تربیت دینی جامعه یکی از عوامل شکل گیری معنویت های نوظهور است
رئیس همایش ملی معنویت های نوظهور، شاخصه ها و نقدها گفت: یکی از عوامل جدی شکل گیری این نوع معنویت، تربیت دینی جامعه ما و مؤلفه هایی است که امروز در فرهنگ ما به عنوان دین یا معنویت ارائه می کنیم که بسیاری از آنها نه تنها مانعی برای شکل گیری این عرفان های نوظهور نیست، بلکه یک عامل تقویت کننده است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در همایش ملی «معنویت های نوظهور، شاخصه ها و نقدها» که به همت پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و قطب تعمیق ایمان دینی و مقابله با جریان ها و فرق انحرافی دفتر تبلیغات اسلامی در سالن اجتماعات این پژوهشگاه برگزار شد، اظهار داشت : در کارگروه معنویت های نوظهور، بیش از پنج سال قبل، مجموعه ای از فعالیت ها شکل گرفت و نشست های مقدماتی با متخصصان انجام شد که اسناد آنها منتشر شده است؛ در کار رصد جریان های نوظهور مطالعه میدانی خوبی صورت گرفته است و نمودی از آن در کمیسیون ها بحث خواهد شد.
رییس همایش ملی معنویت های نوظهور، شاخصه ها و نقدها تصریح کرد: در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دانشگاه باقرالعلوم(ع) تلاش خواهیم کرد که این موضوعات را در قالب پایان نامه ها و مقالات و آثار علمی پی بگیریم.
حجت الاسلام سبحانی افزود: مسأله اساسی که باید توجه کرد و پیش درآمد این نوع مباحث، به خصوص حوزه معنویت های نوظهور است، بحث ریشه ها و بنیادهای شگل گیری این جریانات در دوران معاصر است؛ ممکن است سؤالی پیش بیاید که چرا این نهضت ها و به تعبیر بعضی جنبش ها، جریان و گروه، در دنیای امروز این چنین در گوشه و کنار به شکل های مختلف ظهور می کند و طرفدارانی دور آنها مجمع می شوند؛ به ویژه وقتی که می بینیم که بسیاری از این گروه ها دارای آرا و عقایدی هستند که به ظاهر در دوران مدرن و در عصر تجدد باید منسوخ شده باشد.
وی عنوان کرد: شعار اصلی مدرنیسم در عصر جدید پایان یافتن همه نوع باطن گرایی، تمام رمز گرایی، حرکت های متعالی و غیر حسی و تجربی بود و با یک شعار کاملا پوزیتیویستی و نگاه به دنیا و اومانیسم سکولار، یک تمدن جدیدی به ظاهر شکل گرفت.
حجت الاسلام سبحانی تصریح کرد: در این تمدن جدید شاهد دین نماهایی هستیم که به ظاهر با تمام شعارهای دوران مدرنیته در تقابل است؛ مجموعه اقوال و آرا و آداب این گروه ها در کنار هم، تداعی اسطوره های ماقبل از عقل گرایی بشر را نشان می دهد و نمایانگر آن است که بشر از یک ایده ها و رویکردهایی برخوردار است که کاملاً با فضای ادعایی دوران مدرنیته در تقابل است.
رئیس همایش ملی معنویت های نوظهور، شاخصه ها و نقدها تصریح کرد: باید به دو دسته ریشه و عوامل جریان های نوظهور در حوزه معنویت گرایی بپردازیم، در یک حوزه بستر شناسی شکل گیری این جریانات است که به چه دلیل امروز انسان جدید، حتی جامعه دینی مانند ایران به چنین پدیده های انحرافی، سخت باطل و بی بنیاد گرفتار می شود.
وی افزود: مجموعه ای از بسترها وجود دارد که باید شناسایی و خشکانده شود، یکی بستر نیاز معنوی انسان و گرایش عمیق فطری او به سمت امور متعالی است؛ باید بپذیریم که دستگاه فلسفی، الهیاتی، فقهی و اخلاقی ما توان پر کردن خلأ معنوی این انسان جدید را ندارد، به این معنا که این انسان دارای بنیادهای فکری خداگرایی و معنویت گرایی وقتی که به مجموعه میراث ما که مراجعه می کند، دستش خالی است.
حجت الاسلام سبحانی خاطرنشان کرد: زمینه دوم، عناصر اجتماعی و سیاسی است؛ همیشه پدیده های معنویت گرا و باطن گرا از یک بستر اجتماعی ناسالم یا یک بحران اجتماعی سود می برند و خود را به میدان می آورند که این بسترها می تواند یک موضوع مهم پژوهشی در جامعه ایران معاصر باشد که چگونه و از چه طریقی نسل جدید با چه بسترهایی به این معنویت ها روی می آورد.
رئیس همایش ملی معنویت های نوظهور، شاخصه ها و نقدها تصریح کرد: حوزه دوم، عوامل مستقیم تأثیرگذار بر روی شرایط و شکل گیری این معنویت های نوظهور است که باید به چهار پنج عامل مؤثر اشاره شود، یکی از عوامل جدی شکل گیری این نوع معنویت، تربیت دینی جامعه ما و مؤلفه هایی است که امروز در فرهنگ ما به عنوان دین یا معنویت ارائه می کنیم که بسیاری از آنها نه تنها مانعی برای شکل گیری این عرفان های نوظهور نیست، بلکه یک عامل تقویت کننده است.
وی افزود: جریان تصوف انحرافی فرقه ای، یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در شکل گیری این ذهنیت جامعه ایرانی و گرایش به سمت این نوع عرفان هاست که باید به این نوع عوامل و عناصر توجه کرد؛ در جامعه ما (چه در شکل قدیم و چه جدید) از شریعت، دین و بنیادهای معرفت دینی تفسیری ارائه می کنیم که این تفسیرها زمینه های پذیرش جامعه دینی را فراهم می کند.
حجت الاسلام سبحانی اظهار کرد: بر اساس اطلاعات موجود مراجع رسمی و غیررسمی، یکی از زمینه های گرایش به سمت این نوع معنویت ها، نه افراد بی دین، بلکه نسل جوان و حتی خانواده های متدینی هستند که زمینه ها و رویکردهای دینی دارند اما این رویکردهای دینی با تفسیرهای غلط از دین و تعبیرها و الگوهای ناسالم، زمینه پذیرش چنین مدعیات عرفانی و معنوی را فراهم می کند.
وی تصریح کرد: در کارگروه عرفان های نوظهور در قطب تعمیق باورهای دینی و مقابله با جریان ها و فرق انحرافی به دنبال ادامه و امتداد این نوع پژوهش ها هستیم و نمی خواهیم به این همایش و این نوع مطالعات بسنده کنیم، بلکه اینها را زمینه ای برای تحقیقات آینده می دانیم.
رئیس همایش ملی معنویت های نوظهور، شاخصه ها و نقدها افزود: دفتر تبلیغات اسلامی خود را تنها مجموعه عهده دار این کار نمی داند اما متولی این کار شده تا ظرفیت های عمومی کشور به خدمت بیاید و بتوانیم این بستر ناسالم انحراف فکری و عملی را کم و زمینه هدایت معنوی و دینی را فراهم کنیم.
منبع: شفقنا