کتاب گردشگری اسلامی دریچه‌ای به سوی الگوهای اسلامی توسعه
به گزارش ادیان نیوز(ردنا)؛ از مباحث اساسی در دنیای امروز بحث گردشگری دینی و فواید آن در جهان اسلام است. از آنجا که دین اسلام یک نظام جامع و مشتمل بر برنامه هدایت انسان‌ها در همه ابعاد است در این موضوع نیز آموزه‌های ویژه‌ای دارد و در رهنمودهای حیات بخش معصومین (ع) مساله گردش در زمین با بیان‌های گوناگون مورد تاکید قرار گرفته است.
از اینرو گردشگری مذهبی، از جهت مولفه‌ها و اهداف، با انواعی از گردشگری که تنها جنبه تفریح و پر کردن اوقات فراغت دارد، متفاوت است.
نقش مسلمانان عصر حاضر در آماده سازی جامعه برای ظهور حضرت ولی عصر (عج) موضوعی است که باید نقطه اوج زندگی ما را تشکیل دهد و این موضوع در قالب گردشگری اسلامی بهتر می‌تواند مورد درک و فهم قرار گیرد.
کتاب گردشگری اسلامی با هدف همگرایی و وحدت هرچه بیشتر کشورهای مسلمان و همچنین توسعه همه جانبه آنها در سال ۱۳۹۱ در پنج فصل تدوین شده است. فصل اول به بیان کلیات و مفاهیم اساسی در باب گردشگری اسلامی و جوانب آن پرداخته است؛ فصل دوم دربردارنده مبحثی در گردشگری فرهنگی و نقش گردشگری اسلامی در تقویت فرهنگ و تعامل فرهنگی بین کشورهای اسلامی است.
در فصل سوم به گفتاری در راستای شناخت روند تاریخی گردشگری مذهبی، انواع آن، ویژگی گردشگری مذهبی، گردشگری مذهبی در ادیان مختلف و بیان مهم‌ترین مکان‌های مذهبی جهان و دنیای اسلام اشاره کرده است.
در فصل چهارم به طور اختصاصی به مبحث گردشگری اسلامی پرداخته و سعی شده است که اهمیت، جایگاه و فرصت‌های آن را در آینده با توجه به تحولات علوم و فنون، به طور مفصل بیان نماید و در فصل پنجم به بیان جایگاه گردشگری اسلامی در بین دول مسلمان و اهمیت آن در همگرایی و وحدت اسلامی پرداخته است.
گردشگری بین کشورهای اسلامی می‌تواند با تقویت همگرایی و همبستگی و آشنایی هرچه بیشتر با سازوکار دول خود، زمینه سازی وحدت هرچه بیشتر جوامع مسلمان را فراهم سازد.
مهدی جمالی‌نژاد نویسنده این کتاب در کتابش اولین تجلی معماری و هنر اسلامی را مسجد دانسته و این امر را بیانگر جذابیت بسیار متنوع معماری اسلامی مساجد و عامل مهمی در جذب گردشگران به این مکان‌ها بوده است.
در این کتاب عدم امنیت منطقه ای، عدم امنیت داخلی و القای تفاوت جنسیتی از عوامل عقب ماندگی گردشگری در کشورهای اسلامی بیان شده و در کنار آن کشور مالزی به عنوان نمونه موفقی از کشورهای اسلامی در گردشگری معرفی شده است.
سازمان همکاری اسلامی و گردشگری اسلامی
براساس آمارهای سازمان همکاری اسلامی، تعداد گردشگران وارد شده به کشورهای عضو این سازمان در سال ۱۹۹۵، ۴۲ میلیون و ۶۴۸ هزار نفر بوده که تقریباً ۸.۱ درصد از کل گردشگران جهانی را به خود اختصاص داده اند که در طی سال‌های مورد مطالعه، سالانه ۹.۶ درصد افزایش یافته و در سال ۲۰۰۶ به ۹۴ میلیون و ۱۴۸ هزار نفر رسیده است.
البته روند مذکور با افت و خیزهایی همراه بوده است. از سویی دیگر ارزش کل هزینه‌های گردشگران در سایر ممالک در سال ۱۹۹۵ بالغ بر ۱۶.۵ میلیارد دلار بوده که تقریباً ۴.۳ درصد از کل مخارج جهانی گردشگری را به خود اختصاص داده اند که در طی یک دهه اخیر سالانه ۱۳.۲ درصد رشد داشته و در سال ۲۰۰۶ به بالاترین رقم خود در طول دهه یعنی به ۵۷.۳ میلیارد دلار افزایش یافته است.
البته بخشی از تردد گردشگران کشورهای اسلامی در حوزه گردشگری مذهبی، زائران حج هستند و بقیه با رشته‌های مختلف به ویژه تجارت پیوند دارند.
توجه به روند افزایشی تعداد گردشگران در کشورهای اسلامی نشان می دهد که با وجود سهم کمی که این کشورها در حال حاضر از گردشگری جهانی دارند اما می‌توان امیدوار بود که در دهه آینده با ادامه روند توسعه گردشگری، این دسته از کشورها به یکی از کانون‌های مهم در جلب گردشگر تبدیل شوند.
جمالی‌نژاد در کتاب گردشگری اسلامی می نویسد: راهبرد منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که بر بنیاد ائتلاف‌گرایی با کشورهای اسلامی منطقه، تنش زدایی و انزواشکنی و ایجاد تصویر احترام آمیز از ایران پی‌ریزی شده بایستی از صنعت گردشگری، به ویژه از گردشگری اسلامی به عنوان راهکار بلند مدت فرهنگی برای عملی کردن سیاست منطقه ای خود بهره مند شود.
دکتر علی اکبر ولایتی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای این کتاب در یادداشتی عنوان می‌کند برای اولین بار است که کتابی با این عنوان منتشر می‌شود و امید است که این کتاب بتواند راهگشای توسعه صنعت گردشگری و به‌ویژه گردشگری اسلامی در کشور عزیزمان ایران باشد.
مهدی جمالی‌نژاد دارای مدرک دکترای برنامه‌ریزی شهری از دانشگاه اصفهان در حال حاضر معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رییس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور است.
جمالی‌نژاد در سال ۲۰۰۶ دبیر اجلاس کلان‌شهرها و شهرهای خواهرخوانده اسلامی بوده است.