تضاد فردگرایی با زیست‌بوم فرهنگی و مذهبی ایرانیان
مدیرگروه مطالعات زنان جامعهالزهراء (س) گفت: غلبه روحیه فردگرایی، که محصول نگاه اومانیستی غربی است، سبب شده که زن و مرد افرادی جدا از عنصر خانواده تعریف شوند و این نگاه در تضاد با زیست‌بوم فرهنگی و مذهبی ایرانیان است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، سمیه حاج‌اسماعیلی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده، در گفت‌وگویی بیان کرد: با ظهور اسلام، زنان از کرامت و ارزش و اهمیت انسانی برخوردار شدند، زیرا قبل از آن حتی در میان فرهنگ مسیحیت نیز شاهد هستیم که زن، قربانی تفکراتی مانند گناه نخستین است که بشریت به خاطر این گناه آلوده و حضرت مسیح، آواره شد چه رسد به فرهنگ جاهلی اعراب که دختران را زنده به گور می‌کردند.
مدیرگروه مطالعات زنان جامعهالزهراء (س) با تأکید بر نگاه فرودست مسیحیت و یهودیت به زنان، افزود: در اسلام توصیه‌های زیادی درباره رفتار کریمانه با دختران و زنان بیان شده و در نوع نگاه به زنان جهش زیادی وجود داشته است.
حاج اسماعیلی با بیان اینکه در جوامع امروزی و با بروز تفکرات فمینیستی، مصادیق غلطی از کرامت زنان مطرح می‌شود، اظهار کرد: مثلاً اسلام مخالف اشتغال زنان نیست، ولی در نگاه فمینیستی تفاوت‌های تکوینی و جنسیتی در حد زیادی در برخی نحله‌ها، نادیده گرفته می‌شود، در حالی که اسلام معتقد است بروز اجتماعی زنان از جمله در مشاغل اجتماعی، باید در تناسب با روحیات و نوع تکوین و آفرینش او باشد.
کنشگری متناسب با ویژگی‌های ساختاری
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده اضافه کرد: اسلام اهداف و غایاتی را برای انسان به صورت کلی و برای جنس زن و مرد قرار داده که برخی مشترک و برخی متفاوت هستند، بنابراین نوع کنش و نقش اجتماعی زن و مرد باید در راستای این اهداف و غایات و ویژگی‌های ساختاری تعریف شود. اگر هماهنگ با این ویژگی‌ها حرکت نکنیم، خلاف کرامت زن و ظلم به آنان محسوب می‌شود و این تفکر دقیقاً اختلاف مبنایی میان اسلام و برخی نواندیشان و فمینیست‌های افراطی در این زمینه است.
حاج اسماعیلی تصریح کرد: نقش مادری و محوریت زن در خانواده از مهمترین مباحث بنیادی در نوع نگاه به مسائل زن و خانواده است که نادیده گرفتن آن لطمات زیادی به برخی جوامع وارد کرده است و در صورت بی‌توجهی در جامعه ما هم آسیب‌های فراوانی ایجاد می‌کند. مثلاً در بحث ورزش قهرمانی یکسری مسائل فقهی مانند اجازه و اذن شوهر و محدودیت‌های جسمی مطرح است و تا جایی که با شئونات خانوادگی و دینی در تناقض نباشد و محوریت زن در خانواده را متزلزل نکند، ایرادی از منظر اسلام وجود ندارد.
غلبه روحیه فردگرایی در خانواده
حاج اسماعیلی بیان کرد: غلبه روحیه فردگرایی که محصول نگاه اومانیستی غربی است، سبب شده تا زن و مرد افرادی جدا از عنصر خانواده تعریف شوند. این نگاه به شدت در تضاد با زیست‌بوم فرهنگی و مذهبی ایرانیان است؛ از این‌رو معیارهای موفقیت در جوامع غربی و غیر آن تعریف متفاوتی دارند. لذا ما باید مؤلفه‌های موفقیت را برای دختران و زنان جامعه متناسب با فرهنگ خودمان تعریف و فلسفه آن را هم بیان کنیم.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده با اشاره به مهمترین چالش‌های فراوری زنان و دختران در ایران که تعریف متناقض با ارزش‌های اسلامی از کرامت آنان ارائه و مصادیق نادرستی از کارکرد زن را ترویج می‌کند، افزود: یکی از مهمترین ابزارها در این زمینه، فضای مجازی است؛ نسل دهه ۷۰ و به خصوص ۸۰ به بعد هویت و شخصیت خود را از این فضا و پدیده‌هایی مانند سلبریتی‌ها می‌گیرند و به نوع شکاف نسلی سبب نوع نگرش متفاوت دختران و عدم درک این نسل از سوی نسل قبلی و بالعکس شده است.
حاج اسماعیلی اظهار کرد: نقش تربیتی خانواده در اثر سیطره شبکه‌های مجازی کمرنگ شده است و حجم گسترده اطلاعاتی که به خصوص در عرصه‌های پورنوگرافی در دسترس نسل جدید است، شکل‌دهی هویت مبتنی بر ارزش‌های دینی را با سختی چندبرابر روبرو کرده است که تصور بنده این است که آگاهی‌بخشی و تشکیل کارگاه‌های مهارتی برای خانواده‌ها و نسل‌های آسیب‌پذیر شاید یکی از بهترین راه‌ها باشد.
نقش خانواده در هویتبخشی به نسل جدید
وی با تأکید بر پررنگ‌تر شدن نقش خانواده‌ها در مقوله هویتبخشی به نسل جدید، گفت: بخشی از مطالبات نسل جدید، تحول‌خواهانه و منطقی است و نباید جامعه و خانواده‌ها ابزار فشاری علیه آن ایجاد کنند، زیرا گاهی کوتاهی‌ها در بروز آسیب‌های اجتماعی از خود ما نشئت می‌گیرد.
مدیرگروه مطالعات زنان جامعهالزهراء (س) با اشاره به ماجرای قتل دختر تالشی، اضافه کرد: قصد قضاوت در مورد رفتار آن دختر را ندارم و نمی‌خواهم بگویم که او کار درستی مرتکب شده، ولی گاهی کوتاهی‌ها از بزرگترهاست که فضای فهم متقابل برای نسل جدید را ایجاد نکرده‌اند. این نگاه که نسل جدید همانند والدینشان بیندیشند و هرچه آنان گفتند یک‌طرفه قبول شود، فارغ از درستی و نادرستی، نمی‌تواند نتایج روانشناسانه و جامعه‌شناسانه خوبی داشته باشد.
حاج اسماعیلی بیان کرد: ارتباط با نسل جدید و درک درست وضعیت و موقعیت آنان نقش مهمی در شکل‌دهی به هویت دینی و بومی دارد در حالی که برخی در سطح جامعه و خانواده‌ها به جای درک ایجابی فرزندان صرفاً به مقولات سلبی رو آورده و از مکانیزم سرکوب استفاده می‌کنند؛ لذا باید بیشتر به مشکلات نسل جدید توجه و برای رفع آن بکوشیم و رفتارهای ایجابی را تقویت کنیم.