جامعه‌شناسی قرآنی بدون فهم جهان ایجاد نمی‌شود
به گزارش ادیان نیوز(ردنا)؛ جمعی از مسئولان و اعضای مؤسسه پژوهشی فرهنگی فهیم با حضور در بنیاد بین‌الملی علوم وحیانی اسراء با آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی دیدار و گفت‌وگو کردند.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در این دیدار اظهار کرد: قرآن کریم همان طور که خود را معرفی می‌کند، به صورت «تجلّی» نازل شده است، نه به صورت تجافی؛ توضیح این مطلب آن است که خداوند هم قرآن و هم باران، هر دو را نازل کرد، اما قرآن را به صورت تجلی و باران را به صورت تجافی نازل کرده است. آنچه به صورت تجافی نازل می‌شود، وقتی در پایین هست، دیگر در بالا نیست، اما آنچه به صورت تجلی نازل می‌شود، وقتی در پایین است، در بالا هم هست. به عبارت دیگر خداوند باران را به زمین «انداخت»، اما قرآن کریم را به مثابه حبل متین به زمین «آویخت» و ابتدای او نزد خود خداست و لذا در ابتدای سوره مبارکه زخرف فرمود این کتابی است که «لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ».
آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: منظور از اینکه فرمود «والاعتصام بِحبله»؛ آن حبلی حیات‌بخش است که به جای بلندی وصل باشد و گرنه از طنابی که در گوشه‌ای افتاده، کاری ساخته نیست؛ لذا فرمودند قرآن بخوانید تا بالا بروید، چون این حبل متین به جای بلندی وصل است.
معظم له خاطرنشان کرد: در محضر قرآن کریم، راه برای همه باز است؛ فرمود «هدی للناس»، قرآن کتابی است که برای همه انسان‌ها حرف دارد که می‌توان آن‌ها را در سه بخش تقسیم بندی کرد؛ بخش اول، بخش محلی و منطقه‌ای که تنها مربوط به مسلمانان است، بخش دوم، بخش منطقه‌ای که مربوط به موحدان و اهل کتاب است و بخش سوم، بخش بین‌المللی است که در این دسته از آیات، همه بشر مخاطب قرآن هستند.
وی ادامه داد: کسی که می‌خواهد با مخاطب جهانی و بین‌المللی حرف بزند، باید جهانی فکر کند؛ «لِیُظهِرَهُ عَلَى الدّینِ کُلِّهِ» یک دستور همگانی است؛ پیام آن این است که تمام مکاتب جهان، چه حق و چه باطل، باید تحت تسلط این مکتب قرار بگیرند و اسلام حرف اول را در جهان بزند. اما کسی می‌تواند داعیه جهانی شدن داشته باشد که جهانی فکر کند و جهانی فکر کردن، فهم جهانی می‌خواهد و اگر قرآن کریم راهکار عملی برای این مطلب نداشت، بر این مسئله اصرار نمی‌کرد.
این مرجع تقلید در ادامه تصریح کرد: اینکه پیامبر(ص) فرمود «الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَ لَا یُعْلَی عَلَیْهِ» این جمله خبری است که به داعی انشاء القا شده است؛ یعنی بکوشید جهانی بفهمید و جهانی رفتار و عمل کنید؛ بکوشید تا در این جهان حرف اول را بزنید.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در ادامه با اشاره به جریان غزوه خیبر گفت: جریان فتح خیبر که برای مسلمانان مدینه بسیار حائز اهمیت بود و عظمت این فتح بر کسی پوشیده نیست، همزمان شده بود با بازگشت جعفر، پسر عموی پیامبر(ص) از حبشه به مدینه؛ جعفر یک روحانی و مبلغ بود که به حبشه رفت و آنجا را طی چند سال متحول کرد و حرف اسلام را به آنجا منتقل کرد، اما اینجا پیامبر می‌فرماید، نمی‌دانم امروز از فتح خیبر خوشحال باشم یا از بازگشت جعفر؟! یعنی در نظر پیامبر(ص) این کار جعفر، معادل با فتح خیبر است، لذا باید در نظر داشت یک روحانی می‌تواند کاری کند که معادل با فتح خیبر باشد.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی افزود: بدون اینکه بفهمیم در جهان و منطقه و جامعه چه خبر است، جامعه‌شناسی قرآنی نصیب ما نمی‌شود، ما اگر در راستای «لیظهره علی الدین کله»، به گونه‌ای فکر کنیم که قابل عرضه به جهان باشد و تنها مصرف داخلی نداشته باشد، آنگاه موفق خواهیم بود.
وی با بیان اینکه منتظر حقیقی حضرت حجت(عج) کسی است که دیگر مکاتب جهان را بررسی کند و آن‌ها را در برابر میزان الهی ارزیابی و به جهانیان معرفی کند، گفت: منتظر واقعی باید در واقع، جهان را بشناسد، جهانی فکر کند و جهانی حرف بزند و حرف خود را قیّم بر دیگر سخنان معرفی کند. در نتیجه ما باید با دید وسیع، وظیفه خود را چنان تعریف کنیم که نیاز‌های فکری و معنوی جهان را جوابگو باشد.
در ابتدای این دیدار، گزارشی از فعالیت‌های قرآنی موسسه فهیم در خصوص تحقیق و تدوین مباحث اجتماعی و سیاسی قرآن کریم با توجه به نیاز‌های روز جامعه، به آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی ارائه شد.