کرونا تضادی با دین ندارد / شبهه ناسازگاری توحید و کرونا ناشی از معرفت نادرست خداست + صوت جلسه

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، منوچهر صدوقی سها در دومین شب از سلسله نشست های «دین و چالشهای اخلاقی جامعه امروز» که ویژه ماه مبارک رمضان در بستر فضای مجازی برگزار می شود، به بررسی «شبهه در توحید، عامل زوال اخلاق» پرداخت.

عضو هیئت علمی مرکز پژوهش ادیان جهان اظهار کرد: امروز بسیاری از مردم و برخی متدینین می‌پرسند که بلای عالمگیر کرونا چگونه با وجود خدا سازگار است؟؛ خدایی که ارحم الراحمین و منشا خیرات است چگونه تحمل می‌کند که بندگانش این طور در سختی باشند. عده ای هم که متدین نیستند با صراحت می‌گویند خدایی که شما دینداران می‌گویید وجود ندارد زیرا اگر بنا بود خدایی باشد که با بشر معاشقه می‌کند پس این بلاها چیست؟

وی با بیان اینکه مشکل از جایی شروع می‌شود که وقتی می‌گویند عالم مبدایی ندارد برای چه زندگی من باید اخلاقی باشد و محدودیت برای خود ایجاد کنم؟ افزود: ما باید از نحوه ارتباط خالق با عالم و دین و کارکرد آن شناخت درستی داشته باشیم؛ اگر از دانشجویان بپرسیم که دین چیست خواهند گفت که یکسری اعتقادات و احکام، در حالی که دین حقیقتی با سه ضلع اعتقادات، احکام و اخلاقیات است و اخلاقیات رکن عظیم دین است.

صدوقی سها بیان کرد: ما از متدینین انتظار داریم که رفتارشان مانند انسان‌های سکولار نباشد ولی متاسفانه ما اخلاق را فراموش کرده‌ایم و از شبهات اعتقادی به اخلاقی منتقل شده‌ایم. اخلاق انگیزه لازم دارد چون این سؤال مطرح است که چرا یک انسان از مواجهه با منفعت عظیم صحیح می‌گذرد، از منافع مشروع و صحیح خود عبور می‌کند؟؛ البته برخی خوبی می‌کنند برای خود خوبی، برخی خوبی می‌کنند برای رسیدن به بهشت و نرفتن به جهتم و برخی برای ریا و برخی به خاطر انسانیت که همه اینها ایراداتی دارد.

صدوقی سها با بیان اینکه این بلای فعلی هیچ تضادی با دین ندارد، اظهار کرد: اشخاصی هستند عملشان اخلاقی دینی یا فلسفی است؛ برخی ضداخلاقی و برخی بلااخلاقی؛ این شبهه یعنی ناسازگاری توحید با کرونا و بلایا منجر به توسعه ضداخلاق می‌شود زیرا شبهه و انتقاد ما از توحید نادرست است.

وی با بیان اینکه در قرآن کریم چند قصه عرفانی با مزایای زیاد وجود دارد که یکی داستان موسی و خضر است، اضافه کرد: حضرت موسی با خضر به کشتی نشستند در حالی که پولی هم نداده بودند، خضر به نحوی ظاهرا غیراخلاقی، کشتی را سوراخ کرد؛ موسی هم عهد کرده بود اشکال نکند، در ادامه خضر بچه‌ای را کشت و دیواری را تعمیر کرد در حالی که مردم آن قریه نان و آب هم به آنها ندادند؛ در اینجا به ظاهر کارهای ضداخلاقی، شرعی و ضدقانونی اتفاق افتاد.

صدوقی سها ادامه داد: حضرت خضر وقتی به برپا کردن دیوار بدون خواستن اجر اقدام کرد این کار خیر را به خدا ولی قتل نفس زکیه و سوراخ کردن کشتی را به خود نسبت داد. بنابر تمثیلی از فلاسفه خورشید از آن حیث که خورشید است نور است و نورانی و ظلمتی در آن نیست؛ عالم از آن حیث که عالم است ظلمانی است و در روایت هم هست که خدا این عالم را در تاریکی خلق کرد و بعد از نور خود در آن ریخت؛ خورشید، نور محض و زمین ظلمت محض؛ نتیجه دو تلاقی این دو سایه است که نه نور است و نه ظلمت محض، پس سایه از کجا پیدا شد؟ اگر خورشیدی نبود آیا سایه هم بود؟

وی افزود: حضرت ابراهیم(ع) فرموده امد خدایی که مرا آفرید روزی و طعام و آب می‌دهد؛ او گرسنگی و تشنگی را به خدا نسبت نمی‌دهد بلکه می‌گوید به من آب و طعام می‌دهد، وقتی بیمار شدم باز بیماری را به خدا نسبت نمی‌دهد و نمی‌گوید خدا مرا بیمار می‌کند و مرا شفا می‌دهد یعنی شرور با به خدا نسبت نمی‌دهد در حالی که بیماری‌ها هم از خداوند است ولی انسان باید ادب را رعایت کند.

بدیها از بشر و خوبی‌ها از خداست

عضو هیئت علمی مرکز پژوهش ادیان جهان ادامه داد: هیچ کس نمی‌تواند بگوید که سایه مستقیما از خورشید ساتع می‌شود و هیچ کسی هم نمی‌گوید از زمین ظلمانی خلق شد؛ پس سایه معلول چیست؟ ما لامپ را که روشن کردیم می‌گوییم لامپ روشن شد ولی واقعا لامپ روشن نمی‌شود بلکه ما نور را از طریق ظلمت (لامپ) می‌بینیم و ظلمت لامپ نور را عبور داد و به ما نشان داد.

وی تصریح کرد: حق تعالی رحمت محض است و از رحمت محض جز رحمت بیرون نمی‌آید، هرچه هست و نیست از خداست در قرآن آمده است؛ بدی‌ها از شما و خوبی‌ها از اوست کما اینکه خضر سوراخ کردن کشتی را به خود و ساختن دیوار را به خدا نسبت داد یعنی نورانیت را به نورانیات و ظلمانیت را به ظلمانیت؛ بنابراین درست است اراده الله به همه مخلوقات تعلق می‌گیرد ولی هر بدی هست از خود ما هست و ما به هیچ وجه حق نداریم شر و بدی را به خداوند نسبت دهیم ولی غفلت نکنیم که همه چیز از خداست.

صدوقی افزود: من از شنوندگان می‌خواهم آنچه بنده گفتم سعی کنند بفهمند، اگر فهمیدند یا قبول می‌کنند که درست است و یا نادرست؛ من به خوبی خوب خودم درک می‌کنم در همین حال انصاف می‌دهم که قبول آن خیلی سخت است ولی اینکه دیگران قبول نکردند دلیلی نیست که نادرست باشد و ناحق.

وی در پاسخ به این سؤال که خداوند چرا در برابر بلای کرونا اقدامی نمی‌کند؟ اظهار کرد: اولا از کجا می‌دانیم که خدا کاری نمی‌کند و نکرده شاید بنا بوده که همه بشریت یکی دوشب بر اثر این بیماری ساقط شوند بنابراین نمی‌دانیم که خدا چه کرده است. ثانیا اگر کسی خود را از بلندی بیندازد و بکشد نمی‌توانیم بگوییم خدا او را کشت ولی در حقیقت او را هم خدا میرانده است، خداوند به طور مستقیم کسی را نمی‌کشد ولی اگر کسی زهر خورد و خود را به دریا انداخت هم خدا او را می‌‌میراند و هم او خودکشی کرده است.

عضو هیئت علمی مرکز پژوهش ادیان جهان افزود: اگر بلای کرونا عمل انسانی باشد همان داستان خودکشی است؛ خدا قدرت به بشر داده ولی او از قدرتش برای خودکشی همنوع خود بهره می‌برد. در عالم بدی و شر و زهر و خوبی هست آیا اگر نور نباشد اینها ظهور می‌یابند؟ فرضا دو منظره زیبا و زشت پیش روی ما هست اگر نور نباشد زشتی و زیبایی ظاهر می‌شود؟

بشنوید: فایل صوتی سلسله مباحث شب‌های ماه مبارک رمضان ۱۴۰۰: «دین و چالش‌های اخلاقی امروز»

شب سوم با سخنرانی: منوچهر صدوقی سها