تأکید بر همبستگی اجتماعی با ترویج سبک زندگی اسلامی

به گزاش ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس نصیری‌فرد، عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی، درخصوص جایگاه همبستگی اجتماعی در جامعه کنونی، اظهار کرد: از آنجایی که انسان، به‌عنوان یک مخلوق الهی دارای غریزه اجتماعی است، علاقه‌مند به دوری از تنهایی و حضور در اجتماع است بنابراین میل به تشکیل خانواده دارد، زیرا زندگی جمعی یک نوع شادابی و نشاطی را برای انسان به همراه دارد.

وی با اشاره به علاقه‌مندی انسان به ارتباطات اجتماعی، افزود: انسان به‌نوعی درصدد است که این ارتباطات بیشتر شود و لذا انسجام و همگرایی اجتماعی مسئله‌ای است که بشریت برای بقای زندگی خود به لحاظ روحی و روانی نیازمند این دو مقوله مهم است.

این مدرس حوزه و دانشگاه اظهار کرد: از این‌رو طبیعی است که هرچه زندگی اجتماعی انسان‌ها قوی‌تر باشد سیر حرکت انسان به‌سمت تکامل نیز بیشتر خواهد بود و بهتر می‌تواند به اهداف و فلسفه خلقت که همانا بندگی خداوند متعال است، دست یابد.

جدایی قوام اجتماعی زندگی بشری به چه قیمت؟
نصیری‌فرد با اشاره به ارتباطات رسانه‌ای بسیاری که امروزه وجود دارد و نقشی که این ارتباطات می‌توانند در جهت همبستگی اجتماعی داشته باشند، بیان کرد: امروزه به جهت وجود شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات رسانه‌ای بسیاری که میان مردم به وجود آمده باعث شده که افکار و اندیشه‌ها از مرزها عبور ‌کنند و در این صورت است که دیگر مرزهای جغرافیایی تعیین‌کننده نفوذ فکری و اندیشه‌ای نیستند و هرکسی در هر جایی که باشد می‌تواند افکار و اندیشه‌های خود را نشر دهد.

وی اظهار کرد: از این‌رو ما می‌بینیم که امروزه بسیاری از نحله‌ها، فرقه‌ها و عرفان‌های نوظهور سبک‌های زندگی مختلفی را ترویج می‌دهند که عموماً در راستای انسجام اجتماعی مورد علاقه بشریت نیست. یعنی امروزه افتراق‌های اجتماعی در رسانه‌ها افزایش و بحث انسجام و همگرایی اجتماعی نیز اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این هجمه‌هایی که امروزه به مراتب اجتماعی انسانی از جمله به خانواده‌ها وارد می‌شود، موجب گسست خانوادگی در بین بشریت در جهان شده است.

عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ورود سستی‌ها به روابط خانواده‌های کشورهای اسلامی ادامه داد: امروزه می‌بینیم که تلقی انسان‌ها در زندگی، عمدتاً به سمت زندگی بدون مسئولیت و فردی پیش رفته است.

نصیری‌فرد ادامه داد: کمرنگ شدن قوام اجتماعی به‌دنبال عواملی مانند کاهش سن ازدواج جوانان و نبود میل ازدواج در جوانان به وجود آمده که این مسائل، هجمه‌های فکری و فرهنگی از تمدن‌های دیگر و به‌ویژه تمدن غربی و فرقه‌های گوناگون بشری است که امروزه در دنیا به وجود آمده است.

وی اظهار کرد: تکنولوژی که امروزه از سوی غربی‌ها وارد زندگی بشر شده و کشورهای جهان سومی را مورد هدف خود قرار داده است، بیشتر با هدف نفوذ در این کشورها است، یکی از مشکلاتی که در کشورهای جهان سومی و به‌ویژه در ایران وجود دارد را می‌توان عدم وجود فرهنگ استفاده از این شبکه‌های اجتماعی دانست.

این کارشناس مسائل دینی اظهار کرد: یکی از آسیب‌های این شبکه‌ها برای مردم ما، استفاده بیش از حد از این شبکه‌هاست و مردم وقت بسیاری را در جهت استفاده از این شبکه‌ها صرف می‌کنند و طبیعتاً هم زمانیکه وقت بسیاری برای استفاده از این شبکه‌ها صرف شود، مردم در معرض آسیب‌ها و بیشتری قرار می‌گیرند.

نصیری‌فرد تأکید کرد: در حقیقت تمامی این مسائل آسیب‌هایی را به دنبال دارد و آن، گسستن قوام‌های اجتماعی زندگی بشری است، یعنی آن انسجامی که بشر برای زندگی خود به آن‌ها نیاز دارد، را دچار آسیب می‌کند و بر همین اساس امروزه انسجام و همگرایی اجتماعی بسیار با ارزش و مسئله‌ای است که باید به آن بیش از پیش توجه و پرداخته شود.

طلاق؛ عامل اصلی گسست اجتماعی زندگی افراد
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو طلاق را یکی از عوامل گسست اجتماعی در زندگی انسان‌ها دانست و افزود: طلاق همبستگی‌های موردنیاز بشری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و امروزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند در این امر تأثیر گذار باشد، یعنی زنان و مردان دارای همسر در بستر فضای مجازی به‌واسطه ارتباطاتی که ایجاد می‌کنند، موجب ایجاد اختلافات زن و شوهری و در نهایت جدایی می‌شود.

عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: با توجه به اینکه خانواده نماد اصلی همبستگی اجتماعی است و هرچه نظام خانواده محکم‌تر و استوارتر باشد، شیرازه اجتماعی زندگی بشری نیز قوام بیشتری خواهد داشت، اما این در حالی است که امروزه استفاده بیش از حد و نادرست افراد از شبکه‌های اجتماعی منجر به طلاق همسران با یکدیگر شده و طلاق نیز عامل اصلی گسست اجتماعی و از بین برنده همبستگی اجتماعی به‌شمار می‌رود.

نصیری‌فرد تأکید کرد: بنابراین عمده مردم به دلیل استفاده ناصحیح از شبکه‌های اجتماعی، نداشتن سواد رسانه‌ای، نداشتن دانش چگونگی استفاده از این شبکه‌ها و عدم آگاهی والدین در مدیریت فضای مجازی برای فرزندان باعث می‌شود که نتوانند آسیب‌های آن را دفع و به طور کلی آن‌ها را کنترل کنند.

وی تصریح کرد: از این‌رو ما می‌بینیم که عدم آگاهی و نداشتن سواد رسانه‌ای والدین، فرزندان را در معرض آسیب قرار داده و یکی از این آسیب‌ها استفاده بیش از حد از این شبکه‌هاست که ارتباطات بین اعضای خانواده را نیز کمرنگ کرده، به گونه‌ای شده که امروزه دیگر اعضای خانواده هیچگونه تعامل و گفت‌وگویی با یکدیگر ندارند و همانند سابق که درون خانواده‌ها به نوعی یک همگرایی فکری وجود داشت، دیگر این همگرایی فکری در میان اعضای خانواده مشاهده نمی‌شود.

این مدرس حوزه و دانشگاه تأکید کرد: از این‌رو مجموع تمام این مسائل را می‌توان از جمله عواملی دانست که گسست اجتماعی خانواده‌ها را که بخش مهمی از جامعه بشری را تشکیل می‌دهند، به دنبال دارد.

توصیه‌ها و تأکیدات قرآن و روایت ائمه(ع) در جهت همبستگی اجتماعی
نصیری‌فرد تصریح کرد: به نظر من بیشترین برنامه‌ای که همبستگی و انسجام اجتماعی در جوامع بشری به‌دنبال دارد، آموزه‌های دینی و سبک زندگی اسلامی است، زیرا این سبک زندگی و آگاهی از این آموزه‌های دینی موجب می‌شود که همبستگی اجتماعی بالا رود و این همبستگی اجتماعی بتواند جایگاه خود را در میان نظام خانواده پیدا کند.

عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این بخش از سخنان خود نیز به موضوع اعتماد افراد به یکدیگر که می‌تواند در جهت همبستگی اجتماعی نیز نقش و تأثیر داشته باشد، اشاره کرد و گفت: در حقیقت اگر افراد در یک جامعه‌ای، اعتماد بیشتری به یکدیگر داشته باشند، انسجام و همبستگی اجتماعی آن جامعه نیز بیشتر خواهد، چرا که این امر باعث می‌شود یک نوع نزدیکی فکری بین اعضای آن جامعه ایجاد ‌شود.

نصیری‌فرد اضافه کرد: بر همین اساس است که در آیات قرآن و روایات ائمه(ع) به موضوع سبک زندگی اسلامی، رفتارها و زیست اخلاقی اشاره شده و همچنین به این امر که افراد باید نسبت به هم‌نوعان خود صداقت داشته باشند نیز تأکید بسیاری شده است و گفته شده که افراد باید مانند آیینه‌ای برای یکدیگر باشند، در حقیقت رعایت اینگونه مسائل اخلاقی که اعتماد نیز در این موارد جای می‌گیرد، مورد تأکید اسلام واقع شده و به نوعی باعث انسجام اجتماعی نیز می‌شوند.

وی اظهار کرد: این در حالی است که همه مؤلفه‌ها، پدیده‌ها و عناصری مانند غیبت، بدگویی، بدزبانی و هرآنچه که انسان طرف مقابل را می‌رنجاند، باعث می‌شود که افراد از یکدیگر فرار کنند و به نوعی عواملی که زمینه‌های افتراق اجتماعی را فراهم می‌آورد حرام شمرده شده است. در حقیقت هدف از حرام شمرده شدن این موارد در اسلام و سبک زندگی اسلامی این است که قوام اجتماعی بشری افزایش و انسجام اجتماعی بشری نیز حفظ شود و بر همین اساس است که در آیات قرآن و روایات ائمه معصومین(ع) تأکید و توصیه‌های زیادی در خصوص رفتارهای اخلاقی بین فردی و اجتماعی شده است.

این کارشناس مسائل دینی یکی از عوامل اصلی ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی را سبک زندگی اسلامی مطرح و اظهار کرد: برای نمونه عیادت از بیمار، شرکت در مراسم عزاداری، شرکت در عروسی‌ها، حضور در مراسمات مذهبی، عبادت‌های اجتماعی مانند نماز جماعت و… همگی از جمله مواردی هستند که قرآن و روایات ما در جهت حفظ و انسجام همبستگی اجتماعی بشری به آن‌ها اشاره و توصیه‌هایی کرده‌اند.

سبک زندگی غربی و آثار مخرب آن در راستای انسجام اجتماعی
نصیری‌فرد تصریح کرد: اما این در حالی است که ما در بحث سبک زندگی خود مورد هجمه شدید سبک زندگی غربی قرار گرفته‌ایم و با توجه به اینکه ابزارهای تبلیغی در دنیا در دست غربی‌هاست، از این‌رو آن‌ها توانسته‌اند از طریق امواج رادیویی و تلویزیونی درون خانواده‌های ما نفوذ کنند و لذا می‌بینیم که در جهان و ایران سبک زندگی مردم به سمت سبک زندگی غربی کشیده شده است.

وی اظهار کرد: سبک زندگی غربی آن سبکی از زندگی است که در آن انسجام و همبستگی اجتماعی وجود ندارد، برای نمونه در غرب نه تنها افراد به امر ازدواج تشویق نمی‌شوند، بلکه افراد را به زندگی فردی تشویق می‌کنند. همچنین تجمل‌گرایی و تشریفات نیز از جمله موارد دیگری است که در غرب به وفور دیده می‌شود که البته این امر زندگی اجتماعی را سخت می‌کند.

عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: بنابراین یکی از مشکلاتی که امروزه دامن‌گیر جامعه بشری و به‌ویژه مردم ایران شده، این است که مردم ما امروزه تحت‌فشار این نوع سبک زندگی قرار گرفته‌اند که در حقیقت باید گفت این نوع سبک زندگی تأثیرات مخربی را به دنبال خواهد داشت.

نصیری‌فرد تأکید کرد: از این‌رو من معتقد هستم که ما باید به سمت سبک زندگی اسلامی بازگردیم و همان زیست و آموزه‌های اخلاقی و دینی را در زندگی خود بیاوریم و آن‌ پدیده‌ها، مولفه‌ها و عناصر سبک زندگی اسلامی که عمدتا بر روی انسجام و حفظ همبستگی اجتماعی تأکید دارد را بتوانیم به جامعه تزریق کنیم و جامعه به یک آگاهی برسد که سبک زندگی غربی باعث گسست خانوادگی و اجتماعی خواهد شد و بداند که باید از این نوع سبک زندگی تبعیت نکند.

وی افزود: البته که در این میان نیز رسانه‌ها از جمله صداوسیما می‌توانند نقش مؤثری داشته باشد، اما این در حالی است که متأسفانه امروزه صداوسیما به گونه‌ای عمل می‌کند که مردم را به داشتن زندگی غربی تشویق می‌کند و همچنین استفاده از اصطلاحات در سریال‌ها نیز به‌گونه‎ای هستند که بسیاری از موارد اخلاقی در آن‌ها رعایت نمی‌شود که در حقیقت این‌ها برخلاف زندگی ایرانی اسلامی هستند که این مسائل خود به نوعی سبک زندگی غربی را تبلیغ می‌کند و آن را ترویج می‌دهد و متأسفانه ما شاهد روند نزولی این موارد در سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی در کشور هستیم.

این مدرس حوزه و دانشگاه تأکید کرد: بنابراین رسانه‌ها، یکی از عوامل اصلی شکل‌دهنده انسجام و همبستگی اجتماعی هستند و اگر رسانه‌ها بر روی مؤلفه‌ها، پدیده‌ها و عناصر تقویت‌کننده همبستگی و انسجام اجتماعی تأکید و آگاهی لازم را به مردم منتقل کنند، یقیناً ما جامعه‌ و مردمی منسجم‌تری خواهیم داشت.