سوره ناس آخرین سوره قرآن و یکی از ۴ قول سوره بسیار مهمی است که رویات فراوانی درباره فضیلت این سوره ذکر شده است. این سوره در بسیاری از نمازهای مستحبی از جمله سوره هایی است که در آداب این نماز ها آمده است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، ناس به معنای «مردم» است و از آیه اول گرفته شده است. سوره ناس را «مُعَوِّذه» نیز میگویند. این نام به سبب آن است که انسان با خواندن این سوره خود را از وسوسههای شیطان تعویذ میکند و در پناه خدا قرار میدهد.
همچنین به جهت اینکه انسان در مواقع احساس خطر، این سوره را میخواند تا پناه و نجات یابد، این سوره را مُشَقْشَقه نام نهادهاند. دو سوره ناس و فلق را مشقشقتین و معوذتین گویند.
ترتیب و محل نزول
سوره ناس جزو سورههای مکی و در ترتیب نزول، بیست و یکمین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، صد و چهاردهمین سوره است و در جزء سیام قرآن جای دارد.
تعداد آیات و دیگر ویژگیها
سوره ناس ۶ آیه، ۲۰ کلمه و ۷۸ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سورههای مُفصَّلات (دارای آیات کوتاه) است. سوره ناس جزو چهارقل است؛ چهار سورهای که با کلمه «قُل» آغاز میشوند.
محتوا
خداوند در سوره ناس به رسول خود دستور میدهد از شر وسواس خَنّاس (وسوسهگر نهانى) به خدا پناه ببرد.[۴] محتوای این سوره شبیه سوره فلق است. هر دو درباره پناه بردن به خدا از شـر و آفتها سخن میگویند، با این تفاوت که در سوره فلق انواع مختلف شرور مطرح شده است؛ ولی در این سوره فقط بر روی شر وسوسهگران ناپیدا (وسواس خناس) تکیه شدهاست.
شأن نزول
درباره شأن نزول این سوره، روایتی در منابع اهل سنت نقل شده است که عالمان شیعه آن را نپذیرفتهاند.[۷] در کتاب «الدر المَنثور» از کتابهای تفسیری اهل سنت آمده است مردى یهودى، پیامبر(ص) را سِحر کرد. جبرئیل نزد پیامبر(ص) آمد و مُعَوِّذتین (سوره فلق و ناس) را آورد و گفت مردى یهودى تو را سحر کرده و سحر او در فلان چاه است.
پیامبر(ص) علی بن ابیطالب را فرستاد تا سِحر را بیاورد؛ سپس دستور داد گرههاى آن را باز کند و براى هر گره، یک آیه از مُعَوِّذتین را بخواند. چون گرهها باز و این دو سوره تمام شد، پیامبر اسلام(ص) سلامتى خود را باز یافت.
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان مینویسد دلیلی وجود ندارد که پیامبر(ص) از نظر جسمی در برابر سِحر و جادو مقاوم باشد و جادو نتواند در بدن او مریضی ایجاد کند؛ بلکه آیات قرآن بر این دلالت دارند که دل و جان، و عقل و اندیشه پیامبر(ص) از سحر و نفوذ شیاطین در امان است.۱
فضیلت سوره ناس
فضیل بن یسار میگوید: از پیشوای پنجم، امام باقر (علیه السلام) شنیدم که فرمود: پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به بیماری و درد شدیدی گرفتار شد، جبرئیل و میکائیل به محضرش مشرف شدند، جبرئیل بالای سر آن حضرت و میکائیل پایین پاهایش نشست.
جبرئیل حضرت را در پناه سوره فلق قرار داده و میکائیل در پناه سوره ناس. (ابی خدیجه – که از محضر پیشوای ششم (علیه السلام) استفاده میکرده – میگوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: جبرئیل به محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مشرف شد. در حالی که آن حضرت از درد به خود میپیچید، جبرئیل حضرت را در پناه سورههای فلق، ناس و توحید قرار داد و گفت: بسم الله ارقیک و الله یشفیک من کل داء یوذیک، خذها فلتهنیک.
این امور بیانگر این است که این دو سوره، از اهمیت فوق العادهای برخوردار هستند.
عبدالله بن حبیب میگوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمود: هر یک از سورههای توحید، فلق و ناس را در هنگام صبح و عصر سه بار تلاوت کن که تو را از هر چیز دیگری بی نیاز میکنند.
عقبه بن عامر نیز میگوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمود:ای عقبه! آیا تو را آگاه کنم از سه سورهای که در تورات، انجیل و قرآن نازل شده است!
گفتم: بلی، فدایت شوم! حضرت سورههای بالا را برایم تلاوت کرد و آنگاه فرمود:ای عقبه! هرگز این سورهها را فراموش مکن و حتما شبها آنها را تلاوت کن.
باید توجه داشت این که این سورهها در هر سه کتاب آسمانی نازل شده، بیانگر اهمیت و منزلت این سوره هاست.
در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) گفته شده که بعد از هر نمازی، سورههای معوذتین را تلاوت کن.۲
آثار و برکات خواندن سوره ناس
۱. با خواندن سوره ناس خود را در پناه خدا قرار دادن
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: چرا مردم خود را با این دو سوره تعویذ نمی نمایند برای تعویذ بهتر از این سوره ها یافت نمی شود.
با سوره های فلق و ناس می توان بهترین امنیت را برای خود و خانواده خود به وجود آورد و شر حسودان و بدخواهان را خنثی نمود.
در روایتی آمده است: هر کس سوره فلق را قرائت نماید برای او مایه شفا و امنیت از سحر و موجب رحمتی برای ثابت ماندن بر عافیت است و هر کس سوره ناس را بخواند باعث امنیت او از مکرها و حیله های شیطان و سبب رحمتی برای ثبات بر الهام است.
امنیت در خواب نیز از آثاری که در پناه قرائت معوذتین می توان به آن رسید.
امام باقر علیه السلام می فرمایند: هر کس در خواب چیزی موجب ناراحتی او می شود وقتی به رختخوابش می رود سوره های فلق و ناس و آیه الکرسی را قرائت نماید.
۲. درمان بیماری و دفع سحر با خواندن سوره ناس و فلق و توحید
در روایت آمده است: رسول خدا هر گاه یکی از اعضای بدنش درد می گرفت سوره های توحید و فلق و ناس را بر کف دست راستش می خواند آنگاه بر موضع درد ست می کشید.
از امام باقر علیه السلام نیز نقل شده است: همانا رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم درد شدیدی داشت و بسیار ناراحت بود جبرئیل و میکائیل به نزد او آمدند. جبرییل نزدیک سر او نشست و میکائیل نزد پای او. جبرئیل او را با سوره فلق و میکائیل او را با سوره ناس تعویذ کرد.
هر کس سوره های «فلق» و «ناس» را هر شب قرائت نماید از شر جن و و وسوسه های شیطانی در امان خواهد بود و هر که آن را نوشته و بر کودکی بیاویزد از شر جن و آزار دهنده ها مصون است.
۳. بخشش گناهان با خواندن سوره ناس
در سخنی از رسول خدا صلی الله علیه واله و سلم آمده است: هر که سوره های توحید و ناس و فلق را هر شب ۱۰ مرتبه بخواند مانند این است که تمام قران را قرائت کرده و از گناهانش خارج می شود مانند روزی که از مادر متولد شده است و اگر در آن روز یا شب بمیرد به مرگ شهادت مرده است.
4. تأثیر خواندن سوره ناس بر فرزند دار شدن
هر یک از فاتحه الکتاب و آیه الکرسی و اخلاص و ناس و فلق و کافرون را ۷۰ مرتبه بر آب نیسان بخواند به روایتی قدر را هم بخواند بعد از آن اذکار تکبیر و لا اله الا الله و صلوات را هم به همین اندازه بگوید
بعد از این کارها به مدت هفت روز پی در پی صبح و شام قدری از آن آب را بیاشامد خداوند او را شفا می دهد و اگر ناتوانی جنسی دارد درمان می شود و و اگر فرزند دختر یا پسری بخواهد خداوند به او عطا می کند.۳
منابع:
1.www.wikishia.net
2.www.yjc.ir
3.www.delgarm.com