«وحدت» نادیده گرفتن تفاوت ها نیست/ ضرورت احترام به مبانی اعتقادی دیگر مذاهب

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، حجت الاسلام مجتبی داودی، استاد حوزه و دانشگاه در نشست مجازی «وحدت اسلامی و راهکارهای سیاسی فرهنگی پیامبر اکرم» ضمن تبریک هفته وحدت اظهار کرد: وحدت اسلامی به معنای نادیده گرفتن اختلاف بین مذاهب نیست.

نویسنده کتاب کاشف الغطاء و تقریب بین مذاهب با اشاره به اینکه در رابطه با وحدت در جامعه حتی در دوره معاصر مطالب زیادی گفته می شود، افزود: با توجه به نام گذاری هفته وحدت از سوی رهبر معظم انقلاب، برخی در این ایام جلساتی برگزار می کنند که در مقابل خواسته رهبری است که به اختلافات دامن زده و نام این هفته را برائت می نامند.

وی اولین رویکرد بحث وحدت اسلامی را مخالفت عنوان کرد و گفت: بین اهل سنت و شیعیان عده ای وحدت را رفتار خلاف، ساخته و پرداخته رقیب خودشان می دانند؛ این چنین رفتارهایی بین شیعه و سنی اساسا مخالف وحدت هستند.

حجت الاسلام داودی رویکرد دوم را ممتنع بودن وحدت دانست و افزود: برخی دانشمندان براین باورند اگر چه وحدت خوب است، اما ممتنع می باشد و ممکن نیست بتوان بین مسلمانان وحدت ایجاد کرد.

وی به رویکرد مثبت و موافق به وحدت اشاره کرد و ادامه داد: برخی نگاه ها رویکردهای حداقلی و برخی حداکثری است، در نگاه حداقلی وحدت را به عنوان یک ضرورت در جامعه در شرایط خاص می داند تا دشمن از تفرقه استفاده نکند و پس از بهبود شرایط وحدت را قبول ندارند.

وحدت به معنی نادیده گرفتن اخلافات نیست

حجت الاسلام داودی با بیان اینکه در نگاه حداکثری وحدت را ابزاری برای تشکیل امت اسلامی است، تأکید کرد: در نگاه حداکثری تشکیل امت اسلامی یک راهبرد است، بنای نگاه حداکثری شکل گیری امت واحده اسلامی در جامعه است؛ امت اسلامی امتی است که جوامع مختلف به وحدت برسند.

استاد دانشگاه و حوزه علمیه افزود: نگاه مرحوم کاشف الغطا نگاه حداکثری به بحث وحدت است و می فرماید: حتی اگر دشمن مشترک نداشته باشیم، ضعیف نباشیم، چیزی ما را تهدید نکند باز باید وحدت خود را حفظ کنیم.

وی با بیان اینکه وحدت به معنی نادیده گرفتن اخلافات نیست، بلکه با وجود اختلافات عقیدتی، دینی و سیاسی باید بتوانیم با هم زندگی کنیم و مهم ترین چیزی که می تواند جامعه اسلامی را حول محوری جمع کند رسول اکرم(ص) است چرا که می توانند الگوی وحدت در همه زمانها باشند.

حجت الاسلام داودی با اشاره به اینکه پیامبر(ص) در زمانی که زندگی قبیلیه ای در عربستان حاکم بود و مردم در جاهلیت زندگی می کردند، گفت: حضرت محمد(ص) در این محیط مبعوث به رسالت شدند و با دین الهی توانستند مردمی که قبیله برایشان همه چیز بود، اقداماتی انجام دهند که در جنگ بدر برادر مقابل برادر و پدر در مقابل فرزند بایستد که نشان می دهد مردم برای چیزی فراتر از قبیله جنگیدند.

نویسنده کتاب کاشف الغطاء و تقریب بین مذاهب با اشاره به تمرکز پیامبر(ص) برای تشکیل حکومتی بر اساس نظام اسلامی مطرح کرد: پیامبر(ص) در ۱۳ سالی که در مکه بودند تمام کاری که توانستند انجام دهند ایمان آوردن مردم بود ولی از لحاظ سیاسی و نظامی موفق نشدند کاری کنند و برای حفظ جان پیروان خود دستور هجرت دادند.

وی با تأکید براینکه پیاده سازی اهداف و تفکر خود در جامعه نیازمند قدرت است، متذکر شد: رسول الله(ص) در اولین قدم باید مرکزی  به عنوان حکومت متمرکز که بر پای اسلام باشد، ایجاد می کردند اما در مکه شرایط گسترش اسلام نبود در این راستا شهر مدینه را به دعوت مردم مدینه پذیرفت.

حجت الاسلام داودی با اشاره به اینکه پیامبر(ص) در مدینه حکومت واحدی بر مبنا و اساس اسلام تشکیل داد، خاطرنشان کرد: ایشان در مدینه پیمان مسالمت آمیز بین تمام کسانی که در مدینه زندگی می کردند نوشتند یعنی افرادی که در مدینه زندگی می کنند با وجود اختلافات مذهبی باید در زمان جنگ جلوی دشمنان از سرزمین خود دفاع نمایند.

وی به دستور هجرت پیامبر(ص) درخصوص تشکیل یک حکومت واحد برای محکم کردن پایه های دینی اشاره و بیان کرد: عده ای نمی توانستند هجرت کنند و توسط خانواده هایشان حبس شده بودند که آیه قرآن از آنها با تعبیر مستضعف یاد کرده است.

ایجاد هویت فرهنگی واحد در جامعه کارساز است

استاد حوزه علمیه و دانشگاه به پیمان عقبه پیامبر(ص) و انتخاب نمایندگان و کارگزاران حکومتی برای حضور در جامعه اشاره کرد و گفت: این اقدام به اجرای احکام دینی سیاسی در راستای وحدت مثل جهاد، دفاع از سرزمین و ایستادگی در برابر دشمن مؤثر بود.

حجت الاسلام داودی گفت: عقد اخوت موضوعی دیگر بود که برای ایجاد وحدت حتی بین بیگانگان انجام شد و پیمان حلف الفضول (نوعی پیمان جوانمردانه) برای دفاع از حق مردم در برابر ظالمان و زورگویان مکه ازدیگر اقدامات پیامبر(ص) بود.

وی با اشاره به اینکه وحدت ابزاری برای شکل گیری امت اسلامی از توصیه های قرآن است، تصریح کرد: پیامبر اکرم(ص) یک هویت فرهنگی واحد در جامعه ایجاد کردند این بحث در جامعه امروز می تواند در همه زمینه ها کمک بکند.

نویسنده کتاب کاشف الغطاء و تقریب بین مذاهب ادامه داد: اولین عامل برای ایجاد وحدت به رسمیت شناختن هر مذهب و احترام به اندیشه های مختلف، ترک مخاسمه و ستیزی جویی و پرهیز از تفکر تکفیری است (یعنی فقط باور و تفکر خودمان را قبول نکنیم و از دیگران به عنوان کافر یاد نکینم بلکه به اندیشه دیگران احترام بگذاریم.)

وی عامل دیگر ایجاد وحدت در جامعه امروز را گفت و گو با سایر مذاهب دانست و گفت: باید ابتدا باید باور، فکر، اعتقادات، تاریخ و کلام آنها را بدانیم و بشناسیم. گفت و گو با مذاهب دیگر باید منطقی و علمی باشد و اما عامل مهم دیگر در زمینه ایجاد وحدت بین مسلمانان پرهیز از طرح مسائل اختلاف برانگیز است.

گفتنی است، یکصدمین نشست از سلسله نشست های «کلمه سواء» به همت هیئت اندیشه ورز اسلام، ادیان و ارتباطات میان فرهنگی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان برگزار شد.