درباره وضعیت همسران زندانی اعضای داعش؛ ما را از جهنم نجات دهید!
«من از از دولت مغرب و پادشاه محمد ششم می‌خواهم که به ما کمک کرده و ما را به وطن عزیز خود بازگرداند. ما در اینجا عذاب زیادی می‌کشیم. شرایط بسیار سختی در اینجا حاکم است و ما از گرسنگی و ضعف امکانات پزشکی و دارویی رنج می‌بریم».
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، «من از از دولت مغرب و پادشاه محمد ششم می‌خواهم که به ما کمک کرده و ما را به وطن عزیز خود بازگرداند. ما در اینجا عذاب زیادی می‌کشیم. شرایط بسیار سختی در اینجا حاکم است و ما از گرسنگی و ضعف امکانات پزشکی و دارویی رنج می‌بریم». این سخنان یکی از زنان جوان مغربی به نام «الف.ر» است که ۲۴ سال سن دارد. او درحال حاضر در عراق زندانی است و از درد و رنج‌های مستمر زنان و کودکان اتباع مغربی عضو داعش از زمان سقوط این گروه تروریستی، سخن می‌گوید. او انتظار رهایی از جهنمی را می‌کشد که در آن گرفتار شده است. این زن مغربی مانند دیگر زنان هم‌وطن خود می‌خواهد از اسارت خارج شده و به وطنش بازگردد. او نامه‌ای را از طریق «کمیته ملی هماهنگی خانواده‌های بازداشت‌شده در سوریه و عراق» به دولت مغرب ارسال کرده است. در نامه مذکور آمده است: «سازمان اداری زندان، کودکانی را که دولت متبوع‌شان رسما درخواست بازگشت آن‌ها را ارائه دهد، به کشور خود بازمی‌گرداند. من از شما مسئولان مغربی می‌خواهم که دخترم را نجات دهید. آن‌ها تهدید کرده‌اند که دخترم را به پرورشگاه منتقل می‌کنند. به من رحم کنید و شرایطی را فراهم کنید تا بتوانم همراه با دخترم به کشور مغرب بازگردم. من پیشتر با عزت و کرامت در وطن خود زندگی می‌کردم. اما امروز تاوان اشتباهی را پس می‌دهم که همسرِ فریب‌خورده‌ام مرتکب شده است».
این یکی از صدها زنی است که بی‌صبرانه منتظر مجوز صدور بازگشت خود به وطن‌شان توسط مسئولان مغربی هستند. آن‌ها و فرزندانشان جملگی پس از بازداشت و یا کشته شدن همسران‌شان که در صفوف تروریست‌های داعش مشغول جنگ بودند، در سوریه و یا عراق گرفتار شدند. در طول ۴ سال گذشته روند بازگشت بسیاری از اتباع کشور مغرب از زندان‌های سوریه و عراق با مشکل مواجه شده است. این اتفاق پس از آن رخ داد که دولت مغرب در ماه نوامبر سال ۲۰۱۹ نسبت به بازگشت عناصر داعش به کانون درگیری‌ها در سوریه، عراق و لیبی، ابراز نگرانی کرد. با تمامی این‌ها، چندی پیش پارلمان مغرب یک کمیته تخصصی را جهت بررسی پرونده اتباع این کشور در سوریه و عراق و رسیدگی به مشکل آن‌ها تشکیل داده است. با تشکیل این کمیته بارقه امیدی در دل زنان و کودکان مغربی در سوریه و عراق ایجاد شد. قرار است کمیته تخصصی پارلمان مغرب رایزنی‌هایی را با دولت این کشور جهت حل‌وفصل مشکلات اتباع آن در سوریه و عراق، انجام دهد.
در همین ارتباط، «عبدالعزیز البقالی» مسئول «کمیته هماهنگی ملی خانواده‌های زندانی در سوریه و عراق» به پایگاه «العربی الجدید» گفته است: «واقعیت این است که زنان و کودکان مغربی با وضعیت فاجعه‌باری در زندان‌ها مواجه هستند و شرایط بسیار سختی را پشت سر می‌گذارند. این زنان و کودکان با بحران‌های متعددی از جمله سوء تغذیه و فقدان امکانات پزشکی و دارویی مواجه هستند. این درحالی است که در فصل زمستان نیز آن‌ها به شدت از سرما رنج می‌برند و در فصل تابستان نیز، دمای بالای هوا آن‌ها را می‌آزارد. علت این مسأله هم آن است که این خانواده‌ها در خیمه‌گاه‌ها زندگی می‌کنند. طبیعتا در چنین شرایطی، مدرسه‌ای نیز برای تحصیل فرزندانشان وجود ندارد». «البقالی» در ادامه تصریح می‌کند: «وضعیت در ۲ اردوگاه الهول و روج در سوریه به ویژه برای زنان و کودکان کاملا فاجعه‌بار است. وضعیت انسانی در اردوگاه‌های مذکور به شدت نادر است و گاهی قلب آدمی را به درد می‌آورد. به عنوان نمونه، دو کودک که پدر و مادرشان را از دست داده‌اند، در بیمارستانی وابسته به کمیته بین‌المللی صلیب سرخ زندگی می‌کنند. این درحالی است که زنانِ بیوه‌ای نیز وجود دارند که هیچگاه وارد میدان نبرد نشدند و تنها گناه‌شان این است که همراه همسران‌شان بوده‌اند. آن‌ها به یکباره خود و فرزندانشان را تحت محاصره و بازداشت در اراضی سوریه یافتند».
مسئول «کمیته هماهنگی ملی خانواده‌های زندانی در سوریه و عراق» در ادامه یادآور شد: «بسیاری از زنان و فرزندان بازداشت‌شده در سوریه و عراق بی‌گناه هستند. آن‌ها با هرگونه پیشنهادی برای ارتباط برقرار کردن رسانه‌ها با خود مخالفت می‌کنند، زیرا از تبعات امنیتی این اقدام هراس دارند. این مسأله را نیز باید ذکر کنم که ده‌ها کودک در اردوگاه‌هایِ محل بازداشت در سوریه و عراق، در همین اردوگاه‌ها متولد شدند و در آنجا پرورش یافتند. آن‌ها در تمام طول زندگانی خود جایی جز این اردوگاه‌ها را به چشم ندیدند. این همان مسأله‌ای است که رنج و عذاب خانواده‌های بازداشتی را بیش از پیش افزایش می‌دهد». «البقالی» در سخنان خود خواستار فراهم شدن زمینه جهت بازگشت اتباع مغربی بازداشت‌شده در سوریه و عراق به کشورهای خود شد. او همچنین از مقاماتِ ذی‌ربط در کشور مغرب خواسته است تا فرایند بازگشت اتباع این کشور به وطن‌شان را تسریع کند. درهمین‌حال، مسئول «کمیته هماهنگی ملی خانواده‌های زندانی در سوریه و عراق» تصریح می‌کند: «لازم است که خانواده‌های مغربی پس از بازگشت به کشور خود تحت درمان جسمی و روانی قرار گیرند. آن‌ها باید برای بازگشت به زندگی در بطن جامعه آماده شودند. افزون بر این، لازم است که فرزندان خانواده‌ها نیز به ساختار آموزشی و پرروشی بازگردند تا بتوانند مدارک تحصیلی رسمی برای خود کسب کنند. ما در اردوگاه‌هایی نظیر الرشید و الهول واقع در شمال سوریه شاهد بازداشت زنان و کودکان هستیم و این درحالی است که در زندان‌های عراقی و سوری به ویژه در حسکه و قامشلی، مَردانی نیز دیده می‌شوند که در بازداشت به سر می‌برند».
«کمیته هماهنگی ملی خانواده‌های زندانی در سوریه و عراق» که در ماه ژانویه سال ۲۰۲۰ تأسیس شد، برآورد کرده است که تا ماه مِی سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰۵ مَرد، ۸۴ زن، ۲۳۵ کودک همراه مادران‌شان، ۲۱ کودک یتیم و ۴۸ کودک از پدرِ مغربی و مادرِ خارجی در زندان‌های سوریه و عراق که مخصوص خانواده‌های اعضای داعش هستند، زندانی شده‌اند. از سوی دیگر، اطلاعات و داده‌های رسمی دیگری نیز وجود دارند که نشان می‌دهند تا تاریخ ۱۶ مِی سال جاری میلادی ۲۸۸ زن مغربی عازم جنگ در سوریه و عراق شدند و از میان آن‌ها تنها ۹۹ زن بازگشتند. طبق آمار مذکور همچنین از ۳۹۱ کودک حاضر در جنگ تنها ۸۲ کودک بازگشتند. این درحالی است که دفتر مرکزی پژوهش‌های قضایی اعلام کرده است: «تعداد آن دسته از اتباع کشور مغرب که به میدان جنگ در سوریه و عراق ملحق شدند به ۱۶۵۹ نفر می‌رسد. از میان این افراد ۷۴۵ نفر کشته شدند. ۲۷۰ تَن از آن‌ها نیز در هنگام بازگشت به کشور خود، به موجب قانون مبارزه با تروریسم، توسط نیروهای امنیتی شناسایی و بازداشت شدند. طبق قانون مبارزه با تروریسم در مغرب که در سال ۲۰۱۵ به تصویب رسیده است، افرادی که به گروه‌های تروریستی در خارج از مرزهای کشور ملحق می‌شوند، به ۱۵ سال حبس محکوم می‌گردند. این افراد حتی اگر به دنبال خرابکاری در مغرب نیز نباشند، باز هم مشمول چنین مجازاتی خواهند شد».
همزمان با بالا گرفتن مطالبات حقوقی برای بازگرداندن اتباع مغربیِ بازداشت‌شده در سوریه و عراق و علیرغم پیچیدگی‌های فراوانِ موجود در پرونده‌های آن‌ها، نمایندگان پارلمان مغرب در ماه دسامبر یک کمیته تخصصی را به منظور بررسی وضعیت مغربی‌های بازداشتی در سوریه و عراق، تشکیل دادند. ریاست کمیته مذکور نیز به «عبداللطیف وهبی» دبیرکل حزب معارض «الأصاله و المعاصره» سپرده شد. این کمیته متشکل از ۱۶ عضو پارلمان است که آن‌ها نیز به نوبه خود به فراکسیون‌های اکثریت و یا معارض گرایش دارند. هدف اصلی و اساسی از تشکیل کمیته مذکور، فراهم کردن زمینه جهت پایان بخشیدن به درد و رنج اتباع بازداشتی در سوریه و عراق است. در ماه ژانویه گذشته بود که «ناصر بوریطه» وزیر خارجه کشور مغرب گزارشی را در خصوص اوضاع اتباع مغربی در زندان‌های سوریه و عراق به کمیته تخصصی پارلمان ارائه کرد. او در این گزارش چالش‌هایی را که اتباع مغربی در دو کشور مذکور با آن‌ها مواجه هستند، برشمارد. افزون بر این، اعضای کمیته با برخی خانواده‌های گرفتار در سوریه و عراق دیدار کردند و صحبت‌هایشان را شنیدند. آن‌ها همچنین رایزنی‌هایی را با سازمان‌های بین‌المللیِ پیگیرِ پرونده اتباع مغربی، انجام دادند.
«عبداللطیف وهبی» رئیس کمیته رسیدگی به وضعیت اتباع مغربی بازداشتی در سوریه و عراق در گفتگو با پایگاه «العربی الجدید» گفت: «قرار است اعضای کمیته رسیدگی به وضعیت اتباع مغربی طی چند روز آینده با عبدالوافی لفتیت، وزیر کشور دیداری داشته باشند. پس از آن، اعضای کمیته می‌توانند گزارش خود در خصوص اوضاع بازداشتی‌ها در سوریه و عراق را برای افکار عمومی منتشر کنند. گزارش ما در کمیته روابط خارجی پارلمان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این گزارش، پیشنهادات دولت درباره چگونگی حل‌وفصل پرونده اتباع مغربی بازداشتی در سوریه و عراق، درج شده است. در این گزارش، راهکارهایی برای حل‌وفصل مشکل بازداشتی‌ها در دو کشور مذکور معرفی شده است تا بدین‌ترتیب، آن‌ها به کشورشان بازگردند. طبیعتا این پرونده دارای ابعاد و جنبه‌های متعدد ملی و انسانی است. درست به همین دلیل است که پارلمان به آن ورود کرده است».
«عبداللطیف وهبی» در ادامه تأکید کرد: «ما باید از زنان و کودکان برای بازگشت به وطن خود حمایت کنیم. آن‌ها باید از مناطق درگیری در سوریه و عراق خارج شوند. بسیاری از زنان و کودکان مغربی در سوریه و عراق آواره شده‌اند. برخی از کودکان، پدرانشان را از دست داده‌اند و برخی هم دیگر نه پدر دارند و نه مادر. به هر حال، هر اتفاقی نیز که افتاده باشد، کسانی که امروز در سوریه و عراق به سر می‌برند، فرزندان ما هستند. اگر پدران آن‌ها مرتکب تخلف و اقدامات غیرقانونی شده باشند، فرزندانشان نباید تاوان این تخلفات را پس دهند. پارلمان عراق برای بازگرداندن خانواده‌های مغربی از سوریه وعراق درخواست‌های رسمی خود را به دولت‌هایی که مسئول این پرونده هستند، ارائه خواهد کرد». او در پایان تأکید کرد: «دولت مغرب حتی در قبال آن دسته از شهروندان خود که وارد جنگ سوریه و عراق شدند، مسئول است. بسیاری از زنان و کودکان مغربی در جنگ‌های مذکور قربانی شدند و بسیاری از خانواده‌ها نیز به طور کامل فروپاشیدند. به هر ترتیب، دولت مغرب درقبال این دسته از اتباع خود مسئول است و باید ضمن تأمین امنیت آن‌ها، شرایطی را فراهم آورد که آن‌ها بار دیگر تحت آموزش قرار گیرند و به فضای جامعه بازگردند».
