کیهان لندن، بی بی سی و عبدالکریم سروش/ بی بی سی چگونه پروژه فکری سروش را در ایران نهادینه می‌کند؟

ردنا (ادیان نیوز) – امروز به طور اتفاقی کیهان لندن را می‌خواندم، که از قضا مطلبی درباره دکتر سروش نظرم را به خود جلب کرد. چنانچه می‌دانید، نشریه کیهان لندن، خط و ربط ساختارشکنی دارد و چند سالی است که تنها به صورت آنلاین درآمده و محتوای آن به طور متوالی بر سایت نهاده می‌شود. در این میان، دیدم نشریه فوق الذکر، در یکی از یادداشت‌های پیشین، سخت به دکتر سروش می‌تازد و سخن تند و تیز خود را با این شعر انتقادی از ایرج میرزا آغاز می‌کند:

می‌کنم قافیه‌ها را پس و پیش           که شوم نابغه دوره خویش!

این یادداشت از ترویج افکار دکتر سروش و جریان روشنفکری دینی ایران – که به یک جریان سیاسی معروف وابسته هستند – توسط بنگاه خبرپراکنی بی بی سی شدیدا گلایه می‌کند.

نگاهی به نکات فوق آمده از قول کیهان لندن بسی خواندنی است. از این روی، نظر شما را به بخش‌هایی قابل توجه از این نوشتار جلب می‌کنم:

 هدف … بی‌بی‌سی [از ساخت مستند برای دکتر سروش و…]، تبلیغ پروژه‌ی سروش و همفکرانش به عنوان راه حل معضلاتِ فرهنگی و اجتماعیِ جامعه‌ی ایران است. جناب سروش این پروژه را مختصر و مفید این گونه تعریف می‌کنند که: «پلورالیسم سیاسی حاصل نمی‌شود مگر اینکه پیش از آن به پلورالیسم دینی برسیم».

بدون تعارف، نوشته‌های دکتر سروش هیچ چیز به خواننده نمی‌آموزند بلکه بیشتر انسان را به فضایی رهنمون می‌شوند که تَوَهم دانایی در آن وجه غالب است.

 از چشم‌اندازی روان‌شناسانه، با وجود لفاظی‌ها و مغلق‌گویی‌های جاری در آثار سروش، لُب مطلب این است که ایشان هم خواستار استفاده از مواهب مدرنیته و هم خواهان لذتِ لاس زدن با معنویت ناشی از دینداری است. این نوع سلیقه در دینداری معمولا همراه با توقعِ عدمِ پرداختِ هزینه و رهایی از تکالیف یک انسان متشرع است.

 اینکه تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی از میان صاحب‌نظران ایرانی تنها به جماعت … [یک جناح سیاسی مهم در ایران] میدان می‌دهد، بیشتر به خاطر نفوذ این گروه در بنگاه سخن‌پراکنی بریتانیا است. اینکه این نفوذ از کجا حاصل شده و این بزرگواران چه چیزی را عِوَضِ این معامله قرار داده‌اند، موضوعی است که در حوصله‌ی این یادداشت نیست. اما جدا از این مقوله، باید خاطرنشان کنم که انصاف ایجاب می‌کرد که طی این سال‌ها از دیگر چهره‌های اندیشه‌ورز فارسی‌زبان که سلیقه‌ای متفاوت درباره‌ی دین دارند هم، برنامه‌ای ساخته می‌شد تا قدری این رویه‌ی یک سویه‌ی هواداری از … و روشنفکران دینی تعدیل شود.

در خلال مطالب تصاویری مثل عکس سروش با رزمندگان و سپاهیان دیده می‌شود.