در کشاکش شیوع کرونا مداح معروف می گوید: حتی اگر قرار باشد کسی بمیرد، کسانی هستند که بخواهند جانشان را برای این مراسم بدهند. اجازه جان ما که دست خودمان است.
ردنا (ادیان نیوز) – دین و کرونادین تاریخی در روزهای اخیر با دشوار ترین وضعیت خود، در طی سال های گذشته مواجه بوده است. این وضعیت خطیر، صاحبان چنین گفتمانی را به همآوایی با خطرات ناشی از شیوع بیماری و تعطیلی اجتماعات مذهبی و تحمل برخی شماتت ها و سرزنش ها وادار کرده است. اما آستانه شکیبایی بخشی از جامعه دینی در هنگامه بزرگترین اجتماعات مناسکی بسر آمده است و لبریز شده است.
در کشاکش شیوع افسار گسیخته بیماری مهلک کووید ۱۹، منادیان دین تاریخی بار دیگر برای حفظ آنچه قرن ها برای آن کوشیده اند، به تکاپو و تقلایی مجدد افتادند. آن مداح معروف، قصد داشت که دسته عزاداری از میدان انقلاب تا میدان آزادی راه بیندازد، او می گوید: «حتی اگر قرار باشد کسی بمیرد، کسانی هستند که بخواهند جانشان را برای این مراسم بدهند. اجازه جان ما که دست خودمان است.»
ابله مردا که تو باشی! آخر مگر نمیدانی وقتی جمعیتی در تیراژی انبوه به این ویروس آلوده شوند؛ که می تواند تضمین کند، انبوه خلق را سوگوار مرگ عزیزان شان نکند؟!
برای مرگ دست جمعی راه های فراوانی است که از قضا تبعات بسیار کمتری برای باشندگان این واحد جغرافیایی خواهد داشت.
اما براستی چرا مدعیان و منادیان دین تاریخی و مناسکی، این چنین هراسان شده اند؟
میدانیم که دین رویه های مختلف دارد. یک وجه آن برای کاستن از دردها و آلام بشری ست، حتا کارل مارکس که در جایی دین را افیون توده ها خوانده است، اما می پذیرد که در جامعه سنتی پیشا مدرن، حضور دین گریزناپذیر بوده است. به بیان دیگر انسان اولیه و سنتی سوالات بیشماری داشته که علم و بضاعت اندک او پاسخی برای آن ها نداشته است.
اما رویه دیگر مطالعه کانسپت دین می تواند در کانتکست اقتصادی صورت گیرد. دین هم همانند اقتصاد سیاسی یا اقتصاد ورزش، صورتی دارد، ذیل عنوان اقتصاد دین، هیولای نامرئی کرونا نه تنها باورها و تظاهرات دینی، بل که اقتصاد دین را بطرز سرسام آوری از خود متاثر کرده است.
حرم ها خلوت و تعطیل شده اند و مساجد بخاطر رعایت پروتکل های بهداشتی درشان پلمپ شده است و امامان جماعت شان نیز تو گویی در غروبی دلگیر، سوگوار وضعیت رقت انگیز خویش اند.
در یادداشتی که اسفند ۹۸ در اوج همه گیری ویروس کرونا، تحت عنوان فقیهان فردای پس ازکرونا درچه کاری خواهندبود، نوشته ام، به این موضوع اشاره کردم که:
ساده انگاری خواهد بود، اگر گمان کنیم در فردای شکست بیماری کرونا، این بخش از جامعه دینی، در پی تجدید روحیه و تشدید تبلیغات شبه دینی بر نیاید.
این نکته را هم نباید از نظر دور بداریم، که همه روحانیون الزاما از وضعیت اقتصادی مطلوبی همچون همتای شان آیت الله جنتی برخوردار نیستند تا در نود سالگی، تجدید فراش کرده و همزمان دغدغه ی جوانان تحصیلکرده بیکار را هم داشته باشند! که هر کدام شان می توانند یک پتانسیل ویژه برای این ملک و سرزمین اهورایی باشند، اما دریغ که شیخ ساکن خیابان۱۸ولنجک در پی رنگین ساختن ریش خویش است!
باری، کرونا به تمام لایه های اجتماعی، اقتصادی و ورزشی و فرهنگی آسیب رسانده و اقتصاد دین نیز بطور طبیعی یکی از آن کانون هایی است که بطرز غمگنانه ای از آن آسیب دیده است.
عنایت فرمایید؛
وقتی دو سال پیش، دستمزد یک میلیاردی مداحی مشهور در شهری چون بابل بر سر زبان ها افتاد، باید در نظر داشت که یک مداح همانند کوه یخی است که ما تنها شاهد قله آن هستیم. ما آن اکیپ همراه اش و داد زن و گریه کن و مجلس گرم کن را نمی بینیم. ذیل فشار اقتصادی ناشی از شیوع کرونا همه تحت فشار مضاعف قرار گرفتند. از اویی که آرشه بر ویولون مینواخت تا آن گریه کن پای منبر!
اکنون لایه های مختلف اجتماعی آثار طولانی مدت کرونا را بهتر درک می کنند. کرونا سرو صدا نمی کند، همچون سونامی مهیب نیست، اما بطرز مرموزی، جامعه را از درون می پوکاند، در دنیای پسا کرونا دیگر نمی توان بر اساس سنت معهود، اقتصاد را بچرخش در آورد. آن کسی می تواند خود را نجات دهد، که در شیوه معیشت خود، دگردیسی بوجود آورد. گسترش استارت آپ ها یکی از آن شیوه های نوین است. (که در جای خود باید محل تامل واقع شود)
منادیان دین تاریخی نیز بر اساس آنچه گفته شد اگر به دگردیسی تفکرات و پارادایم شیفت در گفتمان تن در ندهند خیلی زود در موج خون فشان تبعات فرهنگی و اجتماعی ناشی از بحران کرونا مستغرق خواهند شد. این مهم وقتی حائز اهمیت می شود و قابلیت تدقیق بیشتر می یابد که بدانیم دولت های غربی و ایالات متحده برای گریز از آثار فرسایشی این ویروس بنیان برافکن چه بسته های ویژه ی اقتصادی را به گروه های هدف اختصاص داده اند.
دولت امید ! اما چه کرد؟ تنها از فروردین ۹۹، بهای هر کیلو وات برق مصرفی را ۱۷% افزایش داد!
منبع: کانال تحلیل و رصد