۵ حقیقت جالب درباره دینداری کانادایی‌ها از نگاه آمار
مهاجرپذیری کانادا سبب شده این کشور نتواند بر خلاف بسیاری دیگر از کشورهای توسعه‌یافته، از ساختار اجتماعی یکدستی برخوردار باشد. پدیده دینداری و گرایش‌های مذهبی از جمله شاخص‌ترین نمودهای زندگی اجتماعی است. با این دیدگاه، آیا می‌توان کانادایی‌ها را مردمی مذهبی دانست؟ الگو گرایش‌های مذهبی در این کشور به چه شکلی است؟
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، استان کبک به تازگی قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن، برخی کارکنان دولت (نظیر معلمان و افسران پلیس) حق استفاده از نمادهای مذهبی را در محل کارشان ندارند. طرفداران این قانون (که به قانون ۲۱ معروف است) این اقدام را گامی مهم در جدایی دین از دولت می‌دانند. حال آنکه مخالفان بر این باورند که این قانون به آزادی‌های مذهبی در این استان آسیب زده و به طور خاص برای زنان مسلمان مشکل ایجاد می‌کند.
اما دیدگاه کانادایی‌ها به دین و مذهب چیست؟ آیا می‌توان مردم این کشور را مذهبی تلقی کرد؟ نظر کانادایی‌ها درباره جایگاه دین در زندگی عمومی چیست؟ مرکز پژوهشی پیو (Pew Research Center) مطالعات مختلفی را درباره موضوعات گوناگون در سراسر جهان ترتیب می‌دهد. در ادامه به بررسی ۵ یافته جالب این موسسه درباره وضعیت دینداری در کانادا می‌پردازیم.
۱.تعداد کانادایی‌هایی که خود را مسیحی می‌دانند، در حال کاهش و تعداد آنهایی که هیچ دینی ندارند، در حال افزایش است.
البته این روند متعلق به کانادا نیست و در ایالات متحده و اروپای غربی نیز روند مشابهی دیده می‌شود. جدیدترین نظرسنجی صورت گرفته موسسه پیو در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که ۵۵ درصد از افراد بزرگسال کانادایی، خود را مسیحی می‌دانستند که از این تعداد ۲۹ درصد کاتولیک و ۱۸ درصد پروتستان بودند. از هر ۱۰ کانادایی، ۳ نفر خود را اتئیست (۸ درصد)، آگنوستیک (۵ درصد) و یا «فاقد دیدگاهی خاص در این زمینه» (۱۶ درصد) می‌دانستند. داده‌های اداره آمار کانادا نیز از این حکایت دارد که سهم کانادایی‌هایی که خود را به هیچ دین خاصی مرتبط نمی‌دانند، از ۴ درصد در سال ۱۹۷۱ به ۲۴ درصد تا سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است و در کبک نیز کمترین میزان را دارد. افزون بر این، افزایش تعداد کانادایی‌هایی که خود را به سایر ادیان (اسلام، هندوئیسم، سیکیسم، یهودیت و بودائیسم) مرتبط می‌دانند هم به خاطر آمار مهاجران در حال افزایش است. مطالعه مرکز پژوهشی پیو نشان می‌دهد که این ۵ دین روی هم رفته، ۸ درصد از جمعیت بزرگسالان کانادا را به خود اختصاص می‌دهند.
۲. بیشتر کانادایی‌ها می‌گویند که تاثیر دین بر زندگی اجتماعی آنها رو به کمرنگ شدن است.
نظرسنجی سال ۲۰۱۸ این مرکز نشان داد حدود دو سوم از بزرگسالان کانادایی (۶۴ درصد) می‌گفتند که نقش دین در کشورشان نسبت به ۲۰ سال گذشته، کمتر شده است. البته ۱۲ درصد نیز اعلام کردند که دین در جامعه کانادا مهم‌تر شده است. هیچ اتفاق نظری درباره خوب یا بد بودن این پدیده وجود ندارد. ۳۷ درصد از کانادایی‌ها بر این باورند که نقش دین باید در جامعه بیشتر شود، در حالی که ۲۹ درصد با آن مخالف بوده و با هر نوع تاثیر دین در زندگی اجتماعی شهروندان مخالفند. از هر ۵ نفر نیز یک نفر هیچ نظر خاصی در این باره نداشت.
۳. کانادا کمترین میزان ایجاد محدودیت از سوی دولت در قبال ادیان را دارد.
البته این نتیجه‌گیری بر اساس نتایج مطالعه مرکز پژوهشی پیو که از داده‌های سال ۲۰۱۶ به دست آمد. قانون اساسی کانادا از آزادی ادیان حراست می‌کند و دادگاه عالی این کشور نیز در سال ۲۰۰۶ قانونی گذاشت که مدارس کبک نمی‌توانند جلوی کودکان خانواده‌های سیک برای به همراه داشتن کیرپان (نوعی خنجر) را بگیرند. همچنین مردان سیک شاغل در پلیس سواره کانادا نیز از پوشیدن کلاه یونیفرم این نیرو مستثنی هستند و می‌توانند عمامه پارچه‌ای ویژه‌ای را که جزو ملزومات دینی‌شان است، به سر کنند. در سال ۲۰۱۸ نیز یک دادگاه در کبک اعلام کرد که مجبور کردن یک زن مسلمان به درآوردن حجابش در محیط دادگاه اشتباه بود و اگر حجاب منافاتی با منافع عمومی نداشته باشد، استفاده از آن منعی ندارد.
۴. کانادایی‌های تازه‌وارد بیشتر از سایرین، به انجام آداب مذهبی می‌پردازند.
انجام عبادت روزانه و هفتگی از جمله آداب مذهبی هستند که مهاجران تازه‌وارد بیشتر از سایر کانادایی‌ها به آن پایبند هستند. موسسه پژوهشی پیو در سال ۲۰۱۳ به انجام یک نظرسنجی گسترده در این مورد پرداخت. در آن زمان، از هر ۵ نفر یک نفر اعلام کرد که حداقل در آئین‌های مذهبی هفتگی شرکت می‌کند و ۲۹ نفر اعلام کردند که هر روز تکالیف دینی خود را انجام می‌دهند. حدود یک سوم (۳۶ درصد) نیز گفتند که هرگز نماز نمی‌خوانند. ۲۴ درصد از افراد نیز گفتند به ندرت به کلیسا یا مکان‌های مذهبی برای عبادت می‌روند و ۲۵ درصد نیز اصلا به چنین مکان‌هایی نمی‌رفتند.
در نظرسنجی سال ۲۰۱۸، همچنین بیش از نیمی از کانادایی‌ها (۵۵ درصد) اعلام کردند که دین همچنان تا حدی در زندگی‌شان مهم است. ۳ نفر از هر ۱۰ نفر (۲۹ درصد) هم گفتند که دین نقشی بسیار مهم در زندگی آنها دارد (گفتنی است این درصد از مقدار مشابه در بریتانیا، فرانسه و بیشتر کشورهای اروپای غربی بالاتر بود). افزون بر اینها، نوجوانان گرایش کمتری نسبت به سالمندان به دین داشتند.
۵. دو سوم کانادایی‌ها (۶۷ درصد) گفتند که باور داشتن به خدا پیش‌نیاز اخلاقی بودن و برخورداری از ارزش‌های خوب در زندگی نیست.
این رقم در نظرسنجی‌های صورت گرفته طی سال‌های ۲۰۰۲، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۳ تقریبا ثابت بوده است. از هر ۱۰ کانادایی، ۳ نفر دیدگاهی مخالف این داشتند و می‌گفتند که برای برخورداری از اصول اخلاقی در زندگی، باور به خدا ضروری است.