تأملی درباره «الهیات گردشگری» در کافه چمدون

در این رساله بستر پیدایش الهیات نوپدید گردشگری در مسیحیت به مثابه یکی از گونه های نوظهور الهیات مدرن مورد بررسى قرار گرفته است. ظهور صنعت گردشگرى در اواخر قرن نوزدهم به مثابه تهدیدى برای کلیسا و نهاد دین قلمداد می‌شد و چالش‌هایى را مانند کاهش مدیریت دین، تقدّس‌زدایی از روزیکشنبه، ترویج بی‌بند و باری، رواج گردشگری جنسی و نقض حقوق میزبان به دنبال داشت.

با رشد این تهدیدها تکاپویى جدى در درون کلیسا پدید آمد و به این منظور سلسله نشست‌هایی از سوی متولیان دین مسیحیت از جمله اسقف‌ها، کشیش‌ها در نقاط مختلف جهان برگزار شد تا به بررسی ابعادِ الهیاتىِ رشد گردشگری بپردازند. شمارى از متألهان نیز درصدد صورت‌بندی الهیاتی ناظر بر گردشگری برآمدند. هرچند گردشگری بی‌فرم شدن دین‌داری و سیّالیتِ آن را موجب شد، با این حال فرصت‌هایی را نیز برای ساحت دین از جمله رشد مرئیت پذیری دینی و شکل‌گیری سبک‌هایى نوین از زیارت در مکان‌های مقدّس را به دنبال داشته است.

مشاهده این گونه فرصت‌ها در کنار تهدیدها، کلیسا را به تعدیل نگاه سنّتی خود واداشت و این ویژگیِ الهیات مدرن که با نگاهی فرهنگی و نه ایدئولوژیک به دنبال تبیین خویش است-  منجر به همدلی بیش‌تر کلیسا با  صنعت گردشگری شد. تکاپوی کلیسا برای یافتن راههاى نو در مواجهه با گردشگری، برای الهیات مسیحی کارکردی به دنبال داشت که آن برساخت الهیات نوینى به نام الهیات گردشگرى بود.

این پژوهش تأملی الهیاتى درباره صنعت گردشگری است که در پارادایم برساختی- تفسیری، ذیل رویکرد کیفی- اکتشافی با تحلیل محتوا قرار دارد. در نهایت پژوهشگر با توجه به پرسش اصلی رساله یعنی راهکارهای کلیسا در مواجهه با گردشگری به این نتیجه رسیده است که الهیات سنّتى با بازتولید خود در صورت‌های الهیات مدرن از جمله الهیات گردشگری به حفظ خود در دنیای مدرن کمک کرده است.

پى نوشت: امروز فرصتى دست داد تا با دوستم بیرون بیاییم و گپ زنان در کنار هم شیرینى رساله را  بخوریم. به کافه چمدون رفتیم که به خاطر اسمش مدتى پیش کنجکاویمان را برانگیخته بود. به تجربه اش مى ارزید. عصر خوبى شد. یادداشت چمدانى این هفته را هم در همان جا نوشتم.