آثار جامع و متقن علمی در خصوص ادیان شرقی وجود ندارد

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی، در نشست علمی «نقد روش‌های دین‌پژوهی در ادیان شرق» که با حضور پژوهشگران المصطفی(ص) در سالن جلسات این پژوهشگاه برگزار شد، به تجربیات حضور خود در هندوستان اشاره و اظهار کرد: روش روشنی برای نوشته‌ها و مطالعات پیگیری نشده و محصول این اثرات، عمدتاً کار‌هایی است که به دنبال بیان همه مؤلفه‌های تکراری است و در عین حال، در موضوعات مهم دیگر غافل بوده است.

وی به اهمیت توجه به دایره روشمندی در مطالعات ادیان شرق اشاره کرد و گفت: در مطالعات به عنوان راهنما و هدایت پژوهشی، باید ساحت‌های مختلف ادیان شرق را از هم تفکیک کرد و برای هر ساحتی، روش‌های تخصصی را مورد توجه قرار داد. تمام ساحت‌های ادیان را نمی‌توان با روش‌های پژوهشی محدود، مطالعه کرد.

مدیر گروه ادیان شرق پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص) نقد روش‌های دین‌پژوهی را در ادیان شرقی، از پروژه‌های جدید در این عرصه عنوان کرد و افزود: دین‌پژوهی به موضوع میان‌رشته‌ای تبدیل شده و چندین گرایش علمی وارد این حوزه شده است.

مهدوی به اهداف و جهت‌گیری طرح روش‌های دین‌پژوهی اشاره کرد و گفت: در مدل مفهومی برای مطالعه و تحقیق در هر یک از سطوح دین‌شناسی، روش‌های متناسب با آن به پژوهشگران پیشنهاد می‌شود.

وی روش‌های دین‌پژوهی را مورد توجه قرار داد و افزود: دین‌پژوهی کلامی با رویکرد عقلی، دین‌پژوهی کلامی با رویکرد روایی و استناد به نصوص، دین‌پژوهی کلامی با رویکرد عقلی و نقلی، دین‌پژوهی به روش کلام جدید، دین‌پژوهی فقهی با استناد به متون دینی، دین‌پژوهی فقهی با استناد به عقل و نقل، دین‌پژوهی فقهی با استناد به عرف، عقل و نقل و نیز دین‌پژوهی عرفانی، از روش‌های این عرصه به شمار می‌رود.

مدیر گروه ادیان شرق پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص) به نوعی از تقسیم‌بندی ادیان شرق مانند ادیان ایران باستان، شبه‌قاره، چین باستان و ادیان ژاپن و کره اشاره کرد و زرتشتی، مزدک و مانی را از ادیان ایران باستان دانست و اظهارکرد: در این طرح، ادیان شبه‌قاره مانند بودا، سیکه، جین و هندو در فرایند پژوهش قرار گرفته است.

مهدوی ضمن بررسی ادیان چین مانند بودا، کنفسیوس، تائو و شینتو، به هفت روش بررسی ادیان شرقی در نگاشت‌های مطالعاتی اشاره کرد و افزود: روش تاریخی، «اثباتی (پوزیتویستی)»، «تفسیری و تفهیمی»، «فلسفی»، «عرفانی و تجربه دینی»، «دین‌شناسی با پارادایم فرهنگی» و «کارکردگرایی و پدیدارشناسانه»، از روش‌هایی است که مطالعات شرق‌شناسی در حوزه دین‌شناسی شرق مورد توجه قرار داده است.

وی ضمن تبیین برخی از شاخص‌های ارزیابی روش‌های دین‌پژوهی، جایگاه دین در تأمین سعادت انسان، جامعیت دین و نیز پاسخ‌گویی به مهم‌ترین پرسش‌های زندگی انسان را از شاخص‌های این ارزیابی عنوان کرد و گفت: باید در عین توجه به جامعیت دین، برنامه‌های دین در سعادت‌آفرینی و شیوه پاسخ به پرسش‌های زندگی انسان مانند مبدأ هستی، هدف زیست و فرجام زندگی انسان مورد ارزیابی قرار گیرد.

استاد جامعه المصطفی(ص) ادامه داد: فرایند‌های دستیابی به دین‌پژوهی مطلوب، از دیگر موضوعات مورد توجه این طرح بود است. وقتی دین‌پژوه ادیان شرق به دنبال این است که موضوع سعادت انسان را در یکی از ادیان شرق تحقیق کند، باید بداند که عرصه دین‌شناسی او، عرصه هستی‌شناسی است که سعادت انسان از سویی، به هستی‌شناسی انسان برمی‌گردد و از سوی دیگر، به هستی‌شناسی جهان و هستی‌شناسی آفریننده و خالق جهان؛ بنابراین، روش مطلوب دین‌پژوهی او باید روش فلسفی باشد.

مدیر گروه ادیان شرق پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص)، یکی از مدل‌های مفهومی مطلوب دین‌پژوهی در ادیان شرق را به بحث و بررسی گذاشت و تصریح کرد: انتظار داریم در فرایند‌های مطالعات ادیان، به ویژه ادیان شرقی، هر پژوهشگر گوشه‌ای از کار را بر عهده بگیرد و پژوهش‌های علمی به صورت تخصصی ادامه یابد.

انتهای پیام / ص