از اسارت اندیشه انسان تا رسالت مشترک مسلمانان و مسیحیان در دنیای امروز
به گزارش ادیان نیوز(ردنا)؛ یازدهمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان با عنوان «مسلمانان و مسیحیان با یکدیگر در خدمت انسانیت»، به ریاست ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و کاردینال میگل آنجل آیوسو گیسو، رئیس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان، به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات در حال برگزاری است.
در دور یازدهم گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان، شخصیت هایی از جمهوری اسلامی ایران و واتیکان به طرح دیدگاه های خود پرداختند.
حجت‌الاسلام محمدمهدی تسخیری، رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان اولین سخنران یازدهمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان گفت: امروز شاهد برگزاری دور یازدهم گفت‌وگوی دینی با عنوان اصلی «مسلمانان و مسیحیان با یکدیگر در خدمت انسانیت» هستیم.
وی افزود: دور دهم گفت‌وگوی مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و شورای پاپی واتیکان تحت عنوان «افراط گرایی و خشونت به نام دین، کدام رویکرد به دین؟ » با حضور ابوذر ابراهیمی‌ترکمان و هیأت همراه به میزبانی شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان، روزهای دوم و سوم آذرماه سال ۱۳۹۵ در شهر رُم برگزار شد.
رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خاطرنشان کرد: در این دور از گفت‌وگوها مقالاتی در چهار محور «حقوق و تکالیف فرد»، «خانواده و آموزش جوانان»، «خدمت به جامعه از دیدگاه مسلمانان و مسیحیان» و «خدمت به جامعه بین‌المللی از دیدگاه مسلمانان و مسیحیان» ارایه می‌شود.
ابراهیمی‌ترکمان: امروز اندیشه انسان به اسارت گرفته شده است
ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در یازدهمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان اظهار کرد: هر فضیلتی در عالم نقطه تعادلش فضیلت و نقطه افراطش ممکن است رذیلت باشد و نقطه تعادل فضیلت سبب رشد و کمال انسان می‌شود. برای مثال نقطه تعادل شجاعت باعث کمال اما جنبه افراطی که به بی‌مهاباگری می‌انجامد قطعا فضیلت نیست، اگر شجاعت به جانب تفریط کشیده شود و نام ترس بگیرد هم قطعا فضیلت نیست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: امروز نقطه تعادل بشریت به هم خورده و دوگانه‌نگری رواج یافته است و در آن واحد دو نگرش یعنی باور به مسائل اخلاقی و زیرپاگذاشتن اخلاق گسترش پیدا کرده است و افراط‌گرایی حاصل دوگانه‌باوری است.
ابراهیمی‌ترکمان ادامه داد: انسان دوگانه‌نگر هم می‌تواند در تصور خودش خدا را قبول داشته باشد و هم می‌تواند خدا را از نظر بردارد و این بزرگترین خطر جامعه امروز است.
وی اظهار کرد: انسان امروز به سمتی حرکت می‌کند که آگاهانه القای ناآگاهی می‌کند و این مسئله را در موضوعات مختلف می‌بینیم، مثلا در موضوع محیط زیست انسان به خاطر از دست دادن نیاز تعادل به نفع خود عمل کرده و فکر می‌کند طبیعت ارث پدرانش است و خود را محق هرگونه استفاده از آن می‌داند و همین سبب شده بهره برداری درست از طبیعت که یک فضیلت است به رذیلت آسیب رساندن به طبیعت تبدیل شود.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بیان کرد: در گذشته تنها تن انسان به اسارت گرفته می‌شد، اما امروز اندیشه انسان به اسارت گرفته شده و دیگران هر گونه بخواهند می‌توانند از اندیشه او به نفع خود استفاده کنند. امروز وظیفه ادیان دورکردن انسان از دوگانه‌نگری و بازگشت به اصول متون مقدس است.
وی تأکید کرد: انسان امروز کمتر از انسان دیروز سعادتمند است چون جاهلیت گذشته به جاهلیت مدرن تبدیل شده است. ضروری‌ترین نیاز بشر امروز آشتی دادن او با خودش است. انسان گوهر وجود خود را گم کرده و اگر این گوهر را پیدا کند و بداند نقشش در عالم بشر جانشینی خداست، خواهد توانست خدمت دین را بپذیرد.
ابراهیمی‌ترکمان همچنین، بیان کرد: همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان نیازمند قوای متعادل است، در غیر این صورت امکان وقوع ندارد. باید بدانیم چگونه می‌توانیم اندیشه متعادل ایجاد کنیم. امروز مشکل بشر علم نیست، بلکه علم به علم است یعنی انسان به علمش علم ندارد و این باعث شده است نتواند به نقطه تعادل حرکت برسد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: دین مانند دارو نیست که برای درمان مفید باشد، بلکه غذاست که برای همه انسان‌ها و زمان‌ها مفید است و به سمت حقیقت رهنمون می‌کند.
وی در پایان تأکید کرد: امیدوارم این گفت‌وگوها در این مسیر راه‌های خوبی را پیش روی ما بگذارد و یافته‌های این نشست به صلح جهانی و دوستی بین ملت‌ها کمک کند.
کاردینال میگل آنجل آیوسو گیسو: تقویت کرامت انسانی رسالت مشترک مسلمانان و مسیحیان است
کاردینال میگل آنجل آیوسو گیسو، رئیس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان سخنران بعدی یازدهمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان بود.
رئیس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان اظهار کرد: ما یک تاریخ طولانی با هم داریم که امروز احساس می‌کنم مجدد به آغوش دوستانم برگشتم تا دوباره گفت‌وگوها را آغاز کنیم.
وی تأکید کرد: قدمت گفت‌وگوهای ایران و شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان بیش از دو دهه است و چنین گفت‌وگوهایی برای درک بیشتر یکدیگر و آگاهی بیشتر نسبت به هم برگزار می‌شود. بار دیگر باید خداوند متعال را شاکر باشیم که ما را دورهم جمع کرده و فرصت داده تا جهان زخمی خود را درمان کنیم.
کاردینال میگل آنجل آیوسو گیسو ادامه داد: در گفت‌وگوهای سال ۲۰۰۸ دیدگاه‌های یکدیگر را درباره عقل و ایمان بررسی کردیم و متوجه شدیم باید تفاوت‌ها را بپذیریم و به سمت مشترکات برویم. در ۲۰۱۶ میلادی هم صحبت از خشونت و افراطی‌گری از دیدگاه ادیان بود و ما این مسئله را از نگاه ادیان و مذاهب مختلف به ویژه مذهب شیعه بررسی کردیم.
وی افزود: اکنون در ۲۰۱۹ گردهم آمده‌ایم تا مأموریت خود برای خدمت به جامعه را بررسی کنیم و جهان امروز و چنین گفت‌وگوهایی منعکس کننده تکثر در دین است و از ما می خواهد هویت خود را داشته باشیم و در عین حال با یکدیگر تعامل کنیم.
رئیس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان ادامه داد: این گفت‌وگوها زمینه لازم را مهیا می‌کند تا با تفکر و دیدگاه یکدیگر آشنا شویم و تفاوت‌ها را بشناسیم. این تفاوت‌ها نشانگر آن است که با هم برادریم.
وی با اشاره به امضای سند برادری انسانی در ابوظبی از سوی پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان و علمای مسلمان(شیخ الازهر) گفت: این سند با هدف برادری انسانی برای تحقق صلح امضا شد و جامعه را به بازگشت به برادری دعوت می‌کند. بخشی از این سند به گفت‌وگو و همکاری با افراد برای تحقق خیر و مصلحت در جامعه اشاره دارد.
کاردینال آیوسو گیسو با بیان این که در جهان امروز به خدا توجه نمی‌شود و برخی از نام خدا سوء استفاده می‌کنند، گفت: معتقدین و مؤمنان تعهدی مشترک برای صلح، عدالت، کرامت انسانی و حفظ محیط زیست دارند و معتقدین واقعی گواه و شاهدی بر فضیلت‌ها هستند و همین می‌تواند به تحقق جامعه عادلانه کمک کند.
وی تأکید کرد: ما مسلمانان و مسیحیان باید به جامعه خدمت کرده و بدانیم چگونه با ادیان به جامعه کمک کنیم و تلاش کنیم همان طور که پاپ گفته است خود را بشناسیم. ما هم اکنون می‌گوییم چگونه دیگران را بشناسیم و این به ما کمک می‌کند که به جامعه خدمت کنیم.
رئیس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان بر دستاوردهای ده دور گفت‌وگوی قبلی ایران و واتیکان تأکید کرد و یادآور شد: محتوای این گفت‌وگوها می‌تواند شفابخش دردهای بشر باشد.
مونسینیور خالد عکاشه: با گفت‌وگو به دوستی و برادری دست می‌یابیم
مونسینیور خالد عکاشه، رئیس بخش اسلام شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان هم در سخنان کوتاهی، گفت: ما با گفت‌وگو به مودت، دوستی و برادری دست می‌یابیم.
رئیس بخش اسلام شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان افزود: این نیاز احساس می‌شود که بشر در کنار هم قرار بگیرند و بر مبنای احترام و دوستی گفت‌وگو کنند.
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست: «خانه مشترک بشریت» بنا شود
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هم در یازدهمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان با اشاره به موضوع «برادری انسانی» گفت: منظور از این عنوان، این است که برادری به عنوان پدیده‌ای حقوقی و اساسی‌ترین رابطه بین دو یا چند نفر از انسان بودن شروع می‌شود.
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: در واقع، برای تحقق برادری با اوصافی که بیان شد صرف انسان بودن دو طرف کافی است و نیازمند هیچ اضافه دیگری نیست؛ چنان که مانع تحقق این برادری چیزی نیست جز لجاجت عامدانه، داشتن روحیه و منش استکبار، ظلم و تحقیر دیگران.
وی افزود: بنابراین اختلاف در باورهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حتی دینی و مذهبی و … نباید مانع این پدیده الهی (برادری) با آثاری که بر آن مرتبت است، باشد.
آیت‌الله علیدوست تأکید کرد: قرآن کریم کتاب آسمانی پیامبر اسلام(ص)، ۱۳ مرتبه آنچه را ما «برادری انسانی» می‌نامیم، ذکر کرده است. از جمله در سوره اعراف (سوره هفتم) در آیات ۶۵، ۷۳ و ۸۵ خداوند به ترتیب پیامبران خود یعنی هود، صالح و شعیب را برادران قوم خود می‌داند. همین وضعیت در سوره شعراء آیات ۱۰۶ و ۱۶۱ نسبت به دو پیامبر نوح و لوط نیز حاکم است.
وی اظها کرد: واضح است که تنها وجه اشتراک این پیامبران با قوم مخالف، مشرک و بی ایمان خویش، انسان بودن دو طرف بود و نه چیز دیگر. بی تردید پی ریزی و تأکید چندین باره خداوند در قرآن کریم بر «اخوت انسانی» از سر اتفاق و ناحساب شده نیست؛ بزرگترین پیام این رفتار و حرکت مبارک، ایجاد محکمترین و حقوقی‌ترین ارتباط بین انسان‌هاست با هرگونه ایدئولوژی و باوری که دارند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: رفتار قرآن کریم سرمشقی شد تا بزرگان اسلام نیز از این حرکت پیروی کنند. پیامبر عظیم الشأن اسلام در کلامی تابناک و بس کریمانه همه مسلمانان را دعوت می‌کنند که خود را برتر از هیچ کسی تصور نکنند بلکه دیگران را بهتر از خود فرض کنند. ایشان مهم ترین وصف انسان مؤمن و عاقل را این گونه بیان می‌کنند: « أَحَداً إِلَّا قَالَ هُوَ خَیْرٌ مِنِّی».
وی همچنین بیان کرد: برادری انسانی در قرآن کریم در کلام امام علی(ع) در قالب «همسانی در نوع انسانی و خلقت» دنبال می‌شود. امام صادق(ع) هم دانشگاهی را پی ریزی کردند که دانشجویان آن از همه اقوام بودند. دانشگاهی برای انسان.
آیت‌الله علیدوست افزود: ما مسلمانان اسلام را «جامع، جهانی و جاودان» می‌دانیم و چنین آئینی نمی‌تواند جز به برادری انسانی دعوت کند، چنان که دعوت همه پیامبران الهی نیز در همین راستا بوده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به امید آن که بتوان با این بنیان رفیع و اساسی «خانه مشترک بشریت» را براساس معنویت، صلح و پیشرفت بنا کرد، زیرا امروزه وظیفه‌ای سنگین‌تر از این تکلیف بر دوش فرهیختگان، عالمان، مصلحان و صالحان از هر قوم و ملیت و دین نیست.
راهبردهای نزدیکی اسلام و مسیحیت از نگاه رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل حوزه های علمیه کشور
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مفید حسینی‌کوهساری، رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل حوزه های علمیه کشور و مدیرعامل خبرگزاری حوزه یکی دیگر از سخنرانان دور یازدهم گفت‌وگوی دینی ایران و کلیسای واتیکان بود.
وی با اشاره به موضوع این نشست تحت عنوان «مسلمانان و مسیحیان با یکدیگر در خدمت انسانیت» اظهار کرد: به نظر می‌رسد برای رسیدن به هدف فاخر که درعنوان این نشست بدان اشاره شده است، نیازمند دو راهبرد مهم تربیت عالمان و اندیشمندان و تولید فکر، اندیشه و معرفت هستیم.
مدیرعامل خبرگزاری حوزه ادامه داد: تحقق این مهم نیازمند بازنگری در نظام آموزش و نظام تولید فکر و اندیشه در ادیان مختلف به ویژه در میان مسلمانان و مسیحیان است و نقش مهم عالمان دینی و حوزه‌های دینی، مراکز و مجامع علمی که تربیت عالمان دینی می‌پردازند، برجسته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی‌کوهساری افزود: برای رسیدن به این هدف لازم است چند محور مهم شامل تقویت رویکرد بین الادیانی در بین مجامع دینی، ارتقای سطح عقلانیت در آموزش‌های دینی عالمان دینی، ارتباط تنگاتنگ مجامع دینی با معضلات و نیازهای بشر و توجه به ابعاد فطری انسان مبنای کار مراکز و دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه قرار گیرد.
گفتنی است، سابقه گفت‌وگوهای دینی بین جمهوری اسلامی ایران و واتیکان به اولین گفت‌وگوی مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان در سال ۱۳۷۳ باز می‌گردد که در تهران برگزار شد و تاکنون ۱۰ دور از گفت‌وگوها به صورت دو سالانه یک نوبت در رُم و یک نوبت در تهران برگزار شده است.
