امکان تبدیل شدن فتوا به زیست اجتماعی

به گزارش ادیان نیوز (ردنا)، حجت الاسلام دکتر مهراب صادق‌نیا، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در یادداشتی نوشت:
این روزها فتوای دو نفر از مراجع محترم تقلید مبنی بر نامشروع بودن ساخت سریال شمس تبریزی نقل محافل و شبکه‌های مجازی است. فتوایی که سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، که خود دانش‌آموختهٔ حوزهٔ علمیه است، آن را محترم شمرد، ولی گفت در این زمینه باید تابع قوانین کشور بود.

پیشتر نیز فتواهایی چون حرام بودن موتورسواری و دوچرخه‌سواری دختران و نیز ورود آن‌ها به ورزشگاه‌ها خبرساز شده بود. آن‌جا نیز مسئولان اجرایی کشور ناگزیر شدند، به دلیل تن دادن به ضرب و زور فیفا هم که شده، فتوای مراجع را نادیده بگیرند و شرایط ورود بانوان به ورزشگاهها را فراهم کنند.

مسائل پیش آمده بر سر فتواهای یاد شده، ما را با این سؤال جدی روبرو می‌کند که: امروزه، فتوای مراجع تقلید و اساساً فقه تا چه اندازه می‌تواند به زیست اجتماعی تبدیل شود؟

برای آن‌که اهمیّت پرسش یادشده را بدانیم کافی است به این نکته توجّه کنیم که در طول تاریخ آن‌چه پایگاه اجتماعی فقیهان شیعه را اعتبار می‌بخشیده، امکان تبدیل فتوا به سبک زندگی فردی و جمعی بوده است؛ اما حالا این موارد و مواردی دیگر نشان می‌دهد که فتوا و فقه با چالش جدیدی روبروست.

شرایط زندگی در روزگار مدرن به گونه‌ای است که فتوای فقیهان چون گذشته امکان تبدیل شدن به زیست اجتماعی شیعیان را ندارد.

روزگار مدرن قوانین و شرایط ویژه‌ای دارد و فقیهان اگر می‌خواهند پایگاه اجتماعیِ پیشین خود را از دست ندهند، بهتر است قدری به جنبه‌های عملی و بافت اجتماعی فتوای خود توجّه کنند.

پایان پیام/م