فرا تحلیل مطالعات خشونت شوهران علیه زنان در ایران
چکیده
خشونت شوهران علیه زنان به‌عنوان یکی از معضلات اجتماعی در کشور مطرح است و شیوع روزافزون آن در اکثر نقاط ایران مشاهده می‌شود.
این پژوهش از طریق فراتحلیل نتایج آنها درصدد پاسخگویی به این سؤالها است که: «مهمترین متغیرهای تبیین‌کننده خشونت خانگی در پژوهشها و تحقیقات انجام گرفته کدام است؟»
در این پژوهش از روش فراتحلیل استفاده شده است. تحقیقات مربوط به خشونت علیه زنان در ایران با مطالعه اسنادی از نوع تحلیل محتوای متون مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته، و اطلاعات مورد نیاز در دسته‌بندی موضوعی، روش‌شناسی یافته‌ها، دسته‌بندی متغیرها و دسته‌بندی نظری استخراج شده و مورد تحلیل و فراتحلیل قرار گرفته است.
بیشترین میزان خشونت بین زنان سنین ۲۰ تا ۳۰ سال با ۴۸/۵ درصد و کمترین میزان خشونت در گروه‌های سنی ۴۵ تا ۵۰ سال با ۹/۶ درصد است.
در مجموع خشونتهای روانی ـ عاطفی با ۵۲ درصد شایعترین نوع خشونت علیه زنان بوده است؛ پس از آن نیز خشونت فیزیکی با ۳۷ درصد و خشونت اجتماعی با ۳۴ درصد به ترتیب شایعترین انواع خشونتها علیه زنان را تشکیل می‌دهد. کمترین میزان خشونت علیه زنان به خشونت جنسی با ۱۱ درصد مربوط است. میزان خشونت بین زنان خانه‌دار با ۶۵/۳ درصد شیوع بیشتری داشته است.
محاسبه اندازه اثر و شدت تأثیر رابطه متغیرهای مطالعات، بیانگر این است که۵۰ درصد متغیرها دارای تأثیر کم، ۴۳ درصد شدت متوسط و فقط ۷ درصد دارای شدت تأثیر در حد زیاد بوده است. میانگین اندازه اثر r در مطالعات مورد بررسی ESrQ=0/32 به دست آمد. پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، بعد خانوار، تجربه و مشاهده خشونت در خانواده خاستگاه، سرمایه اجتماعی، دخالت خویشاوندان، شیوه همسرگزینی، اعتماد بین زوجین و حمایت اجتماعی بیشترین میزان واریانس مشاهده شده در ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته را تبیین می‌کند.
فرا تحلیل مطالعات خشونت شوهران علیه زنان در ایران
نویسندگان
پرویز بگرضایی
حبیب الله زنجانی
سیف الله سیف اللهی
دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران