نسبت بلا و گناه در نگاه علامه طباطبایی؛ آیا اعمال مردم موجب بلا و بیماری است؟

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی، رئیس پژوهشکده علامه طباطبایی گفت: اصل ابتلا، رنج ها و بلایا و مصیبت هایی که برای مردم پیش می آید، مکرر در قرآن بیان شده و علامه طباطبایی هم دیدگاه خاصی در این زمینه دارد.

وی با اشاره به آیه قرآنی «وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفینِ» گفت: بسیاری از مفسرین وقتی به این آیه می رسند، می گویند اینکه ابراهیم (ع) مرض را به خود و شفا را به خداوند متعال نسبت می دهد، از روی تادّب است یعنی ادب اقتضا می کند که بلا و مصیبت و بیماری و… را به خودمان نسبت دهیم و رفع بلا را به دست خدا بدانیم.

عابدی با بیان اینکه گاهی اقتضای عقل یک چیز و اقتضای ادب چیز دیگری است، عنوان کرد: مفسرین می گویند عقل می گوید هم بیماری از جانب خداست و هم سلامتی. اما علامه طباطبایی می فرماید: مرض و بیماری تمهید و مقدمه ای برای شفاست.

رئیس پژوهشکده علامه طباطبایی به آیات متعددی درباره ابتلا به بیماری و مرض اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیات از « عذاب ادنی» و «عذاب اکبر» سخن به میان می آورد، علامه طباطبایی این بلاها را برای تمحیص (خالص شدن) می داند یعنی خداوند می خواهد ما فی الضمیر انسان ها را آشکار کند بنابراین برخی افراد را با خوشی و دادن نعمت و برخی را با سختی ها آزمایش می کند.

عابدی تصریح کرد: از نظر علامه طباطبایی هم بلا، ناگواری ها، بیماری، مصیبت ها و گرفتاری ها و هم رفع بلا از ناحیه خداوند است، خداوند برخی را با سختی امتحان می کند که باطنش آشکار شود و برخی را با خوشی امتحان می کند که باطن او آشکار می شود. اتفاقا انسان ها در خوشی زودتر از امتحان ساقط می شوند و باطنشان آشکار می شود.

وی افزود: خیلی از افراد می گفتند اگر وقتی داشتیم عبادت می کردیم، کتاب می نوشتیم، از فقرا دستگیری می کردیم. این بیماری کرونا، خیلی از این افراد را خانه نشین کرده است. این همان فرصت است. چقدر استفاده کردیم؟ بنابراین این بلایا امتحاناتی است که آنچه بیان می کردیم، چگونه عمل می کردیم؟

استاد حوزه علمیه قم در مورد وجود خیر و شر گفت: ارسطو برخلاف افلاطون شرّ را عدمی معنا نمی کرد بلکه می گفت برخی چیزها خیر محض هستند مانند خداوند، فرشتگان، پیامبران. برخی خیرشان زیاد و شرشان کم است مانند چاقو. و برخی هم شر و خیرشان مساوی است. حتی بیماری و جنگ و بلایای طبیعی هم خیر کثیر در آنهاست. اگر خداوند اینها را به وجود نیاورد به خاطر شرّ قلیل، خیر کثیر را از انسان دور کرده که این با رحمت خداوند ناسازگار است.

وی درباره انتساب گرفتاری ها بخاطر گناهان و اعمال مردم ابراز داشت: ما نمی توانیم بگوئیم وجود بلا بخاطر رفتارها و خطاهای انسان هاست چون خیلی انسان ها دچار بلایی هستند اما اشرف انسان ها می باشند. به عنوان نمونه نابینایان نزد خداوند عزیز است و نباید نابینایی را منتسب به اعمال او کنیم. لذا برخی مواقع، بلاها بخاطر اعمال مردم است و خیلی مواقع هم بخاطر اعمال مردم نیست.

رئیس پژوهشکده علامه طباطبایی تاکید کرد: همیشه به مردم خوشبین باشیم حتی کسانی که در بلا و مصیبت هستند و از سوی دیگر خودمان هم مراقبت کنیم خطایی مرتکب نشویم چون ممکن است خداوند در همین دنیا عذاب نازل کند.

وی ابراز کرد: علامه طباطبایی هرروز عصرها از خیابان بهار به حرم مطهر مشرف می شد و از خیابان ارم به منزل برمی گشت و خیلی مواقع این مسیر را پشت سر علامه می رفتم. ایشان یک مجتهد در حد مرجع تقلید بود. یادم می آید، فردی مساله ساده ای از علامه طباطبایی پرسید و ایشان پاسخ دادند اما سه بار به ایشان تاکید کردند که از دیگری هم بپرس. یعنی علامه خیلی مقید بود. نکته دیگر اینکه علامه در راه رفتن هم نماز می خواند. نشد کسی چیزی را از علامه سئوال کند که سریع پاسخ ندهد و تسلط زیادی بر روایات داشت و آدرس منبع و معنا را می گفت.

رئیس پژوهشکده علامه طباطبایی گفت: از دیگر ویژگی های علامه طباطبایی این بود که با کسی جدل نمی کرد و اگر کسی سئوالی را اول می پرسید پاسخ می داد اما اگر برای بار دوم و سوم می پرسید سکوت محض می کردند. یکی دیگر از خصلت های ایشان این بود که با اینکه رعشه داشتند اما مقابل کودک ۷ ساله بلند می شدند و تمام قد می ایستادند.

عابدی در بخش دیگری از سخنان خود المیزان را کتابی دانست که براساس سخن شهید مطهری، ارزش آن صدسال دیگر شناخته می شود و ادامه داد: نگاش علامه طباطبایی منحصر بفرد است و با احدی قابل مقایسه نیست و هیچ یک از شاگردانش قابل مقایسه با ایشان نیستند.

منبع: شفقنا