از دیدگاه اسلام تنها دلیل برتری انسانها از یکدیگر تقوا و عمل صالح است و رنگ و نژاد و نسب جایگاهی ندارد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، طبق دیدگاه اسلام و قرآن کریم و سنت نبوی، انسانها در اصل خلقت برابرند و خداوند انسانها را از زن و مرد آفرید و آنها را به صورت ملتها و قبایل مختلف درآورد تا با یکدیگر آشنا شوند و در مورد برتری نژادی و افتخار به نسب هشدار داد.
پیامبر اسلام (ص) در حجهالوداع خطاب به مسلمانان فرمود: «ای مردم، خدای شما یکی است و عجم و عرب، سیاه و سفید بر یکدیگر برتری ندارند و انسانها از نسل آدمند و آدم از خاک خلق شده است.»
خداوند انسانها را از نژادها، نسبها و زبانهای مختلف آفرید و آنها هیچ اختیاری در این باره نداشتهاند و خداوند متعال با عدالت خود به هیچ کسی برتری نداده است، بلکه براساس آیه ۱۳ سوره حجرات که میفرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ گرامیترین شما نزد خداوند باتقواترین شماست و خداوند دانا و آگاه است»، برتری انسانها با اختیارشان و آنچه انجام میدهند حاصل میشود.
«محمد الصغیر»، پژوهشگر و مبلغ مصری، در گفتوگو با پایگاه خبری عربی ۲۱ در این باره اظهار کرد: یکی از اصول دعوت به اسلام از همان ابتدای طلوع آن، مبارزه با نژادپرستی و جنسیت بوده و در قرآن کریم و سنت نبوی بر این مفاهیم تأکید شده است و فقط برتری انسانها به تقوا و عمل صالح آنهاست.
مقابله اسلام با بردهداری
وی افزود: اسلام قوانینی را به عنوان گامی محکم برای مقابله با بردهداری، که پیش از بعثت پیامبر اسلام(ص) رواج داشت، وضع کرد و پیروان خود را به رفتار برادرانه با خدمتکار فراخواند.
چنانچه پیامبر اسلام(ص) فرمود: «إخوانکم خولکم – أی خدمکم إخوانکم – جعلهم الله تحت أیدیکم، فمن کان أخوه تحت یده، فلیُطعمه مما یأکل، ولیُلبسه مما یلبس، ولا تلکفوهم ما یغلبهم، فإن کلفتموهم فأعینوهم؛ خدمتکاران شما برادرانتان هستند که خداوند آنها را زیر دست شما قرار داده هر کسى برادر وى زیر دستش باشد باید از غذاى خود به او بخوراند و از لباس خویش بر او بپوشاند و کارى که بیش از طاقت وى باشد به او نسپارد و اگر کار سختى به او سپرد، یاریش کند.»
این پژوهشگر مصری تصریح کرد: اسلام انواع تبعیض را از صفات جاهلیت دانسته و تقوا را معیار برتری مردم میداند و انسانهای متقی، نرمخو، متواضع و بخشنده، بدی را با نیکی پاسخ میدهند. پس از آن خداوند آنها را کرامت بخشیده و انسان متقی برتری مییابد.
وی با بیان اینکه ظهور تبعیض و نژادپرستی در جامعه به دلیل بقای خلق و خوی جاهلیت است که کاملاً از بین نرفته و صاحب خود را به مهلکه کبر و غرور میکشاند، تأکید کرد: رسول خدا(ص) فرمود: «کسی که در قلب او ذرهای تکبر باشد وارد بهشت نمیشود.» و درباره کبر فرمود: «کبر نپذیرفتن حق و حقیر شمردن مردم است.»
خطرات تبعیض دینی در جامعه
همچنین «حفیظ هروس»، پژوهشگر اندیشه اسلامی از مراکش، با انتقاد از تبعیض دینی، تصریح کرد: تبعیض دینی کمخطرتر از تبعیض نژادی نیست، زیرا هر دو اینها از برتریجویی نشئت میگیرد.
وی در مطلبی که در حساب کاربری خود در فیسبوک منتشر کرده، آورده است: تبعیض دینی میتواند همان زشتیهایی را به بار آورد که در اثر تبعیض نژادی ایجاد میشود و جنگهای دینی و قساوت گروههای دینی بزرگترین شاهد این امر است. همچنین، این نوع تبعیض امروز در رژیم صهیونیستی دیده میشود و با نسبت دادن اسرائیل به یهودیت با دیگر شهروندان به عنوان شهروند درجه دو رفتار میشود.
محمد ابوعبده، پژوهشگر اردنی و کارشناس علم حدیث، نیز در این باره گفت: تمدن معاصر از بردهداری پنهان و آشکار رهایی نیافته و برخی قوانین برای به بردگی گرفتن انسانها و سرکوب آزادی آنها وضع شده است.
وی با طرح این سؤال که ساکنان اصلی آمریکا، استرالیا و آمریکای لاتین چه شدهاند، تصریح کرد: کاشفان این مناطق ساکنان اصلی را تا دهه شصت قرن گذاشته به عنوان برده میفروختند و با آنها تجارت میکردند. نژادپرستی ننگین در رفتار با سیاهپوستان قلب انسان را به درد میآورد، برای مثال در آمریکا اگر همه ساکنان یک منطقه مسکونی سفیدپوست باشند و یک سیاهپوست در این منطقه ساکن شود، همه سفیدپوستان از این منطقه میروند، چون نمیخواهند یک همسایه سیاهپوست داشته باشند.
وی با هشدار درباره آفات تبعیض و نژادپرستی، که خطرناکترین آنها ایجاد طبقات اجتماعی و زمینهسازی برای وقوع جرم و ایجاد آشوب در کشورهاست، بیان کرد: این مورد امروز در آمریکا اتفاق افتاده است و به گسترش تبعیض نژادی در جامعه آمریکایی بازمیگردد. رسول خدا خطاب به اهل بیت میفرمود که آنچه برای آنها نفع دارد عمل آنهاست نه نسب. کاری که مقبول درگاه الهی باشد اساس رقابت و برتری است و جنس، رنگ و حتی خویشاوندی با رسول خدا جایگاهی ندارد.