشد، بدان اینها فرامین الهی است و فرد مؤمن باید به
آنها عمل نماید و هیچ وقت از آنها عدول نکند.
داماد
این سخنان را تکرار کرده و می‌گوید “چون عهدی را که با وی بسته‌ام در حقیقت با
پروردگار بزرگ بسته‌ام از آن عدول نمی‌کنم که از زیانکاران خواهم بود” در ضمن
این کشطا داماد متعهد می‌شود که به همسر خود خیانت نکند و به او دروغ نگوید و در طول
زندگی با او یک دل و هم زبان باشد وغم و شادی را با همسرش تقسیم کند؛ مانند لقمه‌هایی
از غذا که گنزورا در حین مراسم دو نصف کرده و به آنها می‌دهد که بخورند. عروس نیز این
تعهدات را می‌دهد.
در حین انجام مراسم، عروس
شال سبز رنگی برای داماد می‌فرستد که به معنای آن است که من در طول زندگی مشترکمان
حاضرم عین طبیعت سبز و با طراوت با تو باشم. در کتاب مقدس گنزا ربا (نامش مبارک باد)
به جهت تربیت صحیح دختر پاداشی در خور شأن برای مادر تعیین گشته است به همین منظور
داماد به شکل نمادین با تقدیم هدایایی از وی تشکر می‌کند.
توصیه‌هایی
از کتاب دینی قلستا (کتاب مراسم ازدواج):
هنگام
مراجعت از سر کار با آوردن هدیه‌ای به فکرهمسرت باش.
اگر
در طول روز فقط یک خرما به دست آوردی آن را با همسرت تقسیم کن.
در
پایان مراسم ازدواج، در حالی که داماد در اشخنتا رو به طرف اواثر (شمال) قرار گرفته
گنزورا سه بار مرگنا (چوب درخت زیتون) را از راست به چپ دور سر داماد می‌گرداند و با
آوردن نام خدا می‌گوید خدایا به فرمان و لطف تو این زندگی و حیات تازه زوجین پا گرفت
و تویی که بوجود آورنده هستی‌ها و هر چیز دیگری و نیز تو هستی که انسان‌های پاک را
ارج بخشیده و به جاهای نورانی می‌رسانی.
به
دستور گنزورا داماد به همراه ترمیدای سمت راست به اتاق عروس رفته و در آنجا به فرمان
ترمیدا، عروس دست راستش را بر سر خود به طوری که کف دستش رو به طرف بالا است می‌گذارد
و داماد نیز دست راست خود را روی دست عروس می‌گذارد وعروس می‌گوید: ای همسر عزیزم عهدی
را که با تو برای همسری بسته‌ام همیشه و تا ابد پایدار نگه خواهم داشت. و داماد در
جواب می‌گوید بخواه، می‌یابی و بگو، شنیده می‌شوی.
این پایان مراسم عقد ازدواج
است. پس از یک هفته جشن و سرور عروس و داماد به کنار یردنا رفته تعمید می‌شوند. این
راهی است که اجداد ما، منداییان هزاران سال است که انجام داده‌اند. روانشان شاد!
منبع:
شفقنا
انتهای
پیام/ز