تشریح گزارش سازمان ملل در توصیه به آموزه‌های امام علی(ع)
به گزارش ادیان‌نیوز به نقل از روابط عمومی دانشگاه
ادیان و مذاهب، دکتر صاحب الحکیم سفیر صلح سازمان ملل متحد ضمن حضور در دانشگاه ادیان
و مذاهب گزارش سازمان ملل متحد در چهارچوب «برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد» (فعال
در مسائل حقوق بشر و بهبود شرایط زیستی و معیشتی و آموزشی) را که در سال ۲۰۰۲ منتشر شده، تشریح کرد.
در این گزارش به کشورهای عربی توصیه شده است که
امام علی(ع) را الگوی تشویق به آموزش و تأسیس حکومت بر پایه عدالت قرار دهند.
این گزارش در بیش از ۱۶۰ صفحه تنظیم شده و ۶ توصیه اصلی در ارتباط با عدالت، آموزش و
حقوق بشر دارد که از آموز‌های امام علی (ع) برگرفته شده است. این آموزه‌ها به ضرورت
مشورت‌خواهی حاکم و مردمش و نیز مبارزه با فساد اداری مالی و دیگر مشکلات و هم‌چنین
برخوردار شدن همه مردم از عدالت و تحقق اصلاحات داخلی مربوط می‌شود.
در این گزارش بخش‌هایی از توصیه‌های امام علی (ع)
به حاکمان عیناً نقل شده است: «آن که خود را پیشوای مردم سازد پیش از تعلیم دیگری باید
به ادب کردن خویش پردازد و پیش از آن‌که به گفتار تعلیم فرماید باید به کردار ادب نماید
و آن‌که خود را تعلیم دهد و ادب اندوزد، شایسته‌تر به تعظیم است از آن‌که دیگری را
تعلیم دهد و ادب آموزد» (نهج‌البلاغه، حکمت ۷۰).
در خصوص مالیات و اصلاح زمین‌های کشاورزی و ضرورت
توسعه و مبارزه با فقر نیز این گزارش فرازی از خطبه‌های امام علی(ع) را آورده است:
«باید نگریستنت به آبادانی زمین بیشتر از ستاندن خراج باشد که ستاندن خراج جز با آبادانی
میسر نشود و آن‌که خراج خواهد و به آبادانی نپردازد، شهرها را ویران کند و بندگان را
هلاک سازد». (همان، نامه ۵۳).
درباره آموزش هم در گزارش این فراز از سخنان آن
حضرت نقل شده است: «و با دانشمندان فراوان گفت‌وگو کن و با حکیمان فراوان سخن در میان
نه. در آن‌چه کار شهرهایت را استوار دارد و نظمی را که مردم پیش از تو بر آن بوده‌اند
برقرار.»
در این گزارش درباره لزوم بر زبان آوردن حق و خاموش
نماندن در برابر باطل نیز این سخن حضرت نقل شده است: «نیکو نیست خاموشی آن‌جا که سخن
گفتن باید، چنان‌که نیکو نیست گفتن که نادانسته آید». (همان، حکمت ۴۷۱)
در موضوع چهره‌های صالح و فروتنی حاکمان و نهی از
اسراف در مصرف درآمدها و ضرورت تبیین واقعیت‌ها برای مردم در این گزارش این توصیه امام
علی (ع) نقل شده است: «پرهیزکاران صاحبان فضیلت‌اند در این جهان، گفتارشان صواب است
و میانه‌روی‌شان شعار، و فروتن‌اند در رفتار و گفتار … از کردار اندک خود خرسندی ندارند
و طاعت‌های فراوان را بسیار نشمارند.»
مهم‌ترین بخش این گزارش به چگونگی تعیین حاکمان
و کارگزاران و مدیران دولتی مربوط می‌شود و این‌که چگونه باید در برخورد با مردم عدالت
پیشه کنند و مخالفت‌ها را تحمل کنند. در این گزارش توصیه‌های امام علی(ع) در این باب
الگویی برای بهترین روش ممکن دانسته شده است: «برای داوری میان مردم از رعیت خود، آن
را گزین که نزد تو برترین است. آن‌که کارها بر او دشوار نگردد و ستیز خصمان وی را به
لجاجت نکشاند و نفس او به طمع ننگرد و تا رسیدن به حق به اندک شناخت بسنده نکند و در
شبهه‌ها درنگش از همه بیش باشد… و از آمدشد صاحبان دعوی کم‌تر به ستوه آید و در آشکار
گشتن کارها شکیباتر باشد و چون حکم روشن باشد در داوری قاطع‌تر. آن‌کس که ستایش فراوان
وی را به خودبینی نکشاند و خوش‌آمدگویی او را برنینگیزاند و و اینان اندک‌اند.»
گفتنی است که در این گزارش از کشورهای عربی این‌گونه
انتقاد شده است: «کشورهای عربی هم‌چنان از جهان دموکراتیک و دادن حق نمایندگی به شهروندان
و مشارکت زنان در امور روزمره فاصله بسیار دارند و از پیشرفت و روش‌های نوین آموزشی
دورند.» این گزارش از این کشورها خواسته که توصیه‌های امام علی(ع) رهبر بزرگ اسلامی
در ادامه و تطور حکومت عربی را به کار بندند.
دکتر صاحب الحکیم که سال‌ها پزشک شخصی حضرت امام
خمینی در نجف بوده و به عنوان سفیر صلح جهانی سازمان ملل فعالیت می‌کند، در چهارچوب
شرح وظایف خود در گسترش صلح و عدالت در جهان، با حضور در مراکز علمی و دانشگاه‌های
مختلف به ارائه این گزارش سازمان ملل می‌پردازد.
وی در پایان تابلویی حاوی گزارش کوتاهی از این بیانیه
را به دانشگاه ادیان و مذاهب اهدا کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی مشاور فرهنگی دانشگاه
نیز به نمایندگی از حاضران در جلسه، لوح دانشگاه را به وی اهدا کرد.
در پایان، دکتر صاحب الحکیم بازدید کوتاهی از دانشگاه
ادیان و مذاهب به عمل آورد.
