تأثیر دوستی پاپ با شیخ الازهر بر روابط مسلمانان و مسیحیان

به گزارش سرویس ترجمه ردنا (ادیان نیوز)، کاردینال مایکل فیتزجرالد در سفر اخیر خود به رم، که در آن با پاپ دیدار کرد، در مصاحبه ­ای اختصاصی با مجله آمریکا چنین گفت: من «Fratelli Tutti» را وصیت نامه پاپ فرانسیس می­ دانم. او تمام آنچه را که می­خواست طی هفت سال گذشته بیان کند، گرد هم آورد. این کتاب ارتباطی آشکار با «سند برادری انسان» که وی در تاریخ ۴ فوریه ۲۰۱۹ در ابوظبی با شیخ الازهرالشریف امضا کرد، دارد.

کاردینال انگلیسی ۸۳ ساله، کارشناس برجسته اسلام و روابط مسیحیان و مسلمانان و عضوی از جامعه مبلغان آفریقا معروف به پدران سفید (White Fathers) است. وی در موسسه پانتیفیکال مطالعات عربی و اسلامی در رم، جایی که زمانی پیشوا بود، در مورد بیانیه و سند برادری انسان با آمریکا به بحث و گفتگو پرداخت. پس از آن ماموریت، وی توسط جان پل دوم فراخوانده شد تا در شورای پانتیفیکال برای گفتگوی بین ادیان، ابتدا به عنوان دبیر و سپس بعنوان عضو ارشد به مدت چهار سال فعالیت کند، تا زمانی که بندیکت شانزدهم، در اقدامی غیر منتظره وی را به عنوان سفیر پاپ در مصر و نماینده اتحادیه عرب منصوب کرد(۲۰۰۶- ۲۰۱۲). پاپ فرانسیس او را در سال ۲۰۱۹ به عنوان کاردینال معرفی کرد و این انتصاب را بجا دانست.

کاردینال فیتز جرالد خاطر نشان کرد: پاپ فرانسیس نه تنها از سنت فرانسیس آسیسی، بلکه از شیخ الازهر، احمد الطیب نیز در بخشنامه خود الهام گرفته است. در واقع نشان داد که از سوی شیخ الازهر ترغیب شده است. این موضوع توجه من را جلب نمود، زیرا در تاریخ کلیسا سابقه نداشته است که پاپی برای نگارش بخشنامه از یک شخص مسلمان الهام بگیرد.

وی سخنان فرانسیس در خصوص دیدارش با شیخ الازهر درمورد سند اخوت انسان را یادآوری نمود که هشت مرتبه در بخشنامه اخیر نیز به این موضوع اشاره کرده است. کاردینال افزود: همه این ها مهم است، همچنین این واقعیت است که یک مسلمان (قاضی احمد السلام) یکی از مجریان «Fratelli Tutti» بود، در زمانی که در واتیکان راه اندازی می­ شد.

فرانسیس و شیخ الازهر باهم به الهیات پرداخته اند

کاردینال فیتزجرالد با اشاره به اینکه هم در بخشنامه و هم در سند برادری انسان تاکید می شود که «همه ما یک خانواده هستیم و اساس این حقیقت منشا مشترک ما از سوی خداست، زیرا خداوند تمام مردم را باهم آفریده است» ادامه داد: این چیزی که پاپ فرانسیس و شیخ الازهر در آن توافق دارند؛ یک اصل الهی است، بنابراین آنها با هم به الهیات پرداختند.

وی تصریح کرد: به فرموده قرآن کریم همه ما از یک وجود واحد آمده ایم و کل بشریت، پیش از آن که خلق شود، خدا را به عنوان خالق و پروردگار خود پذیرفته ­است اما نیازمند تذکر و یادآوری است؛ این هدف اصلی اسلام است. همه ما زمانی که متولد م ی­شویم مسلمان هستیم، زیرا همه ما خداوند را ه بعنوان پروردگار خود پذیرفته ­ایم.

کاردینال فیتزجرالد خاطر نشان کرد: مسلمانان از خداوند به عنوان خالق مهربان یاد می ­کنند نه به عنوان پدر؛ آنها با این عنوان مخالفند زیرا کلمه «پدر» برای آنها نوعی مفهوم جنسی دارد بنابراین این عنوان شایسته خداوند نیست.

وی افزود: این حقیقت که پاپ فرانسیس و شیخ الازهر توانستند سند برادری انسان را بدون اینکه از خداوند به عنوان پدر یاد کنند، امضا کنند نشانه خوبی است.

این مبلغ آفریقایی تاکید کرد: در سند برادری مذکور، پاپ فرانسیس و شیخ الازهر تمامی اشکال تروریسم را محکوم کرده اند و این نکته قابل توجه است که فرانسیس همان عبارات را در بند ۲۸۳ Fratelli Tutti فراتلی توتی نقل می­ کند؛ «ما نباید از تروریسم حمایت کنیم، نه از نظر مالی و نه با تلاش برای توجیه آن در رسانه­ ها.»

کاردینال افزود: من فکر می­کنم این حقیقت که پاپ فرانسیس وشیخ الازهر با هم سر یک مسأله واحد توافق نظر دارند و از این جهت که هر دو آن را قبود داشته و مطرح می سازند، محکم تر و قابل قبول تر بوده و بیشتر مورد توجه قرار می­ گیرد.

وی با اشاره به محکومیت تروریسم و سو استفاده از دین برای توجیه خشونت از سوی بسیاری از رهبران مسلمان، اظهار کرد: بسیاری از رهبران مسلمان این موضوع را بیان می­ کنند اما مطبوعات آن را نمی­ پذیرند در حالی که اتفاق نظر رهبران دو دین متفاوت بر یک مسأله، نشان از اهمیت بسزای آن دارد.

کاردینال توجهات را به سوی این واقعیت جلب نمود که در جهان مسیحیت، پاپ فرانسیس پیشوای تمام مسیحیان نیست. او پیشوای کلیسای کاتولیک است، اما روابط بسیار خوبی با رهبران سایر جوامع مسیحی دارد و به همین دلیل مخاطبان زیادی دارد.

اما وضعیت شیخ الازهرالشریف متفاوت است؛ شیخ الازهر در میان تمامی مسلمانان اقتدار ندارد، حتی در میان مسلمانان سنی مذهب، افرادی وجود دارند که الازهر را مورد انتقاد قرار می ­دهند. بنابراین من فکر می ­کنم که با هم سخن گفتن پاپ و الازهر، باعث تقویت صدای شیخ الازهر خواهد شد.

وی این را علامتی مثبت دانست که دکتر محمدعلی شمالی، یکی از علمای برجسته شیعه از ایران ساکن انگلستان در شماره اخیر مجله PISAI‌ در خصوص سند برادری انسان نوشت و به آن اشاره نمود.

کاردینال فیتزجرالد در پاسخ به سوال مجله آمریکا در مورد رابطه خوب پاپ فرانسیس و شیخ الازهر؛ در واقع رابطه مثبت فرانسیس با جهان اسلام، بر این موضوع تاکید کرد که پایه و اساس تمامی این مسائل شورای دوم واتیکان و سند پیشگامانه نوسترا ایتات است.

وی ابراز کرد: من احساس کردم جان پل دوم در ارتباط با سایر ادیان، از جمله مسلمانان، بسیار جلوتر از کلیسا است. گشاده رو بودن نسبت به پیروان ادیان دیگر، هیچ شک و تردیدی در عقاید مذهبی خود او ایجاد نمی­ کرد اما موضع جانشین وی، بندیکت شانزدهم کمی عقب نشینی بود، زیرا او از نقطه نظر اروپایی به جهان نگاه می ­کند.

کاردینال فیتزجرالد افرود: پاپ فرانسیس با توجه به اعمال و سخنانش بسیار گشاده رو و اهل عمل است. زیرا او از طریق اعمال و دوستی کار می ­کند. ما این موضوع را در مورد دوست رهبر مسلمان او از آرژانتین، عمر عبود مشاهده کردیم؛ پاپ او را دعوت کرد تا او را در سرزمین مقدس همراهی کند و با هم به سوی دیوار غربی رفتند. همه این­ها بسیار قابل توجه است. فرانسیس روی کار خود که پیش از پاپ شدن انجام داده، کار کرده است و آن را توسعه داده است. او به عنوان پاپ از ایجاد دوستی با احمد الطیب نترسید و این اوضاع را تغییر می ­دهد. این فقط یک رابطه رسمی و تلاشی برای با هم انجام دادن کارها نیست.

مترجم: حامد حبیب زاده