مفاز/ مسیح (Messiah) ساخته نتفلیکس، سریالی ۱۰ قسمتی است که حواشی بسیاری را در جهان رقم زده و این سؤال را در ذهن متبادر میکند که منجی آخرالزمانی از جنس مسیح واقعی است یا مسیح دجال؟
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، «مسیح» (Messiah) عنوان جدیدترین سریال نتفلیکس است که در اول ژانویه ۲۰۲۰ در قالب ۱۰ قسمت پخش شد. مایکل پترونی، فیلمساز استرالیایی، کارگردانی این مجموعه را برعهده دارد. این اثر، که با حواشی بسیاری روبهرو شده، اعتراض برخی کشورهای مسلمان و حتی مسیحی را در پی داشته است. داستان سریال از سوریه آغاز میشود، جایی که داعش در آستانه اشغال دمشق است، اما در همان هنگام جوانی مردم را در شهر دمشق گرد خود میآورد و وعده دفع داعش را میدهد. نقش این جوان را، که در سریال با نام مسیح شناخته میشود، «مهدی دهبی»، بازیگر مسلمان بلژیکی که اصالتی تونسی دارد، ایفا کرده است.
در ادامه با دعای مسیح، طوفانی از شن بر پا میشود که داعش را به عقب میراند. در بخش بعدی این جوان عده بسیاری از مردم را که پیرو او شدهاند به مرزهای رژیم اسرائیل میبرد، ولی نیروهای اسرائیلی اجازه ورود به آنها نمیدهند، و مسیح را دستگیر میکنند. مأمور بازپرسی مسیح، آویرام (با نقشآفرینی تامر سیسلی) است، اما مسیح از زندگی شخصی این مأمور چیزهایی به او میگوید و همین امر باعث پریشانی آویرام میشود و او در نهایت اطلاعات بازجویی را از بین میبرد، اما این پایان داستان نیست، بلکه آغاز راه است، چون به ناگاه مسیح از زندان غیب میشود و در ادامه او را در مسجد الاقصی میبینیم که مردم را به وحدت فرامیخواند. در این سکانس نوجوانی توسط نیروهای اسرائیلی مجروح میشود، اما مسیح او را با معجزهای زنده میکند.
در بخش بعدی سریال، مسیح در تگزاس ظاهر شده و کشیشی مسیحی را با خود همراه میکند. این همراهی با استقبال گسترده مردم روبرو میشود تا جایی که مسیح مقابل چشم هزاران نفر روی آب راه میرود. در این شرایط ایوا گلر (میشل موناگان) از طرف سیآیای مأمور میشود که درباره این فرد تحقیق کند و شیادی او را اثبات کند، اما مسیح میتواند رئیسجمهور آمریکا را هم تحت تأثیر قرار دهد. در قسمت پایانی آویرام به دستور مافوقش مسیح را میرباید تا با همکاری مشاور رئیس جمهور آمریکا او را به اسرائیل ببرد، اما هواپیما در آسمان منفجر میشود. در پلان پایانی، مسیح را میبینیم که از سقوط هواپیما بدون آسیب خارج شده است و آویرام و یکی از همکارانش را زنده میکند.
داستان فیلم مسیح بیشتر به یک تریلر سیاسی شبیه است و نمیتوان آن را در ژانر دینی جای داد، زیرا کارکرد ضد دینیاش بیشتر از بار مذهبی آن است، هرچند در ظاهر المانهای دینی بسیاری در آن وجود دارد. رویکرد ضد دینی هالیوود نه تنها اسلام بلکه مسیحیت و یهودیت را نیز به چالش کشیده است. نتفلیکس سازنده این سریال در پاسخ به اعتراضاتی که به این اثر شده گفته «مسیح یک داستان تخیلی است که سناریوی آن روی یک شخصیت یا مذهب(خاص) تمرکز ندارد. تمام تولیدات نتفلیکس حامل میزان تأیید تماشاگران و اطلاعاتی است که به بینندگان امکان میدهد بر مبنای مناسب بودن آن برای خود و خانوادهشان تصمیم بگیرند.» همچنین پترونی، کارگردان این اثر، اعلام کرد: «میخواستم مردم با دیدن این سریال از خود بپرسند اگر بشود چه میشود؟! با این سؤال مردم را در مقابل اعتقادات خودشان قرار میدهم.»
در مسیح چند بار نام دجال ذکر میشود که بیانگر «مسیح دجال» است که در اسلام و مسیحیت به آن اشاره شده است. در تفاسیر اسلامی از روز قیامت، المسیح الدجال شخصیتی شیطانی و ضد مسیح است که از آن به عنوان مسیح دروغین، دروغگو و فریبکار یاد میشود. نکته دیگر آیاتی است که از قرآن کریم بارها در سریال قرائت میشود، اما آیات به گونهای انتخاب شدهاند تا اشارات ضد اسلامی سریال پررنگتر شود. این هجمه به مسیحیت نیز تعمیم پیدا میکند، زیرا در آثاری نظیر «آخرین وسوسههای مسیح» ساخته مارتین اسکورسیزی میبینیم که سکولاریسم و لیبرالیسم به صورت جدی تخریب مذهب را هدف قرار دادهاند، حتی این هجمه در بسیاری از موزیکهای غربی نیز وجود دارد.
در کنار رویکرد ضد دینی سریال رویکرد ضد ایرانی این اثر هم بسیار پر رنگ است. چون در اواسط سریال معلوم میشود که مسیح یک ایرانی است که برادرش در مصاحبهای با نیروهای آمریکایی به شیادیاش اعتراف میکند. هرچند خود مسیح، این موضوع را در انجام رسالتش مهم نمیداند. هالیوود در بسیاری از آثارش در تلاش است که در مورد خطر ایرانیها به جهانیان هشیار دهد و این هجمه در بسیاری از آثار وجود دارد.
ایرانستیزی این سریال در حالی است که کارگردان سعی نکرده اطلاعات خود را درباره این سرزمینی که به آن خصم میورزد به حداقلها نزدیک کند، زیرا در بخشی از سریال شاهدیم مأمور سیآیای در حال مطالعه برگهای است که سربرگ وزارت امور خارجه ایران را دارد، اما زبان عربی است. این امر بیانگر آن است که آنها هنوز تفاوت زبان فارسی و عربی را نمیدانند و برای رسیدن به مقصود از هیچ امری فروگذار نمیکنند.
نکته بعدی به سخنان کارگردان مربوط میشود. پترونی گفته، قرار نیست این اثر به بحث منجی بپردازد، بلکه قصد دارد از زوایای گوناگون به موضوع نگاه کند، اما وقتی تمام پازلهای این مجموعه را کنار هم قرار میدهیم میتوان به سرمنشأ صهیونیستی این اثر رسید؛ زیرا این مجموعه در تلاش است بیان کند منجی در اسلام و مسیحیت همان «دجال» است و در ادامه این سؤال مطرح میشود آیا دجال در اسلام و مسیحیت توضیح داده شده است؟ در کتاب انجیل از دجال به عنوان مسیح دروغین یاد میشود. این واژه ۴۰۰ سال پیش از اسلام از سریانی به عربی منتقل شد و معادل یونانی آن آنتیکرایست و معادل فارسی آن ضدمسیح است.
«مسترهاکس» در قاموس کتاب مقدس در سراسر اناجیل اربعه و ملحقات آن برای واژه دجال جایی جز رساله یوحنا پیدا نمیکند و مقصود از دجال را کسی میداند که با مسیح(ع) مقاومت و ضدیت میورزد و مدعی جایگاه اوست. در رساله اول یوحنای رسول آمده است: «ای بچهها، این ساعت آخر (آخرالزمان) است و چنان که شنیدهاید که دجال میآید، الحال هم دجالان بسیار ظاهر شدهاند و از این میدانیم که ساعت آخر است». یا در نامه اول یوحنا آمده: «دروغگو کیست جز آنکه مسیح بودن عیسی را انکار کند آن دجال است که پدر و پسر را انکار میکند». بر این اساس یکی از نشانههای ساعت آخر یا به تعبیر اسلامی آن آخر الزمان، ظهور دجال است. همچنین بر اساس متون اسلامی، تمام پیامبران خبر از فتنه دجال در آخرالزمان را دادهاند و خروج او را از حتمیات ظهور برشمردهاند که امری بازگشتناپذیر است و حتماً رخ خواهد داد. او شخصی است که پس از خروج خود، ادعای ربوبیت میکند و با توانهای خاص خود مردم را دعوت به پیروی از خویش میکند. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «ای مردم خدا هیچ پیامبری مبعوث نکرد جزء آنکه قومش را از خطر دجال بیم داد. و همانا خدا او را تا امروز به تأخیر انداخت؛ پس هرگاه امر او بر شما مشتبه شود، همانا پروردگار شما کور نیست.» (یوم الخلاص، ص ۷۱۶) پیامبر در قالب این روایت یکی از علائم دجال را کوری چشم معرفی میکند که ادعای ربوبیت دارد.
علاوه بر مباحث معنایی این سریال که سخن در باب آن فراوان است، باز هم شاهد یک اتفاق رایج در سریال مسیح همانند همه تولیدات هالیوود هستیم. در این مجموعه هم مأمور سیآیای و رئیسجمهور آمریکا افرادی بشردوست و پاکاند که درصدد خدمت به بشریتاند، هرچند کاراکترهایی همچون مشاور رئیسجمهور و رئیس سیآیای هم وجود دارند که سفید نسیتند، اما شخصیتهای اصلی همیشه خادم بشریتاند! جالب حتی آنها به مسائلی چون حضور آمریکا در جای جای دنیا هم در مسیح پاسخ داده و آن را در خدمت صلح میدانند. نکته مهم اینجاست که تولیداتی نظیر مسیح باز هم ساخته خواهند شد زیرا رویکرد غرب بر تخریب ادیان به ویژه اسلام استوار است، اما ما به عنوان مسلمان تا چه حد توانستهایم مبلغ امام موعود خودمان در فیلمهای سینمایی باشیم؟