در حوزه پژوهش باید سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشیم
حجت‌الاسلام دکتر مهدی فرمانیان:
تا زمانی که صرفا در علوم انسانی، آموزش‌محور باشیم و به پژوهش و تولید نظریه و اجرای نظریات بهای لازم را ندهیم وحدت حوزه و دانشگاه رخ نخواهد داد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی فرمانیان، معاون پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب، در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: در بحث وحدت حوزه و دانشگاه در ۴۰ سال گذشته کارهای بسیار خوبی انجام شده و دانشگاه‌های متعددی هم در تهران و هم در قم در باب علوم انسانی اسلامی تشکیل شده است. حتی مؤسسات و مراکز متعدد در زمینه مباحث میان‌رشته‌ای مانند روانشناسی، جامعه‌شناسی و مدیریت، تربیت، اقتصاد و .. با رویکرد اسلامی ایجاد شده و فعالیت‌های خوبی هم داشته و دارند.
وی با اذعان به اینکه با وجود همه این کارهای خوب و تلاش‌های زیاد ما در تحقق وحدت حوزه و دانشگاه موفق نبوده‌ایم، تصریح کرد: اینکه چرا در این مسیر موفقیت لازم را به دست نیاورده‌ایم به علت این است که محیط‌های علمی ما بعد از انقلاب در برخی دهه‌ها به تناسب نیازها آموزش را خیلی جدی گرفتند که البته در دو دهه بعد از انقلاب ضروری بود، ولی این روند تاکنون تداوم داشته است و بهای بیش از حد به آموزش و کمتر به پژوهش سبب شده تا نتایج لازم را در بحث وحدت نگیریم.
نظریه‌پرداز تربیت نکردیم
معاون پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب اضافه کرد: بعد از انقلاب رشد بسیار زیادی در آموزش در تمامی عرصه‌ها اعم از علوم انسانی، طبیعی و پزشکی و مهندسی و … داشته‌ایم اما این رویکرد آموزشی سبب شده تا صاحبنظر و به اصطلاح دقیق‌تر متفکر و نظریه‌پرداز در برخی عرصه‌ها از جمله علوم انسانی کمتر تربیت شوند.
فرمانیان اظهار کرد: نیازمند صاحب‌نظرانی هستیم که بتوانند با مطالعه و آشنایی با علوم انسانی غربی و بر مبنای علوم اسلامی و متون دینی نظریه‌پردازی کرده و تولیدات علمی میان‌رشته‌ای جدید که نیازها را برطرف کند داشته باشیم؛ دلیل عمده این کار هم آن است که پژوهش را ارتقاء نداده‌ایم.
پیوند آموزش و پژوهش
وی تاکید کرد: آنچه می‌تواند ما را رشد و ارتقاء دهد این است که در حوزه پژوهش باید سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشیم و آموزش و پژوهش با همدیگر گره بخورند؛ یکی از کارهایی که انجام داده و موفق هم بودیم در حوزه پزشکی است، مراکزی در بخش پزشکی به سمت تحقیقات و تولید دارو و وسایل مورد نیاز پزشکی و تولید واکسن و … رفتند و صرفا به بحث آموزش اکتفا نشد و همین سبب شده تا کشور در عرصه پزشکی جزء کشورهای خوب باشد.
فرمانیان تصریح کرد: ما این کار را در علوم انسانی نکردیم البته آنچنان که باید و شاید کار نشده نه اینکه هیچ کاری نشده باشد؛ اتفاقاً و به خصوص در سال‌های اخیر در روانشناسی، جامعه‌شناسی، مدیریت و تربیت و برخی رشته‌های دیگر مثل اقتصاد اسلامی کارهای خوبی انجام شده و نظریاتی تولید شده، ولی فراگیری امر پژوهش و نظریه‌پردازی را شاهد نیستیم و از پروژه‌های شروع شده هم حمایت لازم نشده است.
وی با بیان اینکه کار پژوهش هزینه‌های زیادی دارد و ممکن است طرح‌ها و پروژه‌هایی شروع شود و شکست بخورد؛ لذا آمادگی برای همه این مسائل باید وجود داشته باشد، اظهار کرد: چون در این زمینه ورود نشده و هزینه‌های لازم را نداریم هنوز هم رشته‌های علوم انسانی در کشور آموزش‌محور هستند. ما چند حوزه علمیه پژوهش‌محور داریم که علوم انسانی را به پیش ببرند؟ چند دانشگاه داریم که حقیقتا نگاه پژوهشی و نظریه‌پردازانه به علوم انسانی دارند و تا این مشکل حل نشود وحدت حوزه و دانشگاه هم ایجاد نخواهد شد.
صرف تبادل استاد منجر به وحدت نمی‌شود
فرمانیان اضافه کرد: وحدت حوزه و دانشگاه را نباید صرفا در این موضوع خلاصه کنیم که تعدادی از اساتید حوزه به دانشگاه بروند و دروس معارف اسلامی و علوم اسلامی را تدریس کنند که لازم است یا اینکه اساتیدی از دانشگاه به حوزه بیایند و مطالعات حوزوی داشته باشند که این هم مفید و خوب است، ولی کفایت وحدت حوزه و دانشگاه را ندارد.
معاون پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: وقتی وحدت حوزه و دانشگاه به معنای حقیقی رخ می‌دهد که علوم انسانی دانشگاه‌ها در هر رشته‌ای که آموزش آن وجود دارد خود را محتاج به نصوص دینی و تولیدات حوزوی و دینی بدانند و نظریات روانشناسی، جامعه‌شناسی، حقوق و اخلاق و مدیریت و … به صورت روشمند و با تعامل گسترده صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه و با استفاده از تجارب به دست آمده در علوم انسانی غرب تولید و به اصطلاح علم بومی و اسلامی متناسب با مذهب و فرهنگ ایرانی تولید شود.
فرمانیان با تاکید بر اینکه وحدت حوزه و دانشگاه نیازمند به رسمیت شناختن تجارب بشری از یکسو و اعتقاد به تحول بر مبنای نصوص دینی و زیست‌بوم فرهنگی و دینی رخ می‌دهد، افزود: کشور هم اکنون در عرصه جامعه‌سازی و دولت‌سازی، در مشاوره و روانشناسی بومی و اسلامی به خصوص در مباحث زن و خانواده، در اقتصاد همچنین مدیریت با مشکلات متعدد روبروست؛ در برخی از این زمینه‌ها تولید نظریه و حتی به مرحله اجرا در آمده است ولی باید در هر شاخه‌ای آنقدر نظریه تولید و به مرحله آزمون بگذاریم تا به اتقان لازم و به تعبیری به نظریه و قول سدید و محکم برسیم.
منبع: ایکنا