ساختارهای تصمیم‌گیر باید کرسی‌های دین‌پژوهی دایر کنند
به گزارش ادیان نیوز(ردنا)؛ دکتر «یونس احمدی» که سال‌ها سابقه فعالیت سیاسی و مدیریتی را در کارنامه خود دارد چندی پیش، از رساله دکتری خود با عنوان «تأثیر بافت بر مطالعات آکادمیک دین در ایران» در دانشگاه ادیان و مذاهب قم دفاع کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر «باقر طالبی‌دارابی» به عنوان استاد راهنما، دکتر «الله‌کرم کرمی‌پور» به عنوان استاد مشاور و دکتر «حسن محدثی»، حجت‌الاسلام والمسلمین «مهراب صادق‌نیا» و سرکار خانم دکتر «فاطمه توفیقی» به عنوان استادان داور حضور داشتند.
در چکیده این پایان‌نامه آمده است:
دین عنصر مهم انسانی است که با روند تحولات ذهنی بشر متحول شده است. به لحاظ تاریخی پژوهش‌های مرتبط با دین دارای قدمتی هم‌پای خود دین است. نظام‌مند بودن، روش‌مندی و بی‌طرفی از شاخص‌هایی است که در سیر تاریخی به پژوهش‌های دین اضافه شده است و در طی قریب به دو قرن اخیر مطالعات آکادمیک دین را به عنوان یک حوزه جدید مطالعاتی پدید آورده است.
به عبارتی آن سیر تاریخی، اکنون به مرحله‌ای از دین‌پژوهی علمی و یا متودولوژیکال رسیده است. از سوی دیگر این نوع فعالیت پژوهشی در حوزه دین روی‌کردی غربی و مبتنی بر نیازهای اجتماعی آنها محسوب می‌شود که برای دست‌یابی به شناخت جامعی از آن، داشتن چشم‌اندازی از سیر تحولات مطالعات دین در غرب یک ضرورت است.
شواهد نشان می‌دهد مطالعات آکادمیک دین به عنوان یک دانش روش‌مند هم از پشتیبانی یک نظام فلسفی بهره‌مند می‌باشند و هم در محیط‌های اجتماعی ساخت و بازساخت می‌شوند. به این ترتیب به نظر می‌رسد باید کنش و واکنش‌های ساختارهای آکادمیک و علمی مطالعات ادیان را در بافت‌های پیرامونی در نظر گرفت و به‌خوبی آنها را رصد کرد.
شناخت میزان این تأثیر در بخش‌های مختلف این مطالعات، بخش مهمی از این دانش محسوب می‌شود. «حضور پررنگ دینی» و «نگاه قدرتمند علمی» در «یک جامعه هدف» به عنوان سه مؤلفه اصلی از شرایط اولیه شکل‌گیری دانش مطالعه آکادمیک ادیان است. هر کجا و میان هر قوم و ملتی از این نوع دانش‌ها رواج یافت و به سطوح متعالی خویش یعنی سطح نهادی دست یافت، نشان می‌دهد اتفاق مهمی در حوزه مطالعات آکادمیک دین در حال شکل‌گیری است.
دکتر یونس احمدی با حضور دفتر ایسنا، در خصوص پایان نامه‌اش اظهار کرد: دین به عنوان یک عنصر بین‌المللی شناخته شده است؛ یعنی هم در نظام‌های داخلی ملت‌ها و هم در نظام‌های بین‌المللی دین سکه رایج است. به محض اینکه اسم دین می‌آید یا کار دینی صورت می‌گیرد امواج آن در نقاط مختلف دنیا تأثیر خود را می‌گذارد این به این دلیل است که دین در نهاد ساختار کشورها و نظام بین الملل وجود دارد.
وی افزود: ما عملاً دو دسته علم در حوزه دین داریم: علم دینی و علم ادیانی. علم ادیانی علمی است که به ساختارهای دینی در جهان و تطبیق این ساختارها و نظام دینی در جهان می‌پردازد. در این علم نسبت دین در مناسبات بین‌المللی و در دنیای مدرن بررسی می‌شودو اینکه چه سرنوشتی پیدا می‌کند.
احمدی ادامه داد: در حال حاضر دین بیشتر یک ظرفیت نهفته در نهادهای بین‌المللی است که خیلی‌ها در نظام بین‌الملل نسبت به آن حساسیت دارند و دوست دارند آنرا مسکوت بگذارند و ادیان حالت ظرفیت‌های مستتر، خفته و کم تحرکی دارند. ما الان در جهان جنگ ادیانی نداریم از طرفی گفتگوی ادیانی موثری هم نداریماما ظرفیت‌ها خیلی قدرتمند هستند.
احمدی تصریح کرد: یکی از بخش‌های علم ادیانی، دین پژوهی است که در آن به بررسی وضعیت دین در دنیای مدرن پرداخته می‌شود.
وی گفت: ما چون یک یک نظام دینی هستیم باید در مراکز مربوط به ساختارهای نظام، میز دین پژوهی داشته باشیم و حتی ساختارهایی نظیر مجمع تشخیص مصلحت و وزارت اطلاعات هم باید میز دین‌پژوهی داشته باشند.این نهادهای مطالعاتی دین‌پژوهی در دنیا به نهادهای دینی و در ایران به حوزه های علمیه وابسته‌اند و نسبت بین دنیای جدید و دین را بررسی می‌کنند.
احمدی ادامه داد: ساختارهای تصمیم‌گیر باید کرسی‌های دین‌پژوهی داشته باشند بعنوان مشاور پژوهشی آنها فعالیت کند.
وی گفت: امام خمینی (ره) تقریباً همزمان با شکل‌گیری این علم در غرب ، رگه‌هایی از تفکر دین‌پژوهانه در تفکراتشان قبل مشاهده است مثلاً وقتی ایشان مصلت را مطرح می‌کنند یعنی نگاه هرمنوتیکی به اصول اساسی دین دارند.
احمدی تصریح کرد: یکی از دلایلی اصلی که غربی‌ها با ما مشکل دارند این است که نظام متعارف دین را که می توان مصلحت اندیش بود را خوب درک نمی‌کنند و تصور درستی از اجتهاد ندارند اجتهاد فقط تأکید بر اصول نیست بلکه روزآمد کردن آن است.