ویروس کرونا در فرانسه، کلیسا و روحانیت

اول: گردهمایی کلیسا و نخستین شیوع گروهی

از تاریخ ۱۷ فوریه سال ۲۰۲۰ (برابر ۲۸ بهمن ۱۳۹۸) یک گردهمایی سالیانه، با تجمع حدود دوهزار نفر که سیصد نفر آن کودک بودند، توسط کلیسای پانتکوتیست PENTECOTISTE وابسته به کلیسای پروتستان در شهر مولوز Mulhouse در شمال شرقی فرانسه برگزار شد. در این مناسک و نشست سالیانه، شرکت کنندگان از شهرهای مختلف فرانسه و برخی از کشورهای همجوار، به مدت یک هفته برای عبادت و روزه و مناسک مذهبی گردهم آمدند. این گردهمایی از حدود بیست و پنج سال پیش، همه ساله در همین زمان برقرار می‌شد و به نام «هفته عبادت و روزه» مشهور بود. در پی این اجتماع، اولین علائم بیماری کرونا در فرانسه در شرکت کنندگان این مناسک مذهبی مشاهده شد.

نخستین قربانیان کرونا نیز از اعضای این گروه بودند. در اوایل ماه مارس، این گردهمایی کلیسا به عنوانی یکی از مهمترین و نخستین منشاء های شیوع و گسترش ویروس کرونا، شناسایی شد. شرکت کنندگان این گردهمایی دعوت به تست کرونا شدند. اما دیر شده بود و شرکت کنندگان در این گردهمایی به شهرهای خویش برگشته و پراکنده شده بودند. تست برخی از مراجعه کنندگان مثبت بود. چون، ثبت نام برای شرکت در مراسم الزامی نبود، شناسایی همه شرکت کنندگان در این مراسم امکان پذیر نشد.

ده‌ها نفر از شرکت کنندگان از جمله پاستور این کلیسا و بیست نفر از اعضای خانواده‌اش به این ویروس آلوده شدند. امروز آن شهر، آلوده‌ترین منطقه فرانسه است و بیمارستان‌های آن، امکان پذیرش بیمار جدید کرونایی ندارند. این گردهمایی منشأ انحصاری گسترش این ویروس نبود ولی یکی از نخستین و مهمترین منابع گسترش این ویروس بود.

از دهم ژانویه امسال، نخستین دستورالعمل‌های بهداشتی مربوط به ویروس کورونا به نهادهای مربوطه ابلاغ شد. اولین مورد مبتلا به این ویروس، در ۲۴ ژانویه توسط وزیر بهداشت اعلام شد. نخستین مورد فوتی مبتلا به کورونا در فرانسه به تاریخ ۱۴ فوریه از دنیا رفت. در ابتدا سفر کنندگان به چین یا مرتبطین با آنان مورد توجه قرار گرفتند و نگرانی‌ها بیشتر در محور این افراد بود. افکار عمومی، نگران به ابتلای این ویروس نبود. اما از اوایل ماه مارس، نگرانی‌ها گسترده شد. دولت دستوراتی ابتدایی بهداشتی جهت پیشگیری از شیوع این ویروس صادر کرد از قبیل شستشوی دست با آب و صابون هر دوساعت، پرهیز از دست دادن، پرهیز از بوسیدن دیگران.

در آغاز، اجتماعات بیش از پنج هزار نفر، و سپس بیش از هزار نفر، و سپس بیش از پانصد نفر و سرانجام بیش از صد نفر ممنوع شد. برای اولین بار بازی مهم فوتبال پاریس سن ژرمن که برای هواداران فوتبال، بازی و تیم بسیار مهمی تلقی می‌شود، بدون تماشاچی برگزار شد.

پنجشنبه ۱۲ مارس ۲۰۲۰ (۲۲ اسفند ۱۳۸۹) دولت اعلام کرد از دوشنبه ۱۶ مارس مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل است.

شنبه ۱۴ مارس اعلام شد از ساعت صفر نیمه شب تا اطلاع ثانوی، همه رستوران‌ها و کافه‌ها تعطیل است. باید در نظر داشت که فرانسویان کافه نشین هستند، کافه در فرانسه مثل قهوه خانه‌های قدیم ایران است. کارمندان و کارگران نیز ظهرها معمولاً در رستوران‌های عمومی یا در غذاخوری‌های محل کار و بیرون از خانه غذا می‌خورند و بسیاری از میهمانی‌ها و دورهم جمع شدن‌ها نیز در رستوران و کافه است.

یکشنبه ۱۵ مارس، دور اول انتخابات شورای شهر و شهرداری‌ها با رعایت برخی تدابیر بهداشتی و توصیه‌های ایمنی برگزار شد. رأی دهندگان بایستی در صف رأی گیری و به هنگام رأی گیری، حد فاصل یک متری نسبت به یکدیگر را رعایت می‌کردند.

در همان روز، با توجه به هوای مساعد و آفتابی و در آستانه بهار، مردم از فرصت تعطیلی استفاده کرده و با عدم رعایت دستورات و مقررات و توصیه‌های پیشگیرایانه بهداشتی، از فرصت قرنطینه جهت پیک نیک استفاده کردند. پارک‌ها پُر بود از خانواده‌هایی که با دوستان و یا با بچه‌ها پیک نیک می‌کردند.

دوم: اعلام وضعیت «انزوای کامل»

در پی عدم رعایت توصیه‌های بهداشتی توسط شهروندان، دوشنبه شب ۱۶ مارس برابر ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ اعلام وضعیت انزوای کامل شد و شهروندان در وضعیت «انزوا» و قرنطینه دو هفتگی قرار گرفتند. رییس جمهور، فرانسوا ماکرون در نطقی تلویزیونی وضعیت کشور را خطیر اعلام کرد. وی در این نطق بارها از واژه «وضعیت جنگی» استفاده و اعلام کرد از ساعت ۱۲ ظهر روز بعد (۱۷ مارس) رفت و آمد شهروندان محدود و ممنوع و فقط در شرایط اضطراری امکان پذیر خواهد بود. اکثر ادارات تعطیل یا نیمه تعطیل شدند. کارمندان ادارات و بخش خصوصی موظف به «دورکاری» شدند. فروشگاه‌ها تعطیل شدند فقط فروشگاه‌های موادغذایی و داروخانه‌ها می‌توانستند با رعایت مقررات ایمنی بهداشتی به فعالیت خویش ادامه دهند.

انتخابات دور دوم شورای شهر و شهرداری‌ها که بنا بود یکشنبه بعد برگزار شود معلق شد و به تأخیر افتاد.

دادگاه‌های دادگستری نیز تعطیل شد فقط امور فوری که مربوط به بازداشت و یا ادامه بازداشت متهمان و یا مجرمان بود مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

دولت، در اینترنت، فرمی در اختیار شهروندان گذاشت تا اگر کسی بخواهد از خانه خارج شود باید آن فرم را پر کند و همراهش باشد. در آن فرم پنج مورد مشخص شده است که هر فرد در صورت خروج از منزل باید، مورد مربوطه را علامت بزند تا در صورت کنترل توسط ماموران و پلیس مشخص باشد که به چه دلیلی از منزل خارج شده است. موارد پنج گانه مجاز جهت خروج از منزل به شرح ذیل است:

۱- جهت رفتن به محل کار، مخصوص مشاغلی که دورکاری ممکن نیست؛

۲- جهت خرید مایحتاج اولیه و ضروری (تا پانصد متری منزل)؛

۳- جهت امور پزشکی؛

۴- جهت امور ضروری خانوادگی، از قبیل تحویل گرفتن اطفال در زوج جداشده؛

۵- جهت هواخوری و ورزش کوتاه مدت، یا هواخوری همراه با حیوان خانگی، در حول و حوش منزل، بدون توقف و گفتگوی با دیگران.

اگر کسی در خیابان تردد کند و این برگه همراهش نباشد یا بدون یکی از دلایل پنج گانه فوق از منزل خارج شود در مرحله اول ۳۸ یورو جریمه می‌شد. شب اول بیش از پانصد نفر به همین دلیل جریمه شدند.

از چهارشنبه ۱۸ مارس جریمه فوق به مبلغ ۱۳۵ یورو افزایش پیدا کرده است و در صورت تکرار یا شرایط مشدده، این جریمه ۳۷۵ یورو خواهد بود.

چهارشنبه ۱۸ مارس برابر ۲۸ اسفند، ۴۰۹۵ نفر در همین رابطه جریمه شدند. در برخی از شرایط این جریمه تشدید خواهد شد، از جمله، در منطقه لواز فرانسه، حدود ده نفری گردهم آمده و در حال کباب خوری و منقل و پیک نیک بودند. پلیس شهرداری، ژاندارمری را به استمداد طلبید، وسائل منقل آنان مصادره شده و ۱۶۰۰ یورو جریمه شدند.

سوم: حمایت‌های دولتی

رئیس جمهور فرانسه اعلام کرده است دولت نمی‌گذارد کسی به دلیل شرایط قرنطینه، ورشکسته شود. ممکن است برخی از شرکت‌های بزرگ «ملی» اعلام شوند تا از ورشکستگی نجات پیدا کنند. دولت جهت نجات از ورشکستگی کارخانجات و صنایع در مجموع سیصد میلیارد یورو وام بانکی را ضمانت خواهد کرد.

قرار شده است به شرکت‌ها و به کارفرمایان کمک مالی شود. کارمندان و کارگران حقوق خویش را می‌گیرند. اخراج کارمند و کارگر به دلیل ویروس ممنوع است. در مورد مشاغل آزاد نیز دولت بناست کمکی برای آنان تصویب کند تا از حداقل معیشت برخوردار شوند.

مالیات‌ها و عوارض دولتی در این ماه و ماه آینده گرفته نمی‌شود و به تأخیر می افتد. حتا افرادی که تا کنون این مبالغ به شکل اتوماتیک از حسابشان برداشت می‌شده است، این برداشت‌ها موقتاً معلق می‌شود. این تصمیم ۳۲ میلیارد یورو برای دولت هزینه دارد.

یکصد و شصت هزار رستوران تعطیل شده است. یکصد و چهل هزار بخش تجاری غیر مواد خوراکی تعطیل شده است. یکصد هزار شرکت توریستی تعطیل شده‌اند و همه این‌ها در چتر حمایتی دولت قرار خواهند گرفت.

در بیمارستان‌های فرانسه، در مجموع، حدود پنج هزار دستگاه کمک تنفسی موجود است ولی بیماران کنونی نیازمند به این دستگاهها، اکنون سه برابر تعداد فوق هستند. برخی از بیمارستان‌ها، دیگر تخت خالی برای مبتلایان به ویروس کرونا ندارند. لذا رییس جمهور ارتش را بسیج کرده است. ارتش سریعاً بیمارستان صحرایی درست کرده است. بیماران از مناطقی که با تراکم بیمار مواجه است، از جمله از منطقه فوق الذکر مولوز، با هواپیما یا هلی کوپتر نظامی به بیمارستان صحرایی ارتش منتقل می‌شوند.

چهارم: همدلی‌های مردمی

هر چند در روزهای نخست، مردم برای خرید برخی امور مثل دستمال کاغذی توالت، قند و شکر و ماکارونی و کنسرو به مغازه‌ها، هجوم بردند ولی پس از دو سه روز، شرایط تقریباً عادی شد.

مردم در این شرایط تلاش می‌کنند حتی المقدور با یکدیگر مهربان‌تر باشند. در برخی از تابلوهای اعلانات آپارتمان‌ها، برخی از جوان‌ها شماره تلفنشان را گذاشته‌اند تا اگر افرادی به ویژه بیمار و سالمند نیاز به خرید دارند اعلام کنند تا آنان خریدشان را انجام دهند.

با توجه به کمیاب شدن ژل الکلی بهداشتی و ماسک، شرکت‌هایی که می‌توانند خط تولید خویش را به امور فوق تبدیل کنند، داوطلب تولید انبوه نیازهای فوق شده‌اند. با توجه به اینکه فرمول تولید ژل بهداشتی و ماسک عمومی، امری پیچیده نیست، شرکت‌های کوچک به تولید پرداخته‌اند. متولیان رسمی بهداشت کشور، فرمول تهیه ژل و مواد بهداشتی را در اختیار همگان قراردادند. داروخانه‌ها نیز به تولید و ترکیب ژل می‌پردازند. شرکت لویی وویتون که مارک مشهور و برند لباس و کیف و عطر شیک است، به صورت رایگان ژل بهداشتی تولید می‌کند و در اختیار بخش پزشکی و بهداشتی کشور قرار می‌دهد.

شب‌ها ساعت هشت به مدت حدود یکی دو دقیقه مردم در بالکن ساختمان به افتخار پزشکان و پرستاران و کادر بهداشتی درمانی، کف می‌زنند و سپاس می گویند.

پنجم: پیش بینی حاد شدن وضعیت

از تاریخ ۲۴ ژانویه ۲۰۲۰ (۴ بهمن) تا پایان اسفند ۱۳۹۸، در فرانسه ۱۰۹۹۵ نفر تست کرونای مثبت داشته‌اند و ۳۷۲ نفر به دلیل آلودگی به این ویروس از دنیا رفته‌اند. این آمار رو به افزایش است. بنابر این، حدس زده می‌شود این وضعیت قرنطینه و انزوای کامل که اکنون برای مدت پانزده روزه اعلام شده است، مجدداً تمدید خواهد شد و تا ماه می، یعنی حدود دو ماه دیگر ادامه خواهد داشت.

احتمالاً در روزهای آینده دولت «وضعیت اضطراری بهداشتی» اعلام خواهد کرد. در چنین وضعیتی آزادی‌های فردی و اجتماعی کاهش پیدا کرده و نیروهای اداری، بدون توسل به قوه قضائیه، از اختیارات قهری و اجرایی گسترده‌ای برخوردار خواهند بود. دولت می‌تواند با صدور بخشنامه‌های آزادی رفت و آمد، آزادی اجتماعات را برای مدتی محدود ملغی سازد و قوانینی اضطراری و موقتی تصویب نماید. شبیه همین وضعیت اما به دلیل مسائل امنیتی و با عنوان «وضعیت اضطراری امنیتی» چند سال پیش پس از حملات تهاجمی و تروریستی داعش، برقرار شده بود.

ششم: مذهب و روحانیت

هرچند یکی از منشأهای مهم گسترش ویروس در فرانسه، از یک گردهمایی یک هفته‌ای در کلیسایی در شهر مولوز بود، واکنش ویژه‌ای بین مردم نسبت به این گروه مشاهده نشد بلکه نگاه مردم و دولت به این اجتماع، مثل نگاه به هر اجتماع کنسرت موزیک یا ورزشی بود. امروز پاستور آن کلیسا رسماً معذرت خواهی کرد که ویروس کرونا و خطر شیوع آن را سبک گرفته بود و بیان داشت آن زمان، نمی‌دانسته است که این ویروس تهاجمی می‌تواند در اجتماع آنان، موجب شیوع شود و گمان می‌کرده است رعایت حداقل اصول بهداشتی عمومی کافی است.

اما به نظر می‌رسد در ایران قضیه کاملاً متفاوت است. روحانیت در ایران از مصادر امور است و چه بخواهد و چه نخواهد از دید عمومی مردم، روحانیت بخشی از هیئت حاکمه محسوب می‌شود، برخلاف فرانسه که کلیسا و روحانیت، نهادی حاشیه‌ای محسوب می‌شود. بنابراین روحانیت ایران با بحران‌هایی متفاوت مواجه خواهد شد.

هفتم: بحران‌های سه گانه روحانیت

به نظر می‌رسد روحانیت با توجه به جایگاهش در ایران و روابطش با مجموع هیئت حاکمه، در این رابطه با بحران‌هایی سه گانه مواجه خواهد شد: «بحران شرعیات»، «بحران اجتماعیات» و «بحران الهیات».

۱- بحران شرعیات

شیوع ویروس کوید-۱۹، در زمینه مواجهه دینداران با مسائل فقهی و شرعی، از قبیل غسل و تیمم اموات، نماز جمعه و جماعات، زیارت و مناسک، شرایط جدیدی را پدیدآورد. در مواجهه با این شرایط جدید، روحانیت در مجموع برخورد مناسبی کرده است. فتوا داده شد که تیمم کفایت می‌کند، نمازجمعه و جماعات تعطیل شد، حرم‌ها هر چند با تأخیر بسته شد. در این مورد، خوشبختانه کارنامه روحانیت قابل دفاع است.

البته در فضای مجازی، استثنائات برخی مواجهه‌های ناخردمندانه برخی از روحانیان یا مذهبی‌ها پررنگ جلوه داده می‌شود و همان‌ها بیشتر دیده می‌شوند ولی واقعیت این است که صرف‌نظر از برخی استثنائات، در مجموع روحانیان از طیف‌های مختلف (وابستگان به حکومت و دارای مناصب رسمی- حکومتی و غیر وابستگان)، برخورد منطقی و خردمندانه با این بحران داشته‌اند و جامعه متدینان را توصیه به رعایت مسائل بهداشتی و دستورات مربوطه نموده‌اند.

۲- بحران اجتماعیات

در این بحران همگانی، ما با چالش‌های اجتماعی مواجه هستیم و همچنان مواجه خواهیم شد. روحانیت نیز به دلیل جایگاه کنونی خویش، در صف مقدم این چالش‌های اجتماعی قرار دارد. همدلی‌های طلاب و همراهی آنان در کمک رسانی به مبتلایان و یا در پیشگیری از گسترش ویروس، نیز قابل توجه است اما به دلیل جو و شرایط سیاسی کشور، این همدلی‌های روحانیت کمتر دیده می‌شود. کارنامه همدلی اجتماعی روحانیت در این زمینه نیز قابل توجه است. هتک حرمت‌های به روحانیت و متلک‌ها به شهر قم و…. ناشی از انتقاد به مواجهه روحانیت با ویروس کرونا نیست، بلکه در حقیقت می‌توان گفت «فی الصیف ضیعت اللبن»!

در این که منشأ ویروس شهر قم است یا خیر، نگارنده تخصصی ندارد اما با پرسش از برخی از متخصصان، آنان بر این باور هستند شهر قم منشأ گسترش نبوده است بلکه همان زمان برخی از شهرهای دیگر آلوده‌تر بودند ولی در ابتدا آگاهی‌های کادر پزشکی و پروتکل‌های مربوطه متفاوت بوده است. به تعبیری دیگر، شهر قم و داستان دکترمولایی و برادر مرحومش، افشاگر وجود ویروس بود. قم منشأ افشاگری بود نه منشأ شیوع ویروس و از آن پس، پروتکل‌های مربوطه تغییر پیدا کرده است. البته اگر روزی گردوغبارها کنار رفت و بیمار صفر شناسایی شد، کارشناسان در این زمینه دقیق‌تر داوری خواهند کرد.

در هر صورت، برداشت عمومی این است که شهر قم منشأ گسترش این ویروس بوده است. این برداشت عمومی نیز مزید بر علت شده است و شهر قم و روحانیان ساکن قم نیز از ترکش‌های اجتماعی این بحران بی نصیب نخواهند بود. اما این بحران نیز گذرا خواهد بود و در نهایت آنچه از این بحران به عنوان سهم روحانیت باقی می‌ماند بسان زیرمجموعه‌ای از «بحران چالش‌های اجتماعی روحانیت» به معنای عام قرار خواهد گرفت و در دراز مدت، اختصاصی به بحران کرونا نخواهد داشت.

۳- بحران الهیات

این بحران، هنوز در آغاز راه است و به شکلی تهاجمی به پیش خواهد آمد. حتا در دوران پساکرونا، نیز این بحران نه تنها متوقف بلکه تازه فرصتی برای گسترش خواهد پیدا کرد. دوران «پساکرونا»، آغاز دوران برآمدگی چالش‌های الهیاتی خواهد بود. لرزش این زلزله ادامه خواهد داشت و بدون تردید روحانیت از هم اکنون باید خودش را برای این بحران فراگیر آمده کند. این بحران تازه در آغاز راه است…!

در قرن هجدهم در اول نوامبر ۱۷۷۵ در روز عید مقدس قدیسان، در ساعت نه و چهل دقیقه بامداد، در زمانی که متدینین در کلیسا مشغول بزرگداشت روز قدیسین بودند، زلزله‌ای مهیب شهر لیسبون پایتخت پرتغال را زیر و رو کرد. در این زلزله، بین ۶۰ تا ۱۰۰ هزار نفر یعنی معادل یک سوم ساکنان این شهر کشته شدند، آن هم در چه روز مقدسی! و در چه ساعتی! بلا پشت بلا نازل شد. پس از این زلزله خوفناک، سونامی طوفان و سیل شهر را کاملاً تخریب کرد و سپس آتش سوزی‌های پی در پی، خرابه‌های این شهر را نیز نابود کرد.

در آن هنگامه، بحران عظیمی در الهیات مسیحیت پدید آمد. متفکران مسیحیت و فیلسوفان خداباور و ناخداباور را به بحث و جدلی عمیق فراخواند. مکاتبات و مبادلات تندی که بین ولتر و روسو رد و بدل شد نمایانگر بخشی از این بحران بود. باب مباحث «الهیات شرّ» گشوده شد و همچنین مبحث «الهیات امید» و…. و این پرسش بسان موریانه‌های پایه‌ها و قواعد فکری کلیسا و هواداران آن را به چالش طلبید، که آن زمان که بلا نازل شد خدا کجا بود؟ چالش در مواجهه خدا بود و رنج انسان؟

هشتم- بخش‌هایی از ترجمه منظومه بلند ولتر در باره «فاجعه لیسبون»

ولتر Voltaire (1964-1778) فیلسوف مشهور عصر روشنگری فرانسه که خداباور بود، پس از آن فاجعه، لرزشی عمیق در باورهای دینی خویش احساس کرد و در سال بعد از فاجعه، احساس شاعرانه خویش را در منظومه‌ای بلند در باره فاجعه زلزله لیسبون سرود. پرسش اساسی وی این بود که خداوند مهربان و آفریدگار جهان چگونه ممکن است همو آفریدگار «شرّ» باشد شرّی که این همه تباهی و نابودی به بار می‌آورد؟

«… فیلسوفانِ فریب خورده خواهد گفت: «خیر در این است»،

بشتابید و ببینید این ویرانه‌های وحشت انگیز را

این تکه پاره‌های شکسته و این خاکسترهای مصیبت زده را

این زنها و این کودکان بر هم انباشته شده را

این اعضا و جوارح پراکنده و قطعه قطعه شده بر روی سنگ‌های مرمرین را

صد هزار نگون بخت بلعیده شده در زمین

با جسدهای خون آلود و متلاشی و با قلبهائی که هنوز می‌تپد

مدفون شده در زیر سقف خانه هاشان، بی هیچ کمک و امدادی

بسر می‌برند روزهای تیره خویش را

بشنوید فریاد محتضران را

لابد خواهید گفت که:

«این نتیجه قوانین ابدی است که خداوند نیکوکار لازم دانسته است»

لابد با مشاهده این توده‌های قربانی، خواهید گفت که:

«انتقام خداست! و نتیجه جنایات آنان!»

چه جنایتی؟

چه گناهی کرده‌اند این کودکان خونین و پرپر شده بر سینه مادرانشان؟

آیا لیسبون که دیگر بر صفحه زمین نیست، بیشتر گناه و جنایت کرده

یا لندن و پاریس که غوطه ور است در لذات و شهوات؟

لیسبون به فنا رفت،

در حالی که در پاریس است که مردمان در حال رقاصی‌اند

ای تماشاگران آرام و ای جسوران بی پروا

برادران محتضر شما فرو می‌روند در اعماق گرداب فنا

و شما خونسردانه، تحقیق می‌کنید در علل طوفان؟

اما وقتی شما نیز ضربات تازیانه را حس کنید،

انسان‌تر خواهید شد و خواهید گریست بسان ما

باورم کنید زمانی که زمین بلایایش را خواهد گشود

باورم کنید که شکایت و اعتراضم، صادقانه است و فریادم محقانه…..

شما با صدایی تضرع آمیز فریاد می‌زنید «همه چیز، خیر است»

(الخیر فی ما وقع)

در حالی که جهان تکذیب می‌کند گفتار شمارا،

و قلبتان نیز صد بار این را تکذیب کرده است.

پدیده‌ها، حیوانات، بشر، همه در جنگند

باید اعتراف کرد به وجود شرّ در زمین

هرچند منشاء پنهانی آن پوشیده است بر ما،

آیا شرور نیز زاییده همان آفریننده خوبی‌هاست؟……»

هنگامی که ژان ژاک روسو Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) فیلسوف خداباور آن دوران، این منظومه را دریافت می‌کند، در پاسخ می‌نویسد:

«شما با افتخار ولی سرخورده از عظمت بیهوده، در وفور نعمت زندگی می‌کنید، ولی با این حال، خویشتن را مغموم و بی چاره احساس می‌کنید. و من، مردی در تاریکی و فقر و ناداری، غرق در گرفتاری، و غوطه ور در شرّ بی درمان، نشسته در انزوای و بازنشستگی، با لذت مراقبه می‌کنم و در یابم که همه چیز خوب است. این تضادهای ظاهری از کجا ناشی می‌شود؟ شما خودتان توضیح دادید که شما از زندگی لذت می‌برید، و من امیدوارم، و امید همه چیز را نرم و سهل و آسان می‌کند».