ردنا (ادیان نیوز) – گذشته از موضعگیریهای سیاسی آیتالله یوسف صانعی (ره)، فتاوای متفاوت ایشان در بارهی موضوعات مختلف برای خیلی از عالمان حوزوی مناقشهبرانگیز بود. برای نمونه: ایشان، بر خلاف مشهور:
برای دختران ۱۳ سالگی را سن بلوغ دانست.
دیه زن و مرد را یکسان اعلام کرد.
شهادت زن و مرد را در دادگاه برابر شمرد.
ارث پسر و دختر را برابر دانست.
قصاص مردی که زنی مسلمان را کشته باشد بدون نیاز به پرداخت نصف دیه به قاتل
فرزندخوانده را محرم شمرد.
منع ازدواج موقت مرد متأهلی که با همسرش زندگی می کند
اولویت ولایت مادر بر جد پدری، در ولایت بر فرزند
ارث بردن غیر مسلمان از مسلمان
ذکوریّت را شرط قضاوت ندانست
درستی و یا نادرستی این فتواها، مثلِ نظر فقهی هر مرجع تقلید دیگری، جای بررسی و سنجش مبانی و قواعد دارد؛ ولی روشن است که سالها تجربهی مسئولیّتهای قضایی، آیتالله را به این نتیجه رسانده بود که فقیهان در مقامِ مواجههی با واقعیّت باید قدری مصلحتاندیشانهتر نظر دهند.
آیتالله صانعی که در دهه سی و چهل شاگرد آیات عظام بروجردی، اراکی و محقق داماد بود و از شاگردان برجستهی امام خمینی نیز به شمار میآمد، بعد از سالها عضویّت در شورای نگهبان و نیز مسئولیّت دادستانی کل به خوبی دریافته بود که بسیاری از چالشهای حقوقی و اجتماعی با رویکردهای سنتی به فقه حلناشده باقی خواهند ماند.
شاید اگر آیتالله صانعی از آتوریتهی فقهی بیشتری برخوردار بود، یا شاگردانش وفادارنهتر از مبانی فقهی او دفاع میکردند، و یا برخی موضعگیریهای سیاسی ایشان بهانه نمیشدند، این فتواها به جای متهم شدن به «بیقاعدهگی»، گره از برخی مشکلات جامعه میگشود.
روحشان غرق رحمت الهی باد.